BOEING 737 MAX-10 UÇAKLARI ÇÖPE Mİ GİDECEK?
ABD’li imalatçı Boeing, regülasyonlar ile ilgili olası sorunlar nedeniyle, 737 MAX ailesinin en büyük varyantı olan MAX 10 için tüm planlarını askıya almak zorunda kalabilir.
737 MAX 10, Boeing’in, Airbus A321neo’ya karşı rekabet etmesi için piyasaya sürmek istediği uçak modeli. Uçak, son beş yılda en büyük müşterisi ABD’li United başta olmak üzere 600’den fazla sipariş aldı. Ancak Boeing CEO’su Dave Calhoun, bu yıl Aralık ayına kadar uçağın sertifikasyon sürecini güvence altına alamadıkları takdirde projenin tamamen iptal edilebileceğini açıkladı.
2020’de ilk kez duyurulan ve Aralık 2022’de yürürlüğe girecek olan, uçakların kokpitleri ile ilgili yeni gereksinimler gerektiren bir yasa nedeniyle 737 MAX-10 uçaklarının üretimine bir türlü başlanılamıyor. Boeing, uçağın sertifikasyon sürecini Aralık ayına kadar istenen koşullara uygun hale getirebilmek için çalışmalarını sürdürüyor.
Eğer belirtilen süre uzatılmazsa ve Boeing, Aralık’tan önce 737 MAX-10 için sertifikasyon sürecini tamamlayamazsa, yeni bir uyarı sistemini de içerecek şekilde, uçakların kokpitlerinin tamamen yeniden tasarlanması gerekecek. Boeing, böyle bir senaryonun, yalnızca zaman ve para kaybına mal olmayacağını, aynı zamanda uçağın diğer MAX ailesi uçakları ile ortaklığını da kaybedecek olması nedeniyle endişeli.
Calhoun, MAX 10 için, ‘ya hep ya hiç’ durumunda olduklarını söylüyor. Uçağa inandıklarını belirten Calhoun, yeni yasal gereksinimlerin 737 MAX-10’un kokpitini de kapsayacak şekilde revize edileceğine inandığını belirtiyor. MAX 10 programını iptal etmenin olası bir sonuç olmadığını, ancak koşullar göz önüne alındığında bunun hala bir “risk” olduğunu ve bu riski alacaklarını söylüyor.
Oldukça zor durumda kalan Boeing’in, şartlar ne olursa olsun, bu zorlukların da üstesinden gelebileceğinden emin olduğunu söyleyen Calhoun, her şeye rağmen 737 MAX-10’suz bir dünyanın o kadar da kötü olmayabileceğini de söyleyerek bir açık kapı bırakmayı da ihmal etmiyor.
HEATHROW’DA GÜNLÜK YOLCU KOTASI DÖNEMİ BAŞLADI!
Pandemi sonrası yolcuların uçuşlara yönelik aşırı talep artışı ve personel sıkıntısı nedeniyle, dünyanın dört bir yanındaki havalimanlarında, büyük krizler yaşanıyor. Uzun süredir devam eden aşırı yoğunluk, uzun bekleme sürelerine yol açarken; terminallerde oluşan uzun kuyruklara bağlı olarak uçuş iptalleri, rötarlar, bagaj kayıpları veya gecikmeleri de beraberinde getiriyor.
Sıkıntıların en çok yaşandığı adreslerden biri olan Londra Heathrow Havalimanı’nda, bu duruma çözüm olarak, günlük yolcu sayısına geçici bir üst sınır getirildi. Havayollarından yaz boyunca yapacakları uçuşlar için bilet satışlarını durdurmaları istendi.
Alınan karara göre, 12 Temmuz ile 11 Eylül 2022 tarihleri arasında, dünyanın en işlek havalimanlarından biri olan Heathrow’dan günde sadece 100.000 kişi uçabilecek. Pandemiden önce Heathrow, yaz sezonunda düzenli olarak günde 110.000 ila 125.000 arasında yolcu ağırlıyordu.
Havacılık endüstriside toparlanma hızlanırken alınan bu karar, Birleşik Krallık hükümetinin, havayollarını, yolculara sattıkları bilet miktarını sınırlamaya davet etmesinin ardından geldi. Ancak Heathrow yönetimi, durumun bir an önce toparlanabilmesi için daha fazla müdahalenin gerekli olduğunu iddia ediyor.
