TÜRKİYE’NİN F-35 RÜYASI BAŞLAMADAN BİTTİ!
Geçtiğimiz hafta S-400 hava savunma sistemlerinin parçalarını taşıyan Rus uçakları peşpeşe Mürted Hava Meydanı’na inmeye başladı ve böylece S-400’ün Türkiye’ye teslimatı resmen başlamış oldu. Uzun zamandır Türkiye-ABD-Rusya ekseninde tırmanan krizde yeni bir aşamaya geçildi ve beklenen oldu! ABD Savunma Bakanlığı, Türkiye’yi üretici ortaklarından biri olduğu F-35 Programı’nda askıya aldı! ABD’de eğitim alan pilotlarımızın eğitimleri yarıda kesilerek ay sonuna kadar Türkiye’ye dönmeleri tavsiye edildi.
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemini almakta ısrar ederek F-35 projesini riske ettiğini belirten Pentagon, Türkiye ile stratejik ortaklığımız devam edecek” demeyi de ihmal etmedi. ABD, F-35, gelişmiş yetenekleri hakkında bilgi edinmek için kullanılacak bir Rus istihbarat toplama platformuyla bir arada bulunamaz gerekçesiyle bu kararı aldı. S-400 alımının, Türkiye’nin NATO ile birlikte çalışabilirliği üzerinde zararlı etkileri olacaktır” gibi ifadelere yer verildi.
Lockheed Martin imalatı, beşinci nesil savaş uçağının üretiminde İngiltere’den İsrail’e, İtalya’dan Avustralya’ya, Danimarka’dan Kanada’ya, Norveç’ten Hollanda’ya kadar dev bir global tedarik zinciri bulunuyor. Türkiye de uçak için verdiği 100 siparişle sadece bir müşteri değil. Aynı zamanda F-35 için önemli bileşenler üreten bir ortak durumunda. Türk savunma sanayii şirketlerinin sağladığı yüksek teknolojik kabiliyet, ülkemize getirilen 10 milyar dolarlık katkı düşünüldüğünde Türkiye’nin F-35 programında çıkarılmasının maliyeti büyük olacak gibi görünüyor.
F-35 üretimine Türk şirketleri Alp Havacılık, Aselsan, Ayesaş, Havelsan, Kale Havacılık, Mikes, Roketsan, TUBİTAK SAGE ve TUSAŞ uçağın motorundan gövdesine, iniş takımından kanatlarına kadar çok çeşitli parçaların imalatına katkıda bulunuyordu. Türkiye’nin projeden alınmasıyla, F-35 üretim programının 1-2 yıl arasında aksayabileceği ifade ediliyor.
Öte yandan Türkiye, tüm Avrupalı operatörler için F135 motor revizyonu merkezi olarak seçilmişti. Motorların son montajı ve bakımı, Eskişehir’deki 1. Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığı’nda gerçekleşecek ve bu sayede Türk sanayisi 12 milyar dolar kazanacaktı.
Peki bundan sonra ne olacak? Türk şirketleri elde ettikleri kabiliyetleri Milli Muharip Uçak projesine yönlendirmek zorunda. TSK’nin envanterindeki F-16 uçaklarının modernizasyonu üzerinden mi ihtiyaçlar giderilecek yoksa F-35’e alternatif olarak Rus ve Çin imalatı 5.nesil savaş uçağı anlaşmaları mı yapılacak? Böyle bir durum oluşursa Türkiye projenin ortak üreticisi konumuna mı gelecek. Hep birlikte gelişmeleri takip etmeyi ve size aktarmayı sürdüreceğiz.
İSTANBUL-BALİ UÇUŞLARI BAŞLADI!
Türk Hava Yolları Endonezya’nın dünyaca ünlü tatil adası Bali’yi uçuş ağına ekledi. Bali- Denpasar’a başlatılan direkt seferler aynı zamanda THY’nin yeni teslim aldığı 787 Dreamliner uçaklarının ilk yurt dışı uçuş noktası olma özelliği taşıyor.
