Yakın Gelecekte Bilet Ücretinizi Seyahat Alışkanlığınız Belirleyecek!Havayolu şirketlerinin uçak bileti fiyatlandırmasını; arama kriterlerinize gore değil de; bileti kimin aradığına göre yaptığını düşünün. Bu bir ütopya değil. Teknoloji ve gelir yönetimi uzmanları, o günlerin hızla yaklaştığını söylüyor.
Seyahat ettiğimiz uçakta, yolcuların çoğunun farklı ücretler ödeyerek o uçuşta yer aldığını hepimiz biliyoruz. Bazı havayolları son dakika biletlerini daha ucuza satıyor olsa da; bilet fiyatı konusunda her zaman için geçerli olan kural; “biletini daha erken alan daha ucuza uçar!”
Ancak havayolları yakında yolculardan kişiye özel bilet fiyatı tahsil edecek gibi görünüyor.
80’den fazla uluslararası havayolu ile çalışan, gelir yönetimi yazılım şirketi PROS, pek çok havayolunun, kendi web siteleri üzerinden “dinamik fiyatlandırma” sistemini denemeye başladığını söylüyor. Şirketin ürün yönetimi direktörü John McBride: “Elimizdeki projeleri göz önüne aldığımızda; 2018 bu açıdan olağanüstü bir yıl olacak. Büyük havayolu şirketleri dinamik fiyatlandırma sistemine geçiyor” diyor.
Dinamik veya “dalgalı” fiyatlandırma, şirketlerin talep durumu ve talep eden kişiye göre hizmet fiyatlarının değiştiği bir ekonomik strateji yöntemi. Uber’in yağmurlu havalarda veya yoğun saatlerde daha fazla ücret alması gibi düşünülebilir.
Havayolu şirketleri bu strateji sayesinde yolcuların ödeyeceği ücreti kişiselleştirebilecek.
Kavramsal olarak, dinamik bilet fiyatlaması oldukça basit. Havayolunun web sitesi, uçuş araması yapan müşterisini IP adresi veya sık uçan yolcu programı sistemindeki, uçuş geçmişi üzerinden tanıyacak. Yolcunun mil statüsü, sadakat durumu, yapacağı yolculuğun amacı (iş veya tatil) gibi ölçütlere göre, kişiye özel ücret belirleyecek.
Bugün Amazon vb alışveriş siteleri, üyelerinin alışveriş alışkanlıkları ile internet tarayıcıları üzerinden yaptığı arama geçmişleri üzerinden elde ettiği verileri kullanarak, onlara sunacakları ve önlerine çıkaracakları ürünleri düzenleyebiliyor. Bunun anlamı şu: yakın gelecekte, “google” üzerinden yaptığınız herhangi bir arama; uçak bileti alacağınız zaman havayolunun size sunacağı bilet fiyatı üzerinde etkili olacak!
Sadık müşteriler ve tatil amaçlı seyahat edenler muhtemelen daha az ödeme yapacak; iş seyahati yapanlar, şirketlerin kredi kartıyla ödeme yapma potansiyeli yüksek olan yolcular, büyük olasılıkla daha yüksek fiyatlar ödeyecek.
Dinamik veya yeni nesil uçak bileti fiyatlandırması neticesinde, siz ve yanınızda oturan bir arkadaşınız, farklı bilgisayarlar veya mobil cihazlarınızla, aynı rotada, aynı havayolu şirketinden aynı tarihler için uçak bileti araması yaptığınızda farklı ücretler ile karşılaşacaksınız!
Bir Bakışta | Uçak Biletine Verdiğimiz Para Nereye Gidiyor?
Havayolu şirketleri dinamik fiyatlandırmaya geçmek için, 1978’deki deregülasyondan sonra uygulamaya geçen eski sistemden uzaklaşmak veya hibrid bir sistem hazırlamak zorunda. Mevcut sistemde havayolları bilet fiyatlandırmasını, sayısını, sınırını ve ücretini kendi belirledikleri “sınıf” sistemi üzerinden yapıyor. Bireysel bir yaklaşımdan ziyade kolektif bir yaklaşımın göz önünden bulundurulduğu bu sistemde; uçağın kabini, ücretleri birbirinden farklı olan alfabedeki 26 harfe karşılık gelen 26 ayrı sınıfa ayırabiliyor. Biletler satışa çıktığı anda en düşük sınıftan satış başlıyor. Bu sınıftaki koltuklar dolduğunda; ücreti bir miktar yüksek olan yeni sınıftan bilet satışına geçiliyor. Üstelik iç hat uçuşlarında günde 4 kez; uluslararası uçuşlarda her saat başı sınıfların ücretlerini düzenleyebiliyor. Ayrıca havayolları uçak bileti fiyatlandırmalarını mevsimlere, haftanın günlerine ve günün saatlerine göre farklı şekillerde belirliyor.
Havayolları, “yeni nesil fiyatlandırma”ya geçerse, uçaktaki her müşteri teorik olarak tamamen farklı bir fiyat ödeyerek seyahat edecek. Bu teknolojiye yönelik yapılan eleştiriler, bilet fiyatlarında şeffaflık özelliğinin kaybedilebileceği konusunda birleşiyor. Böyle bir teknolojinin uygulamaya geçmesinin, fiyatlara “yukarı yönlü baskı” yapacağından endişe ediliyor.
Ayrıca, yaş, engellilik, cinsiyet, medeni hal, ırk, din veya gebelik dahil olmak üzere belirli özelliklerle ilgili olarak ayrımcılığı yasaklayan eşitlik yasalarının ihlal edileceği de eleştirilerin odağındaki bir başka konu.
Bu türden bir fiyatlandırma şuana kadar hayata geçirilmediği için soru işareti oldukça fazla. Örneğin eğer havayolu eski ve yaşlı bir müşterisinden, daha genç bir yolcuya göre yüksek bir bilet fiyatı belirlerse, o havayolunun kendisinden daha fazla gelir elde ettiği gerekçesiyle yaşlı yolcu dava açabilir. Bir yolcu bu fiyatlandırma modeli nedeniyle bir şekilde ayrımcılığa uğradığına ya da AB yasalarının ihlal edildiğine inanırsa, mahkemeye başvurabilir. Ardından konuyla ilgili yasal bir karar ortaya çıktıktan sonra takip eden uygulamalar konuyla ilgili emsal teşkil edecektir.
Yani dinamik fiyatlandırmaya geçildiğinde, ucuz uçak bileti ararken yaşadığımız karmaşanın boyutu daha da artacak. İnsanlar havayollarına daha şüpheci yaklaşacak; arama motorları üzerinden yaptıkları araştırmaları da manipüle edecekler gibi görünüyor.
Dünya genelinde havayolları böyle bir sistemin varlığı ortaya atıldıktan sonra keskin bir ayrım yaşadı. Yararlı olacağını da düşünen var karşı çıkan da. Yazılımı geliştiren şirket, sistemin hayata geçmesi durumunda havayolunun yüzde 7 ila yüzde 10 arasında bir gelir artışı elde edeceğini iddia ediyor. Hep birlikte bekleyip göreceğiz.