Heathrow CEO’su John Holland-Kaye, havalimanındaki akışı kontrol etmek, yolcuların güvenli ve emniyetli bir uçuş yapabilmelerini sağlamak için, havalimanına geçici bir kapasite sınırı getirmek zorunda oldukları görüşünde. Üstelik bunun bile tek başına yeterli olmadığını iddia ediyor.
Geçici kısıtlama ile birlikte, bazı seyahatlerin ya başka bir güne ya da başka bir havaalanına kaydırılacağı ya da tamamen iptal edileceği belirtiliyor. Seyahat planları etkilenenlerden özür dileyen Kaye, sınırlanan süre için planlanan uçuşlara eğer şu an itibariyle başka bilet satılmazsa, günde yaklaşık 4.000 kadar yolcunun biletlerinin değiştiğini veya uçuşlarının iptal edildiğini görebileceğini söylüyor. Havayollarından, yolcular üzerindeki etkiyi sınırlamak için yaz sezonu için daha fazla bilet satmamalarını istiyor.
Emirates Karara İtiraz Etti!
Dubai merkezli havayolu Emirates ise Heathrow’dan gelen kapasite azaltma teklifini şiddetle reddediyor. Heathrow’dan ceza tehdidi alan Emirates yine de kapasite azaltmayacağını havalimanı yönetimine bildirdi. Bu teklifi mantıksız ve kabul edilemez bulan Emirates yönetimi, uçuşlarını planladığı şekilde sürdürmeye devam edeceğini duyurdu. Emirates’in bu kararı sonrası Heathrow yönetiminin nasıl bir aksiyon alacağı henüz bilinmiyor.
Heathrow Havalimanı’nda yer hizmetleri de dahil olmak üzere, bazı “kritik işlevlerin” hala “önemli ölçüde yetersiz” olduğu belirtiliyor. Geçtiğimiz haftalarda, giden yolcu sayısı, düzenli olarak günde 100.000’i aştığı için, havalimanında yolculara sağlanan hizmet kalitesi, kabul edilemez bir seviyeye düştü.
Geçtiğimiz günlerde Londra Gatwick ve Amsterdam Schiphol havalimanlarında personel yetersizliği sebebiyle ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik olarak, daha önce benzeri görülmemiş yolcu sınırlamaları getirilmişti. Benzer kararların Avrupa’daki başka havalimanlarında da alınabileceği belirtiliyor.
Icelandair Kendi Personelini Getiriyor!
İzlanda’ın ulusal havayolu Icelandair ise havalimanlarında personel eksikliğinden dolayı yaşanan kaosa karşılık kendi çözümünü buldu. Havayolu, Amsterdam Scihphol Havalimanı’na yaptığı uçuşlara kendi yer hizmetleri personelini de getirmeye başladı. Havalimanı yönetimiyle görüşerek yaşanan mağduriyete çözüm bulmak isteyen Icelandair, Schiphol uçuşlarında kendi ülkesinde görev yapan yer hizmetleri personellerinden bazılarını da uçağa bindiriyor. Uçaktaki valizlerin terminale alınarak yolculara ulaştırılmasına yardımcı olan personel, dönüş seferiyle ülkesine dönüyor. Bir süredir bu yöntemle yolcuların mağduriyetinin önüne geçen şirketin bu uygulamayı ne kadar sürdüreceği ise bilinmiyor. Havayolu Avrupa’daki başka meydanlar için de bu yöntemi düşünmeye başladı.
Havayolları ve havalimanları, bir yandan uçuş iptalleriyle mücadele ederken; COVID-19 sürecinde işten çıkardığı personelin yerini doldurmak ve işe başlayan yeni personellerin eğitimlerini tamamlamak için mücadele ediyor.
AIRBUS İLE QATAR ARASINDA A350 GERİLİMİ SÜRÜYOR!
Airbus ile Qatar Airways arasında A350 uçaklarının kozmetik boya kusurları nedeniyle yaşanan gerilim sürüyor. Yaklaşık 1,5 yıldır iki şirket arasında devam eden anlaşmazlık adeta bir satranç oyununa dönüştü ve taraflar birbirlerinin hamlelerini titizlikle takip ediyor. Oyunun son hamlesi Airbus’tan geldi. Avrupalı üreticinin, üretimi tamamlanan ve havayolunun teslim alması gereken dördüncü A350 siparişini de iptal ettiği söyleniyor.
