UÇAK KANATLARI ŞEKİL DEĞİŞTİRİYOR!
Amerikalı imalatçı Boeing, NASA ile 2010 yılında temelleri atılan proje kapsamında geliştirilen ve Makas kanat olarak adlandırılan yeni nesil uçak kanadı projesini ilk kez açıkladı. Zarif bir görünümü, ultra verimli oluşu, hafifliği ve gelişmiş aerodinamik yapısıyla öne çıkan Transonic Truss-Braced Wing isimli kanat konseptinin 2035 yılında piyasaya çıkması hedefleniyor.
Boeing 737 konseptindeki bir uçak üzerinde gösterilen kanat tasarımı, ticari yolcu uçaklarının 0,8 Mach yani yaklaşık saatte 980 kilometre hızla uçmasını amaçlıyor. Makas kanatla üretilen uçaklar, böylece daha yüksek irtifalarda daha hızlı uçabilecek.
Kanat açıklığını artırarak uçak üzerindeki hava sürtünmesini en aza indirmeyi amaçlayan tasarım yakıt performansını artırıp zararlı gaz emisyonlarını azaltacak.
Yapılan ilk testlerde geleneksel kanat tasarımına sahip bir uçağa göre yüzde 8 kadar iyi bir yakıt performansı gösteren uzun ince kanat modeli, 1950’lerdeki Hurel-Dubois tasarımlarına benziyor. Her şey planlandığı gibi giderse makas kanatlı bir uçak 2000’li yılların başındaki bir uçağa göre yüzde 60 daha az yakıt tüketecek.
Daha uzun açıklığa sahip olan makas kanat modelinde gövdenin üst kısmına bağlanan ana kanatlar, ağırlığı daha dengeli taşıyabilmesi için gövdenin altına entegre edilen kirişlerle destekleniyor.
Boeing’in kanat modelini kamuoyuna açıkladığı fotoğrafta kanatların altında geleneksel turbofan motorları yer alsa da NASA makas kanat tipinin kullanılacağı uçaklar için hibrit ve elektrikli motor konseptleri üzerinde çalışıyor. Böylece türbin yapısına sahip elektrikli motorlar ile yeni makas kanat konsepti birleştirilerek ortaya çıkacak uçaklarda verimliliğin zirveye çıkarılması planlanıyor.
Boeing ve NASA haricinde de geleceğin uçak kanatları konsepti üzerinde çalışan şirketler var. Bunlardan biri de Çinli Comac. V1plus Truss-Braced Wing Demonstrator olarak adlandırılan konsept üzerinde çalışan Çinliler bu kanat modeline sahip bir uçakla Ağustos 2018’de ilk uçuşu yaptı. Makas destekli kanatların geleceği henüz tam olarak kesinleşmese de daha fazla üretici bu alanda rekabete girdikçe, böyle kanatlara sahip uçaklarla seyahat etme ihtimalimiz giderek yükseliyor.
BOEING-AIRBUS REKABETİNDE 2018 YILI NASIL TAMAMLANDI?
2018’i geride bırakmamızın ardından her yıl olduğu gibi sektörde gözler Avrupalı imalatçı Airbus ile Amerikalı rakibi Boeing’in yılı kaç sipariş ve teslimat ile kapattığına çevrildi. İkili arasındaki kıyasıya rekabetin bu yılki kazananı Boeing oldu.
Airbus 2018 yılında, 93 müşterisine 800 uçak teslimatı yaparak kendi rekorunu kırsa da Boeing 806 teslimat gerçekleştirdi. Yıl boyunca alınan net sipariş sayılarında ise Boeing 893’e karşı 747 ile Avrupalı rakibine üstünlük kurmayı başardı.
Boeing 2017’de gerçekleştirdiği 763 teslimat sayısını 2018’de 806’ya yükseltti. Amerikalı imalatçı bu teslimatların 89’unu sadece Aralık ayında yaptı. Yani Airbus’a karşı 2018’deki zaferi Aralık ayı performansı getirdi. 2018’de alınan 893 net siparişin de 203’ü yine Aralık ayında geldi.
