NASA’nın uçan laboratuvarı DC-8, bugüne kadar birçok bilimsel görev için uçtu. DC-8, sensör geliştirme, uydu doğrulama ve araştırma çalışmaları için kullanıldı. Atmosfer bilimine verdiği 37 yıllık katkının ardından DC-8, emekli olacak ve yerini Boeing 777 alacak.
1969’da üretilen ve ABD Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi NASA’nın atmosferik bilim görevlerinde uçan, Douglas DC-8-72 için yolun sonu göründü.
NASA’nın son derece donanımlı hale getirilen DC-8 uçağı, bugüne kadar yürütülen bilimsel projelere çok ciddi katkılarda bulundu.
Bu uçakla seyir irtifasında, uzaktan algılama yoluyla toplanan veriler, arkeoloji, ekoloji, coğrafya, hidroloji, meteoroloji, oşinografi, volkanoloji, atmosfer kimyası, kriyosfer bilimi, toprak bilimi ve biyoloji alanlarındaki çeşitli çalışmalarda kullanıldı. DC-8 ile gerçekleştirilen görevler, sensör geliştirme, uydu sensörü doğrulama, uzay araçlarının fırlatılması, telemetri verilerinin alınması, optik izleme ve Dünya yüzeyi ve atmosferine ilişkin diğer araştırma çalışmaları başlığında birleşiyordu.
DC-8 birçok projede platform görevi de yaptı. DC-8’in 5.400 deniz mili ve 12 saatlik menzile ve 1.000 – 42.000 feet arasındaki irtifalarda uçma yeteneğine sahip olması, bunun en büyük nedeniydi. Ek olarak DC-8, CFM56-2 yüksek by-pass’lı turbofan motorlarla donatıldı. Bu motorlar aynı zamanda Boeing KC-135R Stratotanker, Boeing 737NG, Airbus A320 ve A340’larda da kullanıldı.
DC-8’in kullanıldığı projelerden bazıları uydu sensörlerini uygun maliyetle uydu sensörlerini doğrulamak veya test etmekti. Küresel Yağış Ölçümü (GPM) olarak bilinen, uydu takımyıldızı üzerinden, yağışın uydu ölçümünü doğrulamak için, 2015-2017 OLYMPEX uçuş testleri için DC-8’e CubeSat üzerinde bir MASC: Mikrodalga Atmosfer Sireni monte edilmişti.
OLYMPEX Programı, Washington Eyaleti’nin Olympic Dağları ve Pasifik Okyanusu üzerinde gerçekleştirildi ve atmosferi ölçmek için damla sondalarının veya düşürülebilir sensörlerin kullanımını içeriyordu.
DC-8’in yer aldığı bir diğer proje, atmosferik rüzgar ölçümleri yapmak üzere Lidar kullanan ve uyduları kalibre etmeyi amaçlayan Konvektif Süreçler Deneyi – Aerosoller ve Rüzgarlar (CPEX-AW) idi. CPEX-AW, DC-8’in 2020-2021 arasındaki uzun süreli bakım döneminden sonraki ilk büyük projesiydi.
NASA ayrıca DC-8’i, NOAA ile NASA arasında Yangının Bölgesel ve Küresel Ortamlara ve Hava Kalitesine Etkisi (FIREX-AQ) adlı 2019 ortak girişiminde de kullandı. FIREX-AQ, duman içeriğini, duman erişimini, sıcaklıkları ve rüzgarları tespit etmek amacıyla birçok ekipmanı monte etmek için DC-8’i kullandı. Bu çalışma, dumanın yayılmasının tahmin edilmesine, kimyasal dönüşümlerin duman bileşimini nasıl değiştirdiğine ve uyduların kalibre edilmesine yardımcı olmayı amaçlıyordu.
DC-8’in çelik ve Alüminyumdan üretilen bir gövdeye sahip olması, Boeing 787 gibi kompozit gövdeli uçaklara kıyasla, aletlerin montajını daha kolay hale getiriyor.
DC-8’in yerini Boeing 777 Alacak
1969’da fabrikadan çıkan ve emekli edilmesine karar verilen emektar DC-8’in yerini, JA704J tesciliyle Japan Air Lines filosunda uçan 21 yaşındaki Boeing 777-200ER uçağı alacak. ABD’nin California Eyaleti’nin Victorville Şehri’nde uzun süredir park halinde bekleyen uçak, N774LG tescilini alacak. Boeing 777, DC-8’e göre daha fazla taşıma kapasitesi ve menzile sahip olması gibi özellikleriyle atmosfer bilimi ile ilgili yapılacak çalışmalara çok daha fazla katkı verecek.
Japan Air Lines, Kasım 2023’te Boeing 777-200ER uçaklarını filosundan tamamen çıkardı. Bu nedenle bir Boeing 777’nin, atmosferik araştırmalar için yeniden kullanıma hazır hale getirilmesi gerekecek.
Yeni 777-200ER uçağının, yolcu taşımacılığından havacılık araştırma platformuna dönüştürülmesi zaman alacak. Ancak NASA, hayati önem taşıyan havacılık araştırmalarına devam etmek için, kullanılmış bir uçağın kullanılması ile ABD’li vergi mükelleflerinin önemli miktarda tasarruf etmesini sağlıyor.
DC-8 Uçak Bakımı Eğitiminde Kullanılacak
NASA, emekli olduktan sonra DC-8’i Arizona Çölü’ne götürüp kaderine terk etmeyecek. Bunun yerine, Mayıs 2024’te, DC-8, modern CFM56-2 turbofan motorlarıyla birlikte, Idaho Eyalet Üniversitesi Uçak Bakım Teknolojisi Programı’na hediye edilecek.
Bu program kapsamında öğrenciler, uçak gövdeleri ve motorlar konusunda eğitiliyor. Hem 2 hem de 4+ yıllık bölüm seçenekleri bulunan bu program kapsamında, yüksek talep gören bir alanda, öğrencilerin teorik olarak kitaplarda gördüklerini, pratikte de deneyimleme şansı elde etmesi sağlanacak.
