Big Jet TV, Londra Heathrow Havalimanı’ndaki (LHR) kalkış ve iniş görüntülerini canlı yayınlayan bir YouTube kanalıdır. Kanalın yaptığı yayınlar tamamen yasal. Heathrow’da pistlerin sonuna yakın bir yere konuşlanan Big Jet TV ekibi, saatlerce çekim yapıyor. Bu çekimler esnasında bazen ilginç görüntüler de yakalayabiliyorlar.
7 Mayıs 2023 Pazar gününe ait bir videoda, MH3 sefer sayılı uçuşla, Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’a (KUL) gitmek üzere kalkışa hazırlanan Malaysia Airlines’a ait A350 görünüyor. 10.610 km menzile sahip olan ve yaklaşık 13 saat sürmesi planlanan uçuş, kokpit ekibi için eve dönüş yolculuğu anlamına geliyor.
Kalkış için pistte sıra olduğu veya uçaklar arasında mesafe olması gerektiği durumlarda, kule tarafından kokpit ekiplerine, sıraya girip beklemeleri söylenir. Bu izinler genellikle, pist başındaki uçak kalkış koşusuna başladığında yinelenir. Sırası gelen uçak, kendisine kalkış izni verilene kadar, pist başına doğru taksi yapabilir.
Malezya Havayolları’nın A350’si, British Airways’e ait Airbus A320’nin hemen arkasından piste girdi. Airbus A320 yaklaşık 40 metre uzunluğunda ve videodaki görüntülere göre iki uçak arasındaki mesafe olması gerekenden çok daha az. Üstelik bu yakınlaşma, A320’nin motorlarını maksimum güce yakın bir değerde çalıştırmaya başladığı bir dönemde gerçekleşti. Neyse ki her iki uçak da planlandığı gibi kalktı ve emniyetli bir şekilde varış noktalarına ulaştı.
İki uçağın pist başında birbirine çok yaklaştığı anları gösteren video
Yakınlaşma tehlikeli miydi, olağandışı mıydı?
Videoda izlediğimiz görüntüler, havacılıkta sık rastlanabilir değil. Bütün günlerini Heathrow’da kalkış ve inişleri izleyerek geçiren Big Jet TV ekipleri bile, daha önce hiç böyle bir şey görmediklerini söylüyor. Bu prosedürün tehlikeleri hakkında:
British Airways uçağında bulunan V2500, CFM56 ve hatta CF34 gibi küçük motorlar bile, kalkışta ürettikleri itki gücü ile arkasındaki uçaklara ciddi hasar verebilir. Motorlar ve sensörler, takip eden uçak için en fazla risk altında olan kısımlardır. Pist üzerinden veya çevresinden küçük parçacıkları püskürtmek arkadaki uçak için son derece tehlikeli. Malezya Havayolları’nın pilotları, bu tehlikeli yakınlaşma sonrası hız veya irtifa sensörlerinin kullanılamaz hale gelmemesi nedeniyle oldukça şanslı görünüyor.
Benzer şekilde, hemen hemen tüm pilotlar da bu yaklaşmanın tehlikeli olduğunu belirtiyor.
Yaklaşık 30 yıl Londra Heathrow’dan operasyon yapan bir pilot, hiç bir zaman iki uçağın pistte birbirine bu kadar yaklaştığını görmediğini söylüyor. Yaşanan durumu çılgınlık olarak yorumluyor.
Heathrow’un kalkışlar için sunduğu brifingde de pistte başka bir uçağın arkasında sıraya girmenin kuralları net bir şekilde belirtiliyor. Pilotların jet blast tehlikesinin farkında olmaları gerektiği belirtilerek, yerdeki yakınlaşmalar konusunda uyarılar yapılıyor.
Havaalanı brifingi, yalnızca havaalanı operasyonlarını ana hatlarıyla belirtmeyi amaçlıyor. Emniyetli bir operasyon yürütülmesi için en iyi uygulamanın ne olduğuna karar vermek pilotlara kalıyor. Bu olayda da net bir jet blast uyarısı var ve bu durum, çoğu pilotun endişe duyduğu bir ihtimal. Aksi takdirde yıllardır yayın yapan Big Jet TV, Heathrow’da böyle bir şeyi ilk kez yakalamış olmazdı.
Malezya Havayolları pilotlarının bu yakınlaşma sırasında tam olarak ne düşündükleri büyük bir merak konusu. British Airways’e ait A320’nin kalkış hızını ve yaratacağı itki gücünü hafife mi aldılar? Heathrow kalkış talimatlarını okumalarına rağmen, kendileri için herhangi bir potansiyel tehlike öngörmediler mi? Yoksa genellikle bu şekilde mi uçuyorlar?