Boeing 2018’de tam 580 tane 737 ailesi uçağını sahiplerine teslim etti. Bu teslimatların yaklaşık yarısı 737’nin dördüncü nesli olan 737 MAX ailesi uçaklarıydı. Boeing 2018’de 109 tane 787 Dreamliner ve 117 tane 777 teslimatı yaptı.
Boeing’in aldığı 893 siparişin liste fiyatı 143.7 Milyar Dolar. Bu siparişlerin 109 tanesi 787 Dreamliner, 51 tanesi 777 ile geniş gövde uçaklara yapılırken; kalan 675 tanesi 737 ailesi uçaklara yapıldı. Boeing en çok sipariş alan uçağı 737’lere yapılan tüm birikmiş siparişlerini 7 yıllık bir üretim programı dahilinde eritmek için ayda tam 52 tane 737 üretiyor.
Airbus temmuz ayında üretim programını ele geçirdiği A220 uçağından 20 teslimat gerçekleştirdi. 626 tane A320 ailesi uçağı teslim edilirken ilk kez A320neo teslimatı normal A320 teslimatını geçti. Airbus A350 teslimatını da geçen yıla göre 15 tane artırarak 93’e yükseltti. A330 ve A380 teslimatlarında ise bir önceki yıla göre düşüş yaşadı. A330 teslimatı bir önceki yıla göre 67’den 49’a düşerken bu yılki teslimatların üç tanesi A330neo oldu. A380 teslimatı ise 15’ten 12’ye düştü. Airbus yaptığı toplam teslimatın yüzde 34’ünü Asya kıtasına gerçekleştirdi.
Airbus bugün için ayda 10 tane A350 üretiyor. A320’nin üretimi ise yıl ortasında ayda 60’a yükseltilecek. 2017’de 1109 sipariş alan Airbus, 2018’de bir hayli düşüş yaşayarak sadece 747 sipariş alabildi. Üstelik bunların 135 tanesi ürün gamına yeni giren A220 uçaklarınaydı. A320 ailesi uçakları için alınan 541 sipariş bir önceki yıla göre daha yüksekti. Geniş gövde modellerde ise A330 için 27; A350 için 40 sipariş alındı. A380 ise 2018’i 4 yeni siparişle kapadı. Airbus’ın toplam bekleyen sipariş sayısı 2018 yılı sonu itibariyle 7577 oldu.
NORWEGIAN UZUN UÇUŞLARDA ÜCRETSİZ İNTERNET VERİYOR!
İnternet bağlantısı, havayolu seyahatleri için artık olmazsa olmaz bir hizmet haline gelmiş durumda.
2011 yılında tüm Avrupa rotalarında uçak içi internet hizmetini ücretsiz olarak sunmaya başlayan düşük maliyetli havayolu Norwegian, şimdi de uzun menzilli uçuşlarında bu hizmetie başlamanın planlarını yapıyor. Ücretsiz hizmetler basit web taraması, e-mail kontrolü ve sosyal medyayı kapsayacak. Video izlemenize de olanak veren çok daha hızlı internet isteyen yolcular ise 3 saatlik paketi 14.95 dolar ücret ödeyerek satın alabilecek.
CabinConnect olarak adlandırılan ve Inmarsat uydu teknolojisi ile yolculara sunulan bu hizmet, uçağın gövdesine yerleştirilen bir anten vasıtasıyla mümkün oluyor.
18 Aralık’ta kuyruğunda Amerikalı yazar Mark Twain’in resmi bulunan 787 Dreamliner uçağını teslim alan Norwegian, böylece uzun menzilli uçuşlarda ücretsiz internet hizmeti sunan ilk havayolu oldu. Havayolu, 2020’ye kadar 29 tane 787 Dreamliner’dan 14’ü ve 19 yeni 737 MAX uçağını teslim alarak filonun yarısından fazlasında uçak içi ücretsiz internet sunabilmeyi planlanıyor. Norwegian’ın Avrupa’dan ABD, Güney Amerika ve Asya’ya 60’tan fazla uzun menzilli uçuşu bulunuyor. Nisan’a kadar Londra Gatwick’ten 15 yeni hattın daha hizmete girmesi bekleniyor.
