Son yüzyılda, binlerce ticari uçak imal edildi ve dünyanın dört bir yanındaki müşterilere teslim edildi. Peki bu uçaklar arasında en çok üretilen modeller hangileri? Havacılık tarihinde en çok üretilen ticari uçaklara hep beraber göz atalım.
Douglas DC-3
DC-3 bugün bu yazıyı okuyan çoğu insandan daha yaşlı olan bir uçak modeli. İlk olarak 1936’da tanıtılan DC-3, bir çok nedene bağlı olarak, havacılık tarihinin en çok üretilen uçaklardan biri haline geldi. Toplam 16,079 adet üretilmiş olsa da üretilen uçakların çoğu, ticari yolcu uçağı değildi.
DC-3’ün American Airlines, United, TWA, Eastern ve Delta gibi havayolları tarafından işletilen 607 adet sivil varyantı üretildi. Ayrıca Avrupa’da Hollandalı KLM de Douglas DC-3’ü yolculu operasyonlarında kullandı. DC-3 altın çağına, 1939 yılında İkinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde ulaştı.
10.000’den fazla uçak, ABD için askeri amaçlarla kullanılmak üzere üretildi. Bu uçaklara C-47, C-53, R4D ve Dakota dahil olmak üzere çeşitli isimler verildi. Birçok ülkenin silahlı kuvvetleri tarafından asker taşımacılığı, kargo operasyonu ve hava ambulansı gibi amaçlarla kullanıldı. Hatta bu uçaklardan esinlenen Japonya ve SSCB’de sırasıyla Showa L2D ve Lisunov Li-2 modellerini geliştirdi. Üretimi 1950’de bitmesine rağmen bugün yaklaşık 400 adet DC-3’ün aktif hizmete devam ettiği düşünülüyor.
Boeing 737
Yarım yüzyılı aşkın bir süredir Boeing 737 o kadar çok satıldı ki şu anda Guinness Rekorlar Kitabı’nda yer alıyor. 10.000’inci 737, tüm filosu Boeing 737 uçaklarından oluşan Southwest Airlines’a teslim edilmek üzere Mart 2018’de üretim hattından çıktı. MAX fiyaskosu ve 2020’nin zorluklarından önce Boeing, her ay bu uçaktan 47 adet teslim ediyordu.
Boeing 737, yaklaşık 200 ülkede 5000’den fazla havayolu tarafından kullanıldı ve kullanılmaya devam ediyor. Normal şartlar altında, herhangi bir anda gökyüzünde yaklaşık 1.200 tane 737’nin aktif olarak uçtuğunu görmek mümkün. Boeing’e göre bugün, tüm nesiller dahil olmak üzere 10.437 adet Boeing 737 müşterilere teslim edildi. Üstüne üstlük, üretimi tamamlanan ve şu anda müşterilerine teslim edilmeyi bekleyen yaklaşık 450 adet daha 737 MAX bulunuyor. Boeing’in sipariş defterinde 4.000’in üzerinde de imal edilmeyi bekleyen uçak var. Bu rakamları üst üste koyduğumuzda ise 737, dünyanın en çok satan modern jeti ünvanını ele geçirmeyi çoktan hak ediyor.
Airbus A320
Airbus A320 ailesi uçaklarının geçmişi Boeing 737 kadar eskiye dayanmıyor. Ancak yine de Amerikalı imalatçının dar gövde uçaklarına ciddi bir rakip durumunda. 737’den 20 yıl sonra piyasaya çıkmasına rağmen, A320 kesinlikle çok iyi bir pazar payı elde etti. Bugün Airbus rakamlarına göre, tüm varyantlarda 9.626 adet A320 uçağı müşterilerine teslim edildi. Bekleyen sipariş sayısı ise yaklaşık 6000 civarında.
Üretilen varyantlar arasında bugüne kadar en popüler olanı A320ceo oldu. 4.770 adet satılan uçakların teslimat takviminde sona yaklaşılıyor. Ancak, uçakların yeni nesil sistemler ve motorlarla zenginleştirilen versiyonu olan neo ailesi uçaklarına adeta sipariş yağıyor. Bunlardan A320neo ve A321neo, sırasıyla 3925 ve 3446 sipariş almış durumda. A320 uçak ailesi, dünyanın en çok üretilen ikinci modern ticari jeti ünvanını elinde bulunduruyor.
Boeing 747
Gökyüzünün kraliçesi 747, benzersiz estetiği ile dünyanın her havalimanında anında tanınıyor. B747, 1966’daki lansmanından bu yana toplamda 1.571 adet satıldı. Uçağın en popüler varyantı 694 adet satan 747-400. Şu anda müşterilerine teslim edilecek sadece 12 adet 747-8F kargo uçağı bulunuyor. Bu teslimatlar tamamlandıktan sonra Boeing, 747 uçaklarının üretim hattını kapatmayı planlıyor. Çift katlı Jumbo jet özellikle pandemi nedeniyle tamamen gözden düşmüş olsa da havacılık tarihinde asla unutulmayacak ve modası geçmeyecek bir uçak olarak hep anılacak.
Boeing 777
747’den çok sonra üretilen 777, modern çağa daha uygun bir uçak. Çift motorlu uçakların daha uzağa uçmasına olanak tanıyan ETOPS uygulaması sayesinde, havayolları artık uzun mesafeli ihtiyaçları için iki motorlu uçaklara güvenmeye çok daha meyilli.
777, bugüne kadar tüm modellerde 2.012 adet satarak bu ihtiyacı mükemmel şekilde karşıladı. Bununla birlikte, müşterilere teslim edilen toplam uçak sayısı 1.649. 777 uçakları için sipariş defterindeki 363 adedin büyük çoğunluğu henüz hizmete girmeyen model olan 777X için geldi. Şu anda müşterilerine teslim edilmeyi bekleyen az sayıda 777-300ER ve 777F kargo modeli bulunuyor.
777X, Boeing’in iddia ettiği kadar rahat ve verimli olduğunu kanıtlayabilirse, 777 ailesi uçakları, havayollarının yeni nesil geniş gövde uçak ihtiyacını karşılayarak; önümüzdeki yıllarda 777 ailesinin 747’yi geride bırakmasını sağlayabilir.
Mansiyon ödülü: Cessna 172
Tam anlamıyla ticari bir uçak olmasa da dünyanın en çok üretilen uçaklarından bahsederken Cessna 172’ye değinmezsek olmaz. 1956’dan beri üretimde olan ABD yapımı bu küçük uçak, inanılmaz bir şekilde 44.000’den fazla satıldı. Bugün hala üretimi devam eden ve genel havacılığın temelini oluşturan uçak, çoğunlukla eğitim amaçlı kullanılıyor olsa da ticari operasyonlar için de kullanıldığına şahit olabiliyoruz.
Oytun Turan Gürsoy
