İLKER AYCI KAZAKİSTAN’DA MAHSUR KALDI!
Kazakistan’da doğalgaz fiyatlarının artırılması ile birlikte başlayan protesto gösterileri şiddete dönüştü. TAV Havalimanları tarafından işletilen Almatı Havalimanı da protestolar kapsamında saldırıya uğradı. Havalimanlarında yaşanan olaylar sebebiyle uçuşlar ciddi şekilde aksarken, çok sayıda yabancı ülke vatandaşı ve uçuş mürettebatı Kazakistan’da mahsur kaldı. THY başta olmak üzere Türk kargo şirketi ACT Havayolları’nın da çok sayıda personeli Kazakistan’da mahsur kalanlar arasındaydı.
THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı ve eşinin de Kazakistan’da mahsur kalanlar arasında olduğu ortaya çıktı. AirportHaber isimli haber sitesinde, İlker Aycı ve eşi Tuğçe Saatman’ın devlet makamlarının girişimi ile alınan özel izinle, THY’ye ait bir kargo uçağında, TK6223 sefer sayılı uçuşla Türkiye’ye getirildiği haberine yer verildi. Türk Hava Yolları’nın uçuş ekipleri Kazakistan’da mahsur kalırken, Yönetim Kurulu Başkanı ve eşinin özel izinle dönüşünün sağlanması, personel arasında büyük bir rahatsızlık yarattı.
TAV’IN YATIRIM YAPTIĞI ÜLKELERDEKİ SİYASİ KRİZLER!
Öte yandan Kazakistan’da yaşanan olaylar, yakın geçmişte yatırım yaptığı pek çok havalimanında çeşitli krizlerin ortasında kalan TAV Havalimanları’nın burada da başının ağrımasına neden oldu.
2004 yılında TAV’ın işletmesini üstlendiği İran İmam Humeyni Havalimanı, bir iç karışıklık nedeniyle İran Silahlı Kuvvetleri tarafından 15 gün süreyle kapatılmıştı.
2008’de Rusya ile Gürcistan arasında çıkan savaşta, TAV’ın işlettiği Tiflis Havalimanı pistinin 200 metre yakını bombalandı. Gürcistan’da uzun süren bir karışıklık başladı. TAV bu durumdan ciddi şekilde etkilendi.
2011’de TAV Havalimanları, Libya’da Tripoli Uluslararası Havalimanı terminalinin inşaatını sürdürürken, Arap Baharı’nın da etkisiyle Libya’da iç karışıklıklar başladı. TAV İnşaat, havalimanındaki 128 çalışanını güvenlik endişesi ile ülkeden çekti ve Tunus üzerinden özel bir uçakla Türkiye getirmek zorunda kaldı. Havalimanı önce radikal İslamcı grubun, ardından da General Hafter yönetimine geçti.
Tunus’ta 550 milyon Euro yatırım yaparak iki havalimanının işletmesi ihalesini alan TAV, yine 2011’de ülkedeki iç karışıklık ve siyasi krizin tam ortasında kaldı. Halk harekete geçip, büyük yürüyüşler ve gösteriler yaptı; Cumhurbaşkanı ve ailesi ülkeyi terk ettikten sonra, olaylar yatıştı.
Son olarak 2021 yılının Nisan ayında TAV Havalimanları, yüzde 85’i kendisine ait olan bir Konsorsiyum ile 365 milyon dolar ödeyerek, Kazakistan’ın en yoğun trafiğe sahip havalimanı olan Almatı Havalimanı’nın işletmesini devralmıştı.
TAV’ın çok büyük umut ve beklentilerle girdiği bu pazarda da böyle bir olayla karşılaşması, bu tip coğrafyalarda yatırım yapmanın ne kadar zorlu ve riskli olduğunun en net göstergesi olarak yorumlanabilir.
QATAR AIRWAYS’İN AIRBUS’TAN İSTEDİĞİ TAZMİNAT BELLİ OLDU!
