ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), 20 Nisan 2023’te meydana gelen, SpaceX Starship Super Heavy kazasına ilişkin soruşturmayı tamamladı ve dosyayı resmen kapattı.
SpaceX’in Teksas’taki Boca Chica tesisinde, fırlatma operasyonu sırasında meydana gelen kaza, fırlatma aracının kaybedilmesiyle sonuçlandı. FAA, olayın birden fazla temel nedene dayandığını öne sürdü. Olayın tekrarını önlenebilmesi için SpaceX tarafından uygulaması gereken 63 düzeltici eylemi zorunlu kıldı.
Talihsiz fırlatma kazası sırasında, fırlatma rampasının temelindeki yapısal bir arıza, hatalı fırlamaya neden oldu. Uzay aracı yükselirken, yörüngesinden saptı. Otonom Uçuş Emniyet Sistemi’nin (AFSS) bir imha komutu vermesine neden oldu. AFSS aktivasyonunun ardından, beklenmedik bir gecikme, Starship’in parçalanmasına ve tüm fırlatma aracının kaybedilmesine yol açtı.
SpaceX’in uygulaması gereken 63 düzeltici eylem, araç donanımının sızıntıları ve yangınları önleyecek şekilde yeniden tasarlanması, fırlatma rampasının sağlamlığının arttırılması, tasarım sürecine ek incelemelerin dahil edilmesi, emniyet açısından kritik sistem ve komponentlerin ek analiz ve testlerinin yapılması ve özellikle AFSS ile değişiklik kontrol uygulamalarının etkinleştirilmesi dahil olmak üzere, çok çeşitli iyileştirmeleri kapsıyor.
Orijinal Starship fırlatma lisansı yalnızca tek bir uçuşu kapsıyordu. Şimdi SpaceX, ek fırlatmalar için lisans değişikliği başvurusunda bulunmak ve bu sürecin bir parçası olarak, soruşturmanın ardından öngörülen gerekli düzeltici eylemleri uyguladığını göstermek zorunda.
SpaceX, kamu güvenliğini etkileyen tüm düzeltici eylemleri uyguladıktan sonra; bir sonraki Starship fırlatma operasyonundan önce tüm emniyet, çevre ve diğer ilgili düzenleyici gereklilikleri ele alan lisans değişikliği için FAA’ya bir başvuruda bulunacak.
Soruşturmanın kapatılmasının ardından SpaceX, kazaya yanıt olarak bir dizi kritik iyileştirmenin hayata geçirildiğini duyurdu.
Bu iyileştirmeler arasında, aracın kontrolünün kaybedilmesine neden olan yakıt sızıntılarını önlemeye yönelik adımlar, olası motor bölmesi yangınlarına karşı yangın söndürme sisteminin genişletilmesi, AFSS’de iyileştirmeler ve güçlendirilmiş fırlatma rampası altyapısı yer alıyor.
Şirket tarafından yapılan açıklamada “Starship’in ilk uçuş testi sırasında araç ve yer sistemleri hakkında çok şey öğrendik” ifadeleri kullanıldı. “Uyduları, yükleri, mürettebatı ve kargoyu çeşitli yörüngelere ve Dünya, Ay veya Mars iniş alanlarına taşıyabilen, tamamen yeniden kullanılabilir bir fırlatma sistemi oluşturmaya çalışırken yinelemeli iyileştirme önemlidir.” ifadeleriyle, durumun ne kadar ciddiye alındığı anlatıldı.
Starship programı, resmi olarak 2025 yılında yapılması planlanan Artemis 3 görevi sırasında, astronotların Ay’a inecek olması nedeniyle, NASA için özellikle hayati önem taşıyor.
