Eskiden e-postalar, dijital bildirimler ve sosyal medyadan uzak kalındığı için “dijital detoks” olarak görülen havayolu seyahatleri, bu özelliğini kaybetmek üzere. Çünkü yapılan tüm araştırmalar gösteriyor ki yolcular uçakta interneti, yemeğe bile tercih edebilecek durumda.
Uçakta wi-fi hizmetinin artık daha ucuz ve daha hızlı olması; yolcuların da aşırı talebi yüzünden, havayolları bu hizmeti sunmayı bir zorunluluk gibi hissetmeye başladı. Yani çok kısa bir süre içinde “mailinize dönemedim çünkü uçaktaydım” bahanesi tarihe karışacak gibi görünüyor. Peki uçakta kablosuz internet wi-fi hizmeti tam olarak nasıl çalışıyor?
Yerden 10 kilometre yüksekte, internete ulaşabilmenin iki temel yolu var. İlki genelde uçağın gövdesinin tabanında yer alan antenler sayesinde. Uçaktaki antenler yerdeki mobil geniş bant kulelerinden sinyal alıyor. Bu yöntemde, sadece okyanus veya hayat belirtisi olmayan ücra arazilerin üzerinde uçarken, sinyal yakalanamazsa internetiniz kesilebilir.
İkinci yöntem ise uydu teknolojisine dayanıyor. Gezegenimizden 35,786 km yüksekte, yörüngede sabit olarak duran uyduları kullanarak uçakta internet hizmeti verilebiliyor. Bu uydular, televizyon yayınlarında, hava tahminlerinde ve gizli askeri operasyonlarda kullanılanların aynısı.
Bu sistemde uçağın üzerinde bulunan bir anten, en yakın uydu ile iletişim kurarak size internet sağlıyor. Yer ve uçak arasındaki etkileşim, uydu vasıtası ile gerçekleştirilmiş oluyor. İnternetin uçak içinde yolculara dağıtımı ise kabindeki router adı verilen bir dağıtıcı cihaz vasıtasıyla gerçekleşiyor.
Her iki yöntem için de, ABD’nin diğer ülkelere oranla çok daha gelişmiş bir altyapısı var. Bu nedenle ABD’li havayollarında, Wi-Fi daha kaliteli ve ucuz.
2008 yılında Gogo, Virgin America uçaklarında ilk kez internet hizmeti vermeye başladığında, bir kaç dizüstü bilgisayardan sadece 3 Mbps bağlantı hızı yakalanabilmişti. Bu yüzden de video izlemek engellenmişti. Fakat bugün uçağa binen hemen her yolcu elindeki mobil cihazla sayısız web sitesi, uygulama ve kaynağa 12 Mbps hızında sorunsuzca erişebiliyor.
Havada İnternet Neden Pahalı?
Çünkü bu teknolojinin Havayollarına maliyeti oldukça yüksek. Sistemler uçağın içerisinde gelmediği için, havayolu internet hizmeti sunma kararı verirse bir alt yapı maliyeti ortaya çıkıyor. Eklenen her yeni anten, uçağın aerodinamik yapısını bozuyor, havada sürtünmeyi artırıyor, dolayısıyla daha fazla yakıt tüketimine sebep oluyor. Ayrıca sistemin bakım maliyetleri de havayoluna ek gider kalemi. Elbette havayolu da bu maliyetleri internet kullanan yolcuya yansıtıyor.
Gelecekte Uçakta İnternet Daha Hızlı Olacak mı?
Sorunun cevabı kesinlikle evet. Kullanılan uçakların yarısından fazlasının önümüzdeki altı yıl içerisinde uçak içi Wi-Fi sistemi ile donatılacağını öngörüyor. 2020 yılına kadar bunun milyar dolarlık bir sektör haline geleceği düşünülüyor.
Tüm ABD’yi kapsayan geniş bir ağa sahip olan ve bu konuda tekel durumundaki Gogo, yavaş yükleme ve indirme hızı nedeniyle epeydir eleştiriliyordu. Ancak antenlerini ve uydu sistemlerini yenilediği 2Ku isimli servisi ile, internet hızını 70 Mbps seviyelerine çıkarmak konusunda iddialı.
