Nijerya hükümeti, 3-4 yıl içinde, 30 uçakla operasyonlarını yürütür duruma gelmesi planlanan, ülkenin bayrak taşıyıcı havayolu Nigeria Air’i kurma girişimlerine başladıklarını resmi olarak duyurdu.
Nijerya Havacılık Bakanı Hadi Sirika, yeni havayolu şirketinin adını ve logosunu 18 Temmuz’da Farnborough Air Show’da açıklayarak “Nigeria Air‘i bu yılın sonuna kadar piyasaya sürmeyi hedefliyoruz” dedi.
İki hafta önce Nijerya Altyapı İmtiyazları Düzenleme Komisyonu’ndan (ICRC) uygunluk belgesini aldıklarını ve artık yatırımcı aramaya başladıklarını belirten bakan, Abuja merkezli kurulacak olan havayolunun, sadece yüzde 5’lik hissesinin devlete ait olacağını söyledi. Bulunacak yatırımcı ile kurulacak olan havayolu, kamu-özel sektör ortaklığı şeklinde vücut bulacak. Havayolu, uçuşlara başladığında, bir miktar hissesi borsada satışa sunulacak ve böylece Nijeryalılara milli havayollarından hisse satın alabilme fırsatı sunulacak. Havayolunun yönetim ekibi, yatırımcıları tarafından seçilecek.
Hükümet yetkilileri, kurulacak yeni havayolu, ülkenin resmi ulusal taşımacısı statüsüne sahip olup; kamu özel birliği şeklinde hayata geçirilse de yönetimin tamamen özel sektör tarafınca yürütülecek ticari bir işletme olacağının altını net bir şekilde çiziyor.
Nijerya federal hükümeti (FGN) havayolunun kurulması ve ana parasının oluşturulması için elinden gelen desteği verecek. Bu konuda yatırımcılara yardımcı olabilmek için tüm bürokratik süreçlerde esneme yapılarak kolaylık sağlanacak.
Havayolu için ilk adım, IATA üyeliği ve IOSA güvenlik sertifikasını hemen almak olarak belirlendi. Bakan Sirika, bu iki adımı atmak için çok ciddi denetim süreçlerinden geçeceklerinin farkında. Ancak bu prosedür ve teftişlerden kesinlikle korkmadıklarını söylüyor. “Oyunun kurallarını biliyoruz ve bunun üstesinden rahatlıkla geleceğiz” diye ekliyor.
İlgili Haber | Bayrak Taşıyıcı Havayollarının Sonu mu Geliyor?
Danışmanlık şirketi Airline Management Group (AMG) ile şubat ayında masaya oturan hükümet yetkilileri, Nigeria Air’in kuruluş sürecinde şirketten tam destek almaya karar verdi. Sürecin danışmanı olarak atanan Tilmann Gabriel, havayolu şirketinin tüm prosedürlerinin, IOSA standartlarına göre inşa edildiğini söylüyor.
Nigeria Air’in operasyonlarına Aralık 2018’de, 15 kiralık uçaktan oluşan bir filoyla başlanması planlanıyor. Ancak bu geçici bir çözüm olacak. Havayolu için planlar, olabilecek en kısa zamanda, doğrudan kendi sipariş verdikleri uçakları teslim alarak 3-4 yıl içinde 30 uçaktan oluşan güçlü bir filo inşa etmek. Filoda eşit sayıda dar ve geniş gövde uçak yer alması hedefleniyor. Konuyla ilgili hem Airbus hem de Boeing ile görüşmeler devam ediyor. Bakan Sirika, konuyla ilgili “Müzakere ediyoruz ve çok yakında bizden haber alacaksınız” diyor.
Havayolunun uçuş ağını belirlemek konusunda ise 1.500 güzergah değerlendirildikten sonra, başlangıç olarak 80 destinasyon belirlendi. 40 ülke içi, 20 bölgesel ve 20 uluslararası havalimanı, bu uçuş ağının dağılımını oluşturuyor. Nijerya’nın 70 ülkeyle karşılıklı uçuş anlaşması (BASA) var; ancak şu anda sadece 30 tanesi aktif durumda. Arik Air ve Med-View Airline uluslararası operasyonlarını sonlandırdığından bu yana, Nijeryalı hiç bir havayolu uluslararası destinasyonlara uçmuyor.
Nigeria Air, operasyonlarına öncelikle iç hat uçuşlarıyla başlamayı planlıyor. Ardından Afrika’nın bölgesel havalimanlarına yapılacak uçuşlar, bunu takip edecek. Hızlı bir şekilde ilerleyeceğine inandıkları sürecin devamında, Londra da dahil olmak üzere kıtalararası uçuşlara başlanması öngörülüyor. Uluslararası uçuşların en geç 2019’un ortasına kadar başlaması hedefleniyor.
