ABD havacılığı, 11 Ocak’ta arızalanan ve binlerce uçuşta aksama yaşanmasına neden olan kritik uyarı sistemini güncelleyemediği için eleştiriliyor. Sistemin modernizasyonundaki gecikme, yolcu güvenliği ve uçuş emniyeti için potansiyel bir risk olarak görülüyor.
11 Ocak’ta ABD Federal Havacılık İdaresi – FAA’nin NOTAM sisteminin çökmesi ve çok sayıda uçuşun bu durumdan etkilenmesinin ardından, Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi üyeleri, havacılık emniyetinin durumu hakkında bir toplantı düzenledi.
FAA, benzer bir arızanın tekrar oluşmasını önlemek için önlemler aldığını duyurmuş olsa da NOTAM platformuyla ilgili sorunların çok daha kapsamlı olduğu ve yıllardır ihmal edildiği söyleniyor.
FAA tarafından yönetilen NOTAM sistemi, Amerika Birleşik Devletleri hava sahasında uçan pilotlara çok önemli emniyet bültenleri yayınlıyor. Bu bültenler, 4 Şubat’ta olduğu gibi, Çin’e ait gözetleme balonunu ortadan kaldırmak için askeri operasyon yapılmak üzere, ABD’nin Doğu Kıyısı boyunca tüm uçuşların askıya alınması gibi kritik olaylardan; herhangi bir havalimanındaki arızalı ışıklar nedeniyle, geçici hava sahası kapanmalarına kadar, çok geniş yelpazede bilgiler içeriyor. Tüm pilotlar, kalkış yapmadan önce bu sistem üzerindeki bildirimleri gözden geçirmek zorunda.
Hükümet kayıtları, endüstri kuruluşları geri bildirimleri ve çok sayıda pilot raporu, NOTAM sisteminin, güncel olmayan terminolojisi nedeniyle, düzenlenmesi ve anlaşılması zor olan fazla bilgiyle aşırı yüklendiğini gösteriyor. FAA, bu sorunları kabul ediyor ve iyileştirme planları var.
Sistemin İyileştirilmesi 2030’u Bulacak
FAA Yöneticisi Billy Nolen, 27 Ocak’ta Temsilciler Meclisi üyelerine yazdığı bir mektupta, NOTAM sisteminde kapsamlı bir güncellemenin, 2030’a kadar tamamlanmayacağını belirtti. ABD Kongresi, FAA’yı ilk olarak 2012’de Notam sistemine güncelleme yapması için uyarmıştı.
Sektör uzmanlarına göre, NOTAM sisteminin kapsamlı güncellemesinin tamamlanması için öngörülen tarih olan 2030, bu konuda daha önceki planlamaların birkaç yıl sarktığını gösteriyor.
FAA ise yaptığı açıklamayla, mevcut finansmana dayalı olarak, bu güncellemeyi en erken 2030 yılında tamamlayabileceğini belirtirken, sürecin hızlandırılmasının yollarının arandığı da ifade edildi.
Kullanıcı Dostu Arayüz Tasarlanıyor
Son yıllarda, Federal Havacılık İdaresi (FAA), daha kullanıcı dostu bir arayüz tasarlayarak ve bildirim sayısını azaltarak NOTAM bültenlerini güncelleme konusunda önemli adımlar attı. Daha fazla iyileştirme için çalışmaya devam eden FAA, eskiyen donanımı değiştirmek için, 29,4 milyon Dolar’lık bir bütçe talep etti.
FAA, Ocak ayında yaşanan arızanın nedenini de açıkladı. Buna göre, hükümet adına sistemin bakımından sorumlu olan yüklenici şirket Spatial Front Inc. çalışanlarının sisteme ait önemli verilerin yanlışlıkla sildiği belirtildi. Bu, durum, hem birincil hem de yedek platformları çökerten sistem arızalarına neden oldu. Billy Nolen, Temsilciler Meclisi üyelerine, FAA’nın yaşlanan 30 yıllık bilgisayar sisteminin de 2025 yılına kadar değiştirilmesinin planlandığını bildirdi.
Pilotlar, ticari hava yolu seyahatlerinin ortaya çıkışından bu yana yürürlükte olan NOTAM sisteminde, başka zorluklarla da karşı karşıya. Sistem, büyük harfle yazılmış metin ve kısaltılmış sözcüklerle karakterize edilen, teleyazı mesajları sistemine sahip bir terminoloji kullanıyor. Bu biçimsel yaklaşım, pilotların herhangi bir uçuş için verilebilecek onlarca uyarı ve ikazları etkili bir şekilde anlamasını ve organize etmesini gerektiriyor. Bu da onlara ciddi bir iş yükü getiriyor.
Pilot ve Ulusal Ulaşım Emniyeti Kurulu Başkan Yardımcısı Bruce Landsberg, Güney Carolina’dan Washington, D.C.’ye her uçtuğunda, yüzlerce Notam bülteni aldığını; ancak bunların çoğunun, kendi uçuşlarıyla ilgili olmadığını söylüyor.
Geçen yıl başka bir pilot, NOTAM listesindeki bildirimlerin tamamıyla ilgilenmek zorunda olsam, uçağı havalandırmak için zamanım kalmazdı şeklinde bir sitemde bulunmuştu.
Ocak ayında yaşanan arızadan önceki hafta, Ulusal Ulaştırma Emniyeti Kurulu (NTSB) yetkilileri, Federal Havacılık İdaresi FAA’ye, konuya dair bir mektup yazdı. NTSB’nin mektubunda, FAA’nın NOTAM’ları pilotlar için daha okunabilir ve kullanışlı hale getirme konusunda herhangi bir çalışmasından haberdar olmadığını belirten bir uyarı da yer alıyordu.