Geçtiğimiz Şubat ayında, Qatar Airways’in üretimi tamamlanan ve teslim alması gereken iki uçağı teslim almayı reddetmesinin ardından, dava farklı bir boyut kazanmıştı. Airbus, Nisan ayında Doha merkezli havayolunun alması gereken üçüncü A350 siparişini bu kez kendisi iptal etmişti. Reuters’ta yer alan bir habere göre, Airbus’ın Katar’ın dördüncü A350’sinin teslimatını da iptal ettiğini ve üretimi tamamlandığında beşinci ve altıncı uçakların da Airbus tarafından havayoluna teslim edilmeyeceği iddia ediliyor.
Mayıs ayında İngiliz mahkemesinde görülen davada yargıç, Airbus’ın üretimi tamamlanan uçakları havayoluna teslim etmeye devam etmekte serbest olduğuna karar vermiş ve ödeme planlarının aynı şekilde işlemesine hükmetmişti.
Airbus, Katar’ın teslimatları reddetmesi ve ödemeleri yapmaması nedeniyle 220 milyon Dolar’ın üzerinde tazminat talep ediyor ve bu talebin “iki tarafın da lehine olabilecek yararlı çözümler bulmaya yönelik girişimlerin sonuçsuz kalmasının ardından “son çare” olduğunu savunuyor.
Katar yönetimi ise, sözleşmenin hükümlerinin çiğnendiğini ve geçersiz kılındığını iddia ediiyor. Her iki taraf da önümüzdeki günlerde Londra’da devam eden mahkemede yeniden karşı karşıya gelecek. Mahkemeden nihai kararın gelecek yılın ortalarında çıkması bekleniyor.
Katar sivil havacılık otoritesi, havayolunun filosundaki A350 uçaklarının 22’sini yere indirmeye zorladı ve Airbus ile devam eden anlaşmazlık çözülene kadar bu uçakların yeniden hizmete gireceğine dair herhangi bir işaret yok.
Qatar, Finnair, Cathay Pacific, Etihad ve Air France gibi diğer havayolları tarafından da bildirilen yüzey kusurlarının uçağı yıldırım çarpmalarına karşı savunmasız bırakacağını iddia ediyor.
Hem Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Ajansı EASA hem de Federal Havacılık İdaresi FAA, uçağın yüzeyindeki boya kusurlarının, uçuş emniyeti tehdidi oluşturmadığı görüşünde birleşiyor. Airbus, Katar’ın şikayetlerini, pandemi sürecindeki zararını bir miktar karşılamak için tazminat kovalamak için yaptığını iddia ediyor. Havayolu, filosunda A350’leri uçuramaması nedeniyle oluşan maliyetleri gerekçe göstererek, Airbus’tan 700 milyon Dolar’dan fazla tazminat talep ediyor. Katarlılar ayrıca, EASA’nın henüz uçağın yüzey kusurları ile ilgili “kapsamlı bir analiz” yapmadığını iddia ediyor.
İSTANBUL HAVALİMANI EN İYİ İKİNCİ HAVALİMANI SEÇİLDİ!
Dünyaca ünlü New York merkezli seyahat dergisi Travel and Leisure Dergisi’nin okuyucuları ile gerçekleştirilen “World’s Best Awards 2022” anketinde, Dünya’nın en iyi 10 uluslararası havalimanı belirlendi. İstanbul Havalimanı, geçtiğimiz yıl olduğu gibi, bu yıl da listede ikinci sırada yer almayı başardı. İGA İstanbul Havalimanı, ilk sırada yer alan Singapur Changi Havalimanı ile puan farkını geçen yıla göre daha da azalttı ve gelecek yıl zirvenin en büyük adayı olduğunu gösterdi.
Travel and Leisure Dergisi’nin, okuyucuları oyları ile her yıl düzenli olarak gerçekleştirdiği “Dünyanın En İyi 10 Uluslararası Havalimanı” anketi için oy kullanan dergi okurları, havalimanlarını, erişim, check-in, güvenlik, yeme-içme alanları, alışveriş ve tasarım açısından değerlendiriyor. Oylamalar, bu kriterler üzerinden gerçekleştiriliyor.
Bölgenin en önemli küresel aktarma merkezi olan İGA İstanbul Havalimanı; güçlü alt yapısı, üstün teknolojisi ve sunduğu üst düzey yolculuk deneyimi ile uluslararası kurumların takdirini kazanmaya devam ediyor. Son yıllarda uluslararası birçok kurum ve kuruluş tarafından çeşitli ödüllere layık görülen İstanbul Havalimanı aldığı bu prestijli ödülle, uluslararası arenada bir kez daha kendini göstermiş oldu.