Katarın ulusal havayolu Qatar Airways ve Avrupalı uçak üreticisi Airbus arasında, A350 uçaklarının gövdesindeki boya sorunları nedeniyle aylardır devam eden anlaşmazlık, geçtiğimiz günlerde yeni bir boyut kazanmış ve Qatar Airways, İngiliz mahkemelerinde resmi dava sürecini başlatmıştı.
Hafta içinde Qatar Airways’in Airbus’tan ne kadar tazminat talep ettiğinin detayları da ortaya çıktı. Havayolu, uçaklar yere indirildiği için 618 milyon dolar tazminat ve ayrıca 21 uçağın hizmet dışı kaldığı gün başına 4 milyon Dolar talep ediyor. Körfez havayolu ayrıca İngiliz yargıçlardan Airbus’a sorun tamamen çözülene kadar A50 teslimatlarını durdurma emri vermesini istiyor.
Katar Sivil Havacılık Otoritesi, A350 uçaklarında kozmetik boya sorunları ortaya çıkınca havayolunun filosundaki 53 adet A350’nin 21’inin uçuşlardan çekilerek yere indirilmesini emretmişti. Boya sorunu endişe verici olmasa da rahatsız edici olarak nitelendirilmişti. Airbus ise durumu, uçuş emniyeti sorunundan çok teknik bir aksaklık olarak tanımlıyor.
Airbus yönetimi, onarım ve tamirat işlemlerinden, uçakların yeniden boyanmasına kadar çeşitli geçici çözümler öneriyor ve Qatar Airways’i bu önerileri makul bir sebep olmaksızın görmezden gelmekle suçluyor.
Qatar Airways tarafı ise Airbus tarafından önerilen çözümlerin, derin kontroller olmadan işe yarayıp yaramayacağından emin olmadığını söylüyor. Havayolunun CEO’su Akbar Al Baker, güvenilir bir onarım halihazırda mevcutsa Airbus’ın neden hala bir çözüm üzerinde çalıştığını sorguluyor.
Yere indirilen 21 adet A350, havayolunun toplam A350 filosunun %40’ını temsil ediyor. Qatar Airways, A350 için en çok sipariş veren lansman müşterisiydi. 30 sayfalık şikayet metni ile başlayan hukuki süreç iki şirketin arasını ciddi şekilde açtı. Avrupalı uçak üreticisinin hisseleri %1,5 değer kaybetti. Toplam 80 adet A350 siparişi bulunan Qatar Airways ile Airbus arasındaki krizin nasıl çözüleceği büyük bir merak konusu.
Dünyanın dört bir yanındaki diğer havayolları ise boya ile ilgili kozmetik sorunların, uçuşa elverişlilik üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi olmadığı düşüncesiyle A350 uçakları ile operasyonlarına tüm hızıyla devam ediyor.
AIRBUS’A YATIRIMCILARDAN TAZMİNAT ŞOKU!
Öte yandan bir grup yatırımcı, Avrupalı uçak üreticisinin rüşvet skandalı nedeniyle ortaya çıkan zararlarını gerekçe göstererek, Airbus’tan 300 milyon Euro tazminat talep etmek üzere harekete geçti. Yatırımcı Zarar Tazminat Vakfı olarak bilinen grup, yaklaşık 130 yatırımcıyı temsil ediyor.
Airbus’taki büyük rüşvet soruşturmasıyla ilintili olarak Hollanda’da açılan davada, Airbus’ın muhasebecileri ile mevcut ve eski yöneticileri davalı durumunda.
Airbus, 16 farklı ülkede çeşitli aracılar vasıtasıyla havayollarına rüşvet vererek sipaiş sözleşmeleri yapmakla suçlanıyor. Fransız Savcılığı’na göre, Airbus bu yöntemle yasa dışı bir şekilde kârını 1 milyar Euro artıracaktı. Ocak 2020’de Airbus, Fransa, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’nde 3,6 milyar Euro tazminat ödemeyi kabul ederek suçlamaları kabul etmişti.