THY’nin Bali’ye yaptığı ilk uçuş 250 yolcu ve yüzde 84 doluluk oranı ile gerçekleşti. Ngurah Rai Havaalanı’nda Maçka isimli uçak bir havacılık geleneği olan su takıyla karşılandı. Bali THY’nin Endonezya’da ikinci uçuş noktası oldu. 7 Ağustos’a kadar haftada üç gün karşılıklı olan seferler 8 Ağustos itibariyle haftanın her günü icra edilecek. Bali uçuşlarının başlamasıyla THY’nin uçuş ağı 124 ülkeden 261’i uluslararası olmak üzere toplam 312 destinasyona ulaşmış oldu. THY dünyanın en fazla ülke ve uluslararası destinasyonuna uçan havayolu durumunda.
TURKISH CARGO AKBABA DOBRILA’YI EVİNE TAŞIDI!
Turkish Cargo, hayat kurtaran eve dönüş hikâyelerine bir yenisini daha ekledi. Canlı hayvan taşımacılığında ‘’#MissionRescue’’ yani görevimiz kurtarmak misyonuyla hareket eden Turkish Cargo, geçtiğimiz aylarda Ukrayna’da zor şartlara maruz bırakılan, açlıkla mücadele eden ve sirkte çalıştırılarak eziyet gören dört aslanı, doğal yaşam alanları olan Johannesburg’a ulaştırmıştı.
Ekolojik sistemin son halkasını oluşturan ve Avrupa’da sadece Sırbistan’ın Uvac kanyonunda yaşayan nadir kızıl akbabalardan bir tanesi olan 1,5 yaşındaki Dobrila, güneye doğru gerçekleştirdiği sezonsal göç uçuşunda 1600 kilometrelik uçuşu sonrası bitkin düşerek Şanlıurfa’ya indi. Şanlıurfa’da çiftçiler tarafından fark edilen akbaba, Urfa’da bulunan Yaban Hayatı Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’ne götürüldü. Burada kontrolleri yapılan ve sağlıklı kilosuna ulaştırılan kızıl akbaba, göç yoluna devam etmesi için yeniden doğaya bırakıldı. Avcı kuş familyasının üyesi Dobrila’nın uçuşuna devam etmemesi üzerine, Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileri akbabanın ayağındaki etiket ve takip numarasından yola çıkarak Sırbistanlı makamlar ile temasa geçti. İki ülke yetkilileri arasında gerçekleşen görüşmeler sonucunda Dobrila’nın Belgrad’da bulunan Biyolojik Araştırma Enstitüsü’ne (Siniša Stanković) gönderilmesi kararlaştırıldı. Turkish Cargo sponsorluğunda Şanlıurfa’dan İstanbul aktarmalı olarak Sırbistan’a ulaştırılan akbaba, Türkiye’nin Belgrad Büyükelçi’si Tanju Bilgiç ve Sırbistan Çevre Koruma Bakanı Goran Trivan’ın katılımıyla düzenlenen törende Sırbistanlı yetkililere teslim edildi.
Türk Hava Yolları’nın alt markası olan Turkish Cargo, 2000’li yılların başından bu yana havayolu şirketinin kargo hizmetlerini sürdürüyor.
KURAL TANIMAZ YOLCUYA REKOR TAZMİNAT!
Geçtiğimiz haftalarda Jet2 Havayolları ile Londra-Dalaman seferini yapan Airbus 321 uçağında bir yolcu olay çıkarmıştı. Kabin görevlilerine saldıran kadın yolcu, kokpite girmek istemiş daha sonra da uçağın kapısını açmaya çalışmıştı. Uçuş personeli ve diğer yolcular tarafından etkisiz hale getirilen saldırgan kadın yüzünden; kuleye kaçırılma sinyali gönderen kokpit ekibinin talebi üzerine uçak kalkışından 45 dakika sonra İngiliz Hava Kuvvetleri’ne bağlı iki Typhoon savaş uçağı eşliğinde Londra Stansted Havalimanı’na geri dönmüştü. Kuralsız yolcu havalimanında göz altına alınırken, geceyi Stansted’de geçiren diğer yolcular ertesi gün başka bir uçakla Dalaman’a gönderilmişti.