Geçtiğimiz yıl düzenlenen oylamada, listenin ilk 10 sırasından altısını Doğu Asya’daki havaalanları oluşturmuştu. Ancak bu yıl, Japonya’dan iki havalimanı ilk 10 sıradaki yerini kaybetti. Yine de Asya ve Orta Doğu’daki havalimanları, T+L Dergisi’nin bu ankete katılan sık uçan yolcularının açık favorileri durumunda.
Uzun süredir bu listenin zirvesindeki yerini koruyan Singapur Changi Havalimanı, tahtını bu yıl da korumayı başardı. Katar’ın başkenti, Doha’daki Hamad Uluslararası Havalimanı, 2021’e göre iki sıra yukarı çıkarak 3. sıraya yükselirken, Hong Kong Uluslararası Havalimanı ise bir basamak yukarı çıkıp 6. sıraya yükseldi.
Güney Kore’nin başkenti Seul’de bulunan Incheon Uluslararası Havalimanı ise 2021’e göre iki sıra gerileyerek 5. sıraya düştü. Tokyo Haneda Uluslararası Havaalanı ise üçüncü sıradan 9’uncu sıraya kadar geriledi.
Derginin okuyucularının oylarıyla oluşturulan listeye, geçen yıl 91.17 puanla ikinci sıradan giriş yapan İstanbul Havalimanı, ilk 10 arasına en yüksek sıradan giriş yapan havalimanı olmayı başarmıştı. 2022 yılında ise 94.06 puanla ikinci sırada yer alan İGA İstanbul Havalimanı, listenin ilk sırasında yer alan Singapur Changi Havalimanı ile olan puan farkını geçen yıla göre daha da azalttı ve gelecek yıl zirvenin en büyük adayı olacağı mesajını net bir şekilde vermiş oldu. Ankete katılan bir dergi okuyucusu: “İstanbul Havalimanı, başlı başına bir varış noktası gibi ve bir yere seyahat edecekmiş gibi hissetmiyorsunuz” açıklamasında bulundu.
Uzun zamandır en iyi uluslararası havalimanları listesinin bir parçası olan Zürih Havalimanı, bu yıl da yükselişini sürdürerek 7. sırada yer aldı.
AIRLINERATINGS.COM EN İYİ 20 HAVAYOLUNU BELİRLEDİ!
AirlineRatings.com, her yıl olduğu gibi bu yıl da Havayolu Derecelendirmeleri Mükemmellik ödülleri kapsamında, dünyanın en iyi havayolu şirketlerini açıkladı. Listenin ilk sırasında Katar’ın ulusal havayolu Qatar Airways yer aldı. AirlineRatings.com’un en iyi havayollarını onurlandırdığı Havayolu Mükemmellik Ödülleri, küresel havacılık sektörünün en deneyimli editörleri tarafından nesnel değerler üzerine kurulan bir metodoloji kullanılarak dağıtılıyor. Kriterler, emniyet ve ürün derecelendirmelerini, yolcu incelemelerini, filo yaşını, karlılığı ve çevresel taahhütleri içeriyor.
Qatar Airways, inovasyon ve ürün ve endüstri liderliğinin yanı sıra, son 30 aylık COVID-19 sürecinde dünyanın kritik uzun mesafeli uçuş rotalarını açık tutma taahhüdü nedeniyle bu ödüle layık görüldü. Neredeyse tüm havayollarının uçaklarını yere indirdiği bir dönemde, uçuşlarına aralıksız devam etme kararı alan havayolu, birçok uçuşta para kaybetmesine rağmen, yine de bu süreyi rekor bir kârlılık ile kapatmayı başardı.
Qatar Airways’in bu ödüle layık görülmesinde, sektörde birçok ilki gerçekleştirmiş olmasının da önemli bir faktör olduğu açıklandı. IATA’nın önemli IOSA emniyet denetimini başarıyla tamamlayan Qatar Airways, hem AirlineRatings hem de Skytrax tarafından tamamen COVID denetimli ve uyumlu havayolu sertifikasını da almaya hak kazanmıştı.
Qatar Airways, ‘Yılın En İyi Havayolu’ ödülünün yanı sıra ‘Orta Doğu’nun En İyi Havayolu’ ve Qsuite konseptiyle de ‘En İyi Business Class’ ödüllerinin de sahibi oldu.
