ABD’nin kuzeyi, Vermont eyaletinde Derby Line şehri… Hemen karşısında Kanada-Stanstead. Bu iki şehri bölen Caswell Bulvarı’nın hemen kuzeyinde ise uluslararası sınır olmasına rağmen, iki şehrin eşit şartlarda ve ortak olarak kullandığı etkileyici bir simge…
ABD’deki ismi “Haskell Free Library and Opera House”, Kanada’daki ismi ise “Haskell Free Library”. Yani özetle bir Kütüphane ve Opera Binası.
Derby Line ve Stanstead’in, Memphremag Gölü’nün güzel manzaraları başta olmak üzere pek çok ortak noktası var. İtfaiye kamyonları, karla mücadele arabaları, su boruları ve kanalizasyon sistemini bile paylaşıyorlar. Hatta birbirlerine yaptıkları telefon görüşmeleri, uluslararası değil, yerel çağrı kabul ediliyor. Öyle ki Stanstead’ta belirli bir yaşın üzerindeki herkes neredeyse çifte vatandaş.
1904’te, Martha Stewart Haskell, kasabaya yeni bir kültür merkezi yapıyor: Neoklasik tarzdaki görkemli yapının üst katı opera alt katı kütüphane. Bayan Haskell Kanadalı; fakat eşi Amerikan. Her iki toplumun da bundan keyif almasını istediği için yapıyı tam sınıra inşa ediyor; binanın yarısı ABD, diğer yarısı Kanada’ya oturuyor.
Binanın tek girişi Amerika tarafında; ancak kütüphaneyi kullanmaya gelen Kanadalılar için sınır kontrolü yok.
Yapı için “ABD’nin kitapları olmayan tek kütüphanesi” veya “ABD’nin sahnesi olmayan tek opera binası” tanımları da yapılıyor.
Binanın içinde hem kütüphane hem de opera salonunda kalın bir siyah çizgi var. Bu sayede ABD’de mi yoksa Kanada’da mı olduğunuzu anlıyorsunuz.
Ancak iki şehir arasındaki durum, 11 Eylül sonrası değişti. Yasadışı geçitleri azaltmak için, 5 metrelik uzaktan kumandalı çelik kapılar ile her iki taraftaki sakinlerin rahatsızlığını gidermeye yönelik, kütüphanenin yakınındaki sokaklar kapatıldı.