Bir Bakışta | Uçakta Ücretsiz İnternet Sunan Havayolları
Türk Hava Yolları: Okyanus ötesi uçuşlar gerçekleştiren geniş gövdeli Boeing 777-300 ve Airbus A330 uçaklarında yolcularına ücretsiz internet hizmeti sunan THY’nin önümüzdeki dönemde dar gövde uçaklarının da internet alt yapısı ile donatılması ve tüm filonun yolculara internet hizmeti sağlayabilmesi konusunda çalışmalar sürdürülüyor.
Emirates: Dubai merkezli havayolu, geniş Airbus A380 filosunda ücretsiz wi fi hizmeti sunuyor. Dünyanın en büyük jumbo jetinde yolcularına mail kontrolü ve sosyal medya için 10 MB’lık ücretsiz wi fi hizmeti sunan şirket, Boeing 777 uçaklarının da dahil olduğu geniş bant alt yapısından daha hızlı interneti ise 1 dolarlık sembolik bir ücret karşılığı sunuyor ve buradan elde edilen geliri de bağışlıyor.
Norwegian: Düşük maliyetli (low cost) rakiplerinin aksine Norveçli taşıyıcı, Avrupa’dan Amerika ve Karayipler’e olan hatlarının tamamında yolcularına ücretsiz wi fi hizmeti sağlıyor.
Icelandair: İzlanda’nın bayrak taşıyıcısı, Business Class ve şirketin mil toplama sistemi Saga Club’un elite plus üyelerine, uzun menzilli (long haul) uçuş gerçekleştiren uçaklarında ücretsiz wi fi sunuyor.
Finnair: Filoya katılan Airbus A350’nin uçuşlara başlaması ile Business Class yolcularına ve çok uçan yolcu programının elit üyelerine uçak içi wi-fi ücretsiz sunuluyor.
Aer Lingus: İrlanda Dublin merkezli Aer Lingus, Airbus A330’larının business yolcularına ücretsiz wi fi erişimi sunarken; diğer yolcuların ekstra ücret ödemesi gerekiyor.
Southwest: Dünya’nın en büyük düşük maliyetli havayolu şirketi Amerikalı Southwest, en çok uçan yolcularına; yolcu sadakat programının A Listesinde yer alan müşterilerine tüm uçaklarında ücretsiz wi-fi hizmeti sunuyor.
JetBlue: Uçaklarının çoğunda müşterilerinin neredeyse tamamına ücretsiz wi fi hizmeti sağlamasıyla bir adım öne çıkan Amerikalı şirket; kullandığı geniş bant sayesinde insanlara havada evlerinden bile daha hızlı internet sunduğunu iddia ediyor. Yakın zamanda filosundaki uçakların tamamının geniş bant internet hizmeti ile donatılacağını da duyurdu.
Garuda: SkyTrax’in 5 yıldızlı havayolu listesinde de yer alan Endonezyalı Garuda, Boeing 777 uçaklarının first class sınıfında seyahat eden yolcularına konforlu ulaşımla birlikte ücretsiz wi fi hizmeti de sağlıyor.
Hong Kong Airlines: Mütevazi bir filo ile hizmet veren küçük bir havayolu şirketi olan Hong Kong Havayolları, Airbus A330-200 uçakları ile Londra- Hong Kong arası gerçekleştirdiği uçuşlarda tüm yolcularına uçak içinde ücretsiz kablosuz internet hizmeti sunuyor.
Nok Air: Bangkok merkezli çoğunlukla bölgesel uçuşlar yapan düşük maliyetli havayolu şirketi Nok Air, bağlantı hızının düşüklüğü herkes tarafından kabul edilen bir gerçek olsa da ücretsiz kablosuz internet hizmeti sağlayan şirketlerden biri.
Tüm havayollarının uçaklarındaki internet durumunu kontrol etmek için şu linke göz atabilirsiniz…
Muhammed YILMAZ