Listenin ikinci sırasında ise Air New Zealand yer aldı. Havayolu ayrıca Pasifik’teki En İyi Havayolu, En İyi Premium Ekonomi ve En İyi Ekonomi kategorilerinde de ödüle layık görüldü. AirlineRatings ödüllerine her sene damga vuran Air New Zealand, birçok yönden son 15 yılda havayolu mükemmelliğinde küresel standartları adeta tek başına belirliyor.
Listenin üçüncü sırasında Etihad, dördüncü sırasında ise Korean Air yer alırken; beşinci sıradaki Singapur Havayolları, Airbus A380 uçaklarının üst katına yerleştirdiği benzersiz konfor sunan Suite’leri ile en iyi First Class kabin ödülünün yanı sıra En İyi Lounge ödülünü de kazandı.
Dünyanın en iyi 20 havayolunun açıklandığı listede Türk Hava Yolları ise dokuzuncu sırada gösterildi.
Virgin Australia, En İyi Kabin Ekibi ödülünü kazanırken; Emirates, En İyi Uçak İçi Eğlence Sistemi ödülünü kazandı.
En İyi Çevresel Havayolu dalında ödülü Etihad, En İyi Kargo Havayolu kategorisinde Korean Air alırken; En Değerli Havayolu ödülünü kazanan Vietjet oldu. Qantaslink, uzak Avustralya bölgesindeki olağanüstü çalışmaları nedeniyle En İyi Bölgesel Havayolu ödülünü almaya hak kazandı.
Uzun menzilli seyahatler konusundaki mükemmellik ödülleri ise ABD’de jetBlue, Avrupa’da Türk Hava Yolları, Orta Doğu ve Afrika’da Qatar Airways, Asya’da Korean Air ve Pasifik’te Air New Zealand’a verildi.
AirlineRatings.com ayrıca 400 havayolu arasında dünyanın En İyi Düşük Maliyetli yani low cost havayollarını da açıkladı. ABD’de Southwest, Avrupa’da easyjet, Asya-Pasifik’te Jetstar ve Orta Doğu’da Fly Dubai ödülü almaya hak kazandı. En iyi 10 low cost havayolu arasında Allegiant Air, AirAsia, Flair, Ryanair, Scoot, ve VietJet Air de yer aldı.
“GEZEGEN GEZGİNİ” TÜRKİYE’DE SEÇİLECEK!
Uzay Keşif Topluluğu (UKET) tarafından bu yıl Türkiye’de ilk kez düzenlenecek olan “Anadolu Gezegen Gezgini Yarışması “ (Anatolian Rover Challenge) 22-25 Temmuz tarihleri arasında İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa Kampüsü’nde gerçekleştirilecek.
Polonya’daki ERC (European Rover Challenge) ve Amerika‘daki URC (University Rover Challenge) gibi tanınmış etkinliklere göre çok daha kapsamlı bir şekilde Türkiye’de düzenlenecek yarışma, hem Mars, hem de Ay için gerçekleşme olasılığı olan senaryolar üzerinden ilerleyecek olmasıyla fark yaratacak.
Gezgin aracın, yüzeye inerken ya da indikten sonra karşılaşabileceği sorunların çözümüne ilişkin becerilerini sergileyebileceği keyifli uygulamalar da yarışma kapsamında yer alıyor. Özgün olarak tasarlanan organizasyonda, ana misyonlar yerine getirilirken değişen şartlar kapsamında mini yarışmalara da yer verilecek. Sadece bir yarışma değil, aynı zamanda küresel bir uzay etkinliği olan Anatolian Rover Challenge kuralları, TUA, TÜBİTAK Uzay Araştırmaları Enstitüsü ve Ay görevinde çalışan mühendisler ile birlikte belirlendi.
Türk ve yabancı ekipleri bir araya getirecek olan yarışmaya Türk takımlarının yanı sıra İngiltere, Hindistan, Polonya, Bangladeş, Çekya gibi ülkelerden de çok sayıda başvuru gerçekleşti.
Türkiye’nin 2023’de “Ay’a sert iniş” ve 2028’de ise “Ay’da gezegen gezgini aracının dolaştırılması” planları bulunuyor. Türk Milli Uzay Programı Hedefleri kapsamında 2028 yılında Ay yüzeyine indirilmesi hedeflenen Gezegen Gezgini (Rover) aracına yönelik temel çalışmalara destek vermesi beklenen Anatolian Rover Challenge, bu alandaki nitelikli insan gücünü arttırılmasına da katkı sağlayacak.