Yatırımcı Zarar Tazminat Vakfı şimdi Airbus’ın mali tablolarını manipüle ederek, yatırımcılarının önemli kayıplar yaşamasına neden olduğunu; Şubat 2014’ten Ocak 2020’ye kadar halkı yanlış yönlendirdiğini iddia ediyor. Ayrıca şirketin adli makamlara anlaşma hakkında yeterli ayrıntı vermediği de iddialar arasında.
Yatırımcıların davayı Hollanda’da açmasının nedeni ise Airbus’ın resmi merkezinin Hollanda’nın Leiden kentinde olması. Bu durum, Avrupalı uçak üreticisinin çeşitli vergi teşviklerinden yararlanmasına olanak tanıyor.
UZUN SÜRE UÇMAYAN PİLOTLAR ÇOK HATA YAPIYOR!
Avustralya’nın ulusal havayolu Qantas, COVID-19 salgını nedeniyle uzun süre uçuş yapmayan pilotların, uçmaya yeniden başlatıldığında çok temel pilotaj hataları yaptığının tespit edildiğine dair bir rapor hazırladı. Raporda, dünyanın dört bir yanındaki farklı havayollarında görev yapan pilotlar için de aynı durumun geçerli olduğu bilgisi yer aldı.
Pandemi nedeniyle yaklaşık iki yıl kokpitten uzak kalan deneyimli pilotların bir yenilenme ihtiyacı ortaya çıkaran bilişsel kapasitelerinde bir azalma yaşadığına dair sonuçlar ortaya konuldu. Uçuş ekiplerinin operasyonlara yeniden odaklanması ve aşinalık düzeyinin artması için zamana ihtiyaç duyulduğu vurgulanırken, eskiden minimum çabayla gerçekleştirilen rutin aksiyonların, artık daha fazla zamanda yapılabildiği ve dikkat dağınıklığı yaşandığı belirtiliyor. Pilotlara istikrarsız yaklaşmalar ve durumsal farkındalık kaybı gibi olaylar nedeniyle eğitimler verilmesi planlanıyor.
Kokpitteki duruma benzer şekilde yerdeki operasyonlarda da bazı tehditler oluştuğu da raporda yer aldı. Geçtiğimiz aylarda, Qantas’a ait Boeing 787’nin pilotları, Sidney’den kalktıktan kısa bir süre sonra uçağın iniş takımlarını toplayamadı. Çünkü kalkıştan önce iniş takımlarındaki iki pim yer ekibi tarafından çıkarılmamıştı.
2021’DE KAÇ UÇAK KAZASI OLDU?
Havacılık emniyeti üzerine çalışmalar yapan Hollanda merkezli To70, 2021 yılına ait uçak kazası istatistikleri açıkladı.
2021’de 4’ü ölümlü toplam 38 uçak kazası yaşanırken, bu kazalarda 81 kişi yaşamını yitirdi. Bu, rakamlar, 2020’ye göre ciddi bir gelişim anlamına geliyor. 2020’de 5’i ölümlü toplam 40 uçak kazası yaşanmış ve 299 kişi yaşamını yitirmişti. 2021’de uçak kazalarındaki ölüm oranı 2017’den bu yana en düşük seviyeye gelirken; her 5,3 milyon uçuşta bir ölümcül kaza yaşandığını işaret ediyor.
Çalışma kapsamındaki veriler, ticari hava taşımacılığı operasyonlarının büyük çoğunluğunu kapsıyor. Askeri uçuşlar, eğitim uçuşları, özel, kargo veya helikopter uçuşlarına ilişkin kazalar bu kapsamda yer almıyor.
2021’deki dört ölümlü kaza, Endonezyalı Sriwijaya Air, Güney Sudanlı Supreme Airlines, Rusya’nın Aeroservice ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin Malu Aviation şirketleri tarafından gerçekleştirildi.
