Dünyanın en işlek havalimanlarında, aynı anda farklı pistlerde eş zamanlı olarak iniş-kalkış yapan uçaklara sürekli rastlamak mümkün. Dünyanın en fazla piste sahip olan havalimanı, Chicago O’Hare (ORD) sahip olduğu aktif sekiz pisti ile ciddi bir fark yaratıyor. Ancak, dünyanın dört bir yanında öyle havalimanları var ki tek bir aktif pist ile çok büyük bir operasyonun altından kalkmaya çalışıyor ve çok ciddi yolcu sayılarına ulaşıyor.
Asya – Mumbai / Hindistan
Asya kıtasının en işlek tek pistli havalimanı, Hindistan’ın Mumbai şehrine hizmet veren Chhatrapati Shivaji Maharaj Uluslararası (BOM) Havalimanı. Aslında havalimanında iki pist var. Ancak bu pistler, aynı anda yalnızca birinin aktif olarak kullanılabilmesine olanak taşıyacak şekilde kesişiyor. Bu durum, havalimanını tek pistli havalimanları kategorisine yerleştiriyor.
Mumbai, 2018’de 24 saatte 980 uçuşa ev sahipliği yapmasıyla rekor kırdı. Bir önceki rekor da 24 saatte 974 uçuştu. Nisan 2021’den Mart 2022’ye kadar olan 12 aylık dönemde, yaklaşık 22 milyon yolcu bu verimli tesisi kullandı. Pandemiden önce havalimanının yıllık toplam yolcu sayısı 50 milyona yakındı.
2010’lu yıllarda havalimanı, yoğun saatlerde iki pist operasyonları için çeşitli denemeler yaptı. Bunun amacı, saatte 48 uçuş gerçekleştirebilme hedefini ölçmekti. Ancak bu denemeler, tek pistli operasyonların daha verimli olduğunun anlaşılmasıyla sonuçlandı.
Avrupa – Londra Gatwick / İngiltere
Avrupa’da, Londra Gatwick Havalimanı (LGW) da Mumbai’ye benzer bir durumda. İngiltere’nin başkentinin güneyinde yer alan havalimanında aslında iki pist bulunuyor. Ancak bu pistler, paralel operasyonlara izin vermeyecek kadar birbirine yakın konumlandırılmış. Bu nedenle Gatwick, tek pist kategorisinde yer alıyor.
Uçaklar, Gatwick’te ana pist olarak 3.316 metre uzunluğundaki 08R/26L’yi kullanıyor ve 2.565 metrelik 08L/26R taksi yolu olarak hizmet veriyor. Eğer havalimanının büyük bir bakım için kapatılması göze alınabilirse, ikinci pist tam kullanıma açılabilir. 2021’de Gatwick, altı milyondan fazla yolcuya hizmet verdi.
Ancak pandemi öncesi Gatwick’in yıllık yolcu sayısı 46 milyonu aşıyordu. Gelecek projeksiyonları arasında, kapasitenin yılda 74 milyon yolcuya çıkarılması yer alıyor. Fazladan bir pistin inşası ile bu genişleme planı sürdürülebilir. Ama bu senaryoda Gatwick, tek pistli havalimanları listesinden çıkarılacak.
Sabiha Gökçen de Tek Pistle Fark Yaratıyor!
İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı da açıldığı ilk günden bu yana tek pistle operasyonlarını sürdürüyor.
Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan, bu yılın Ocak-Eylül döneminde iç hatlarda 11 milyon 388 bin 792, dış hatlarda ise 11 milyon 164 bin 61 yolcu uçtu. Toplamda 22 milyon 552 bin 853 kişi havalimanını kullandı.
Sabiha Gökçen 2021’de 8 milyon 854 bini dış hat olmak üzere, toplamda yaklaşık 25 milyon yolcu ağırlarken; pandemi öncesi 2019’da ise 21.4 milyon iç hat ve 14 milyon dış hat yolcusu ile toplamda 35.4 milyon yolcu sayısına ulaşarak büyük bir rekor kırmıştı.
Havalimanında, çok uzun zamandır çalışmaları devam eden ve adeta yılan hikayesine dönen ikinci pistin açılması ile hem Sabiha Gökçen’in yolcu sayısında ciddi bir artış yaşanması hem de Pegasus’un çok daha ivmeli şekilde büyüme eğilimine gireceği tahmin ediliyor.
Kuzey Amerika – San Diego / ABD
Kaliforniya’da, San Francisco ve Los Angeles gibi çok pistli muadillerinin aksine, San Diego Uluslararası Havalimanı (SAN), uzun zamandan beri Kuzey Amerika’nın en yoğun tek pistli havalimanı olarak biliniyor. Söz konusu pist, 9/27 yönelimli ve 2.865 metre uzunluğunda.
Havalimanı, pandemi öncesinde yılda 25 milyon yolcu sayısını geçmesine rağmen; 2021 yılında 15 milyondan fazla yolcuya hizmet verebildi. Mumbai ve Londra Gatwick’in aksine, San Diego gerçekten tek bir piste sahip. Bu nedenle, pist bakım ve yeniden kaplama çalışmaları, gece yarısı yapılmak zorunda kalınıyor. Bu durum, tek pistli havalimanında, gündüz operasyonlarının kesintiye uğramasını önlüyor.