Konuyla ilgili yolcuya 85 bin sterlin (yaklaşık 600 bin TL) para cezası kesildi. 25 yaşındaki kadına ayrıca ömür boyu uçuş yasağı da getirildi. Tutuksuz olarak yargılanan kadın 21 Ağustos’ta mahkemeye çıkarılacak.
Benzer bir olay da İstanbul Havalimanı’nda yaşanmıştı. Atlasglobal Havayolları ile Bodrum’a gideceği uçağın rötar yapması nedeniyle yer hizmetleri personeli Tuğçe Selvi’ye yaptığı ağır hakaretleri ile tepki çeken Fatma Funda Esenç isimli yolcu hakkında da 9 ay 15 günden 3 yıl 4 aya kadar hapis istemi ile dava açıldı. Esenç ifadesinde yakın bir akrabasının acil ameliyatı nedeni ile Bodrum’a gitmeyi planladığını belirterek “Uçağın gecikmesi, müştekinin alaycı tavrı ve stres altında olmamdan dolayı nahoş sözcükler kullandım” dedi. Davanın ilk duruşması ekim ayında görülecek.
HAVACILIK SEKTÖRÜNDE 2 GUINESS REKORU!
Geçtiğimiz hafta havacılık sektöründe iki yeni Guiness rekoru kırıldı.
Boeing 777X’e güç verecek olan General Electric üretimi GE9X motoru, Guinness tarafından dünyanın en güçlü motoru olarak tescillendi. Dünyanın en büyük yolcu uçağı motoru olan GE9X, 2017 yılında test çalışmaları sırasında 134 bin 300 poundluk thrust yani itiş gücüne ulaşmıştı. Bir önceki rekor, 2002 yılında ulaşılan 127,900 pound güce ulaşan GE90-11B motorundaydı.
188.000 poundluk itme, Yuri Gagarin’in Dünya’nın yörüngesine çıkan ilk insan olduğu yolculuğu gerçekleştirdiği Soyuz roketinin 188 bin poundluk itiş gücü düşünüldüğünde GE9X’in ticari havacılık alanında neredeyse bir roket yarattığını söylemek yanlış olmaz.
Ön fanı 11 metre çapında olan genişliği Boeing 737’nin gövde genişliğine eşit olan motor bugüne kadar ANA, British Airways, Cathay Pacific, Emirates, Etihad, Lufthansa, Singapore Airlines ve Qatar Airlines gibi müşterilerden 700’den fazla sipariş aldı. Resmi olarak geçtiğimiz ay Paris Air Show’da tanıtılan motor, En büyük, en güçlü, en sessiz, en düşük emisyonlu, en çok yakıt tasarruflu gibi etkileyici bir üstünlük listesine sahip.
Her ne kadar GE9X dünyanın en büyük uçak motoru olsa da en ağır olanı değil. Motor hafifledikçe, performansı artıyor. GE9X’in fan blade sayısı daha hafif karbon fiber kompozitler kullanarak üretilen parçaları, 3 boyutlu yazıcılarda üretilen bileşenleri sayesinde 22’den 16’ya düşürüldü ve bu motora ciddi bir hafiflik sağladı.
Ayrıca geçtiğimiz hafta Apollo 11’in Ay’a inişinin 50’nci yılı onuruna özel bir uçuş gerçekleştiren Gulfstream G650ER iş jeti dünyanın çevresini turlayarak bir rekora imza attı. G650ER, Apollo 11’in 1969’da Ay’a yolculuğa başladığı Florida’dan havalandı ve Astana’ya ulaştı. Ardından Astana’dan Mauritius’a; Mauritius’tan Şili’de bulunan Punta Arenas’a ulaşan uçak, son olarak Punta Arenas’tan başlangıç noktası Florida’ya döndü. 4 bacakta bir yörünge adıyla yapılan uçuşta sadece iniş noktalarında yakıt alınarak uçuşa ara vermeden devam edildi. Ultra uzun menzilli jet, 40.172 kilometrelik uçuşunu ortalama 860.95 km/saat hızla 46 saat 39 dakika 38 saniyede tamamlandı. Bu uçuş Guinness Rekorlar Kitabı’na kaydedildi. Böylece 2008’de kırılan bir önceki rekor 5 saat, 51 dakika26 saniye geliştirilmiş oldu.