Raporda, Covid ile ilgili sorunların kazalara yol açmadığı bilgisi yer alırken, verilerde, yerde hareketsiz geçen dönemlerinin ardından, yeniden uçuşlara dönmenin, uçuş emniyetini olumsuz etkilediğine dair kanıtlar olduğu detayına yer verildi.
Tüm bu yaşananlara rağmen, hava yolu ile seyahat, en güvenli ulaşım şekli olmaya devam ediyor. Yıl boyunca uçak kazalarında ölen 81 kişi ile karayolu kazalarında hayatını kaybeden yaklaşık 1,3 milyon kişi karşılaştırıldığında bu sonuç net bir şekilde karşımıza çıkıyor.
JAPONYA-VIETNAM UÇUŞUNDA ŞÜPHELİ BOMBA İHBARI
Pandemi nedeniyle Vietnam ve Japonya arasındaki uçuşların iki yıl süreyle askıya alınmasının ardından 5 Ocak’ta gerçekleştirilen ilk tarifeli uçuşta çok ilginç bir olay yaşandı.
VN5311 sefer sayılı uçuş için Japonya’nın başkenti Tokyo Narita Havaalanı’ndan Vietnam’ın Hanoi şehrine gitmek için, 47 yolcu, 3 pilot ve 12 kabin ekibiyle kalkan Vietnam Havayolları’na ait uçağın Tokyo Körfezi üzerinde düşürüleceğine dair bir ihbar alındı.
Kalkıştan yaklaşık 40 dakika sonra Vietnamlı havayolunun Tokyo’daki ofisine bir telefon geldi. Telefondaki Amerikalı olduğu iddia edilen adam uçağın Narita’ya dönmesinin daha iyi olacağını yoksa Tokyo Körfezi’ni geçerken vurulacağını söyledi.
Mesaj birkaç kez tekrar ettirildikten sonra, Vietnam Havayolları’nın Tokyo ofisi, Vietnamlı ve Japon yetkilileri bilgilendirdi. Vietnam Sivil Havacılık Otoritesi (CAAV), havayolunun yönetimine Japon yetkililerden izin istedikten sonra uçağı Fukuoka Havalimanı’na döndürmesini söyledi. Uçak, Fukuoka’ya güvenli bir şekilde indi.
Japon yetkililer havaalanında uçağa gidip durumu değerlendirdi. Uçuş ekibi ve yolcularla görüşüldü. Olağandışı hiçbir durum bulunamadı. Ardından uçağın Fukuoka’dan kalkışına izin verildi ve sorunsuz şekilde Hanoi’ye ulaşıldı. Konuyla ilgili soruşturma sürüyor.
YOUTUBE VİDEOSU İÇİN KASTEN UÇAK DÜŞÜRDÜ!
ABD’de Trevor Jacob isimli Youtuber, içerik üretebilmek için kasıtlı şekilde uçak düşürdü. Uçakla havalandıktan kısa bir süre sonra motorunu durduran ve kendisi paraşütle atlayan Jacob, bu anları kamerayla görüntüledi. Dağlık alanda kaydedilen görüntülerde, motoru duran uçağın çakıldığı anlar da yer alıyor.
1940 Taylorcraft model uçak ile yaşanan olay havacılık dünyasında büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi. Trevor’ın motor durduktan sonra, bulunduğu yükseklik ve uçağın kabiliyetlerine rağmen uygun bir yere güvenli bir iniş yapmak yerine eline kamerayı alıp uçaktan atlamaya karar vermesi tepki çekerken; videoda tüm pilotlara ‘paraşütle uçun’ tavsiyesi vermesi de Trevor’a tepkileri artırdı.
Trevor paraşütle iniş yaptıktan sonra uçağın yanına gitti. ABD Federal Havacılık Dairesi FAA konuyla ilgili soruşturma başlattığını açıkladı.