Gabriel, ilk açıklama ile birlikte, konuyla ilgili havayolu şirketlerinden, bankacılık kuruluşlarından ve potansiyel yatırımcılardan yoğun ilgi gördüklerini söylüyor. Ethiopian Havayolları’nın şirkette belirli oranda pay sahibi olacağı kesinleşmiş gibi görünüyor. Mevcut durumda, Nijeryalı taşıyıcılarda yabancı yatırımlara yer yok. Ancak havayolu, hükümet destekli kurulacak bayrak taşıyıcı olacağı için, hükümet başlangıçta teklif talebini herkese açacak. Yatırım için 300 milyon Dolar civarında başlangıç fonu belirlenmiş durumda.
ETİOPYALILAR AFRİKA PAZARINDA AKILLI DAVRANIYOR!
Afrika’nın en büyük ve en güçlü havayolları arasında yer Alan Ethiopian Airlines, geçtiğimiz yıl gelirlerini yüzde 43, yolcu sayısını ise yüzde 21 artırdı. Aynı zamanda net karını da 250 Milyon Dolar olarak açıkladı. Büyük bir uçuş ağına sahip olan havayolu her geçen gün uçtuğu destinasyonlara yenisini eklerken filosunu büyütmeyi de sürdürüyor. İstanbul Yeni Havalimanı’nın açılmasıyla birlikte Moskova hattını İstanbul üzerinden yapmayı planladıklarını da biliyoruz. Böylece İstanbul ile Addis Ababa birbirine bağlanmış olacak.
Etiopyalılar, Afrika’nın, doğru koşullar oluştuğunda, doğru stratejiler ile atılacak adımlar ile çok büyük fırsatlar içeren bir pazar olduğunu görecek kadar akıllılar. Zira havayolu, Afrika içinde havayolu pazarında yatırım yapmak konusunda elini korkak alıştırmıyor. Ethiopian Havayolları’nın hisse sahibi olduğu diğer havayolları şöyle: Togolu ASKY Havayolları, Malawian Airlines, Chadian Airlines, Zambia Airways ve Guinea Airlines.
Stratejik planın bir parçası olarak Nijerya hükümeti, ülkenin Abuja ve Lagos dahil olmak üzere önemli havalimanlarının kapasitesini artırmanın yanı sıra Nijerya’nın uçak bakım, onarım ve revizyon yeteneklerini geliştirmeyi de destekleme kararı aldı.
Nigeria Air adı ve logosu, 400.000’den fazla genç Nijeryalı’nın katıldığı sosyal medya kampanyasıyla kararlaştırıldı.
NİJERYA’NIN ESKİ MİLLİ HAVAYOLUNA NE OLDU?
2004 yılında kurulan Air Nigeria (Virgin Nigeria Airways ve daha sonraki adıyla Nigerian Eagle Airlines) Nijerya’nın ulusal bayrak taşıyıcısıydı. Ikeja’daki Murtala Muhammed Havalimanı merkezli uçuşlar yapan şirketin merkez ofisi ise Lagos’taydı.
Nigeria Airways’in feshinin ardından, 28 Eylül 2004’te, Nijerya Hükümeti, Nijeryalı yatırımcılar ve Virgin Group’un ortak girişimiyle kuruldu. Nijeryalı kurumsal yatırımcılar şirketin yüzde 51’ine; Virgin Atlantic Airways ise yüzde 49’una sahipti.
Havayolu ilk uçuşunu, Airbus A340-300 uçağı ile Lagos’tan Londra Heathrow’a 28 Haziran 2005 tarihinde yaptı. Kısa sürede Nijerya’nın en büyük havayolu şirketlerinden biri haline gelen şirket; iki yıl içinde 1 milyondan fazla yolcu ve 4 bin ton yük taşıdı. Bu sürede çok sayıda ödül alan şirket ikinci bir uçuş merkezi arayışlarına girdi.
Nijerya hükümeti, daha iyi hizmet anlayışı ve daha güvenli bir havacılık için, ülkede faaliyet gösteren tüm havayolu şirketlerinin yeniden sermayelendirilmesi veya kapatılması için 30 Nisan 2007’yi son tarih olarak belirledi. Havayolu, Nijerya Sivil Havacılık Otoritesi’nin (NCAA) kriterlerini sağladı ve operasyonlarına devam etti. 19 Ağustos 2008’de Virgin Atlantic hisselerini satmak istediğini açıkladı. Virgin Nigeria, 27 Ocak 2009’da Londra Gatwick ve Johannesburg dahil tüm uzun mesafe uçuşlarını askıya aldı. Şirket 17 Eylül 2009’da adını Nigerian Eagle Airlines olarak değiştirdi. Virgin’in ortaklıktan tamamen çekilmesinin ardından, 2 Haziran 2010’da, havayolunun çoğunluk hissesini ele geçiren yeni Başkan Jimoh Ibrahim şirketin ismini Air Nigeria olarak değiştirdi. Ardından sivil havacılık otoriteleriyle güvenlik problemleri yaşamaya başlayan havayolu, 10 Eylül 2012 tarihinde faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı.