DÜNYANIN EN GÜVENLİ HAVAYOLLARI
Havacılıkta en çok kullanılan mottodur Safety is first. Yani güvenlik her şeyden önce gelir. Havacılık sektörüyle ilgili detaylı analizler yapan Airlineratings.com her yıl olduğu gibi en güvenli ve en güvensiz havayollarını açıkladı. 409 havayolunun otoriteler tarafından yapılan denetimler; kaza geçmişi ve raporlanan olay sayısı,
karlılık, güvenliği artırmaya yönelik girişimleri ve filo yaşı gibi çok özel kritlerler üzerinden incelendiği araştırma sonuçlarına göre en güvenli havayolu Avustralyalı Qantas oldu. 98 yıllık tarihinde tek bir ölümlü uçak kazasına karışmayan Qantas, yıllardır güvenlik algısı ile öne çıkıyor
Çalışma kapsamında dünyanın en güvenli havayolunun yanı sıra; herhangi bir sıralama yapılmaksızın alfabetik olarak dünyanın en güvenli 20 havayolu da açıklanıyor. Buna göre Air New Zealand, Alaska Airlines, All Nippon Airways, American Airlines, Austrian Airlines, British Airways, Cathay Pacific Airways, Emirates, EVA Air, Finnair, Hawaiian Airlines, KLM, Lufthansa, Qatar, Scandinavian Airline System, Singapore Airlines, Swiss, United Airlines ve Virgin Grubu’nun iki havayolu Virgin Atlantic ve Virgin Australia en güvenli havayolları olarak öne çıktı.
En güvensiz havayolları ise Afganistan’ın en büyük havayolu Ariana Afghan Airlines, Surinam merkezli Bluewing Airlines, bir başka Afgan havayolu Kam Air ve Endonezya merkezli Trigana Air Service olarak açıklandı.
2018’DE TÜRKİYE VE DÜNYADA KAÇ KİŞİ UÇTU?
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) 2018’de tarifeli havayolu seferlerinde 4,3 milyar yolcu taşındığını açıkladı. Bu, 2017 yılına göre yüzde 6,1’lik yolcu artışını işaret ediyor.
Devlet Hava Meydanları İşletmesi de ülkemiz için 2018 yılına ilişkin hava yolu uçak, yolcu ve yük istatistiklerini açıkladı. Buna göre 2018’de ülkemizdeki havalimanlarındaki yolcu sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 8,6 artarak 210 milyon 189 bin 945’e ulaştı. Bunun 112 milyon 758 bin 617’si iç hat, 97 milyon 231 bin 289’u ise dış hat yolcusu oldu.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da İstanbul Atatürk Havalimanı, yolcu sayısında zirvede yer aldı. 2018’de, Atatürk Havalimanı’ndan 67 milyon 981 bin 446 yolcu uçtu. Bu yolcu sayısı bir önceki yıla göre yüzde 6 artış ile birlikte havalimanının tüm zamanlar rekoru anlamına geliyor.
İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı ise 2018’de en çok yolcu ağırlayan ikinci havalimanı oldu. Sabiha Gökçen de kendi rekorunu kırarak, 2018’de 34 milyon 136 bin 516 yolcuya hizmet verdi. Yıllık artış oranı yüzde 9’a yaklaştı. Sabiha Gökçen ayrıca, 21 milyonu aşan iç hat yolcu sayısıyla, bu alanda zirvedeki yerini korudu.
En çok yolcu ağırlayan üçüncü havalimanımız ise Ankara Esenboğa oldu. Esenboğa’nın 2018’deki yolcu sayısı 16 milyon 732 bin 651.
2018’de Antalya Havalimanı yolcu sayısını yüzde 22; Dalaman Havalimanı yüzde 23 ve Bodrum Havalimanı yüzde 20 artırarak rekor kırdı.
31 Ekim’de ilk tarifeli seferin gerçekleştirildiği İstanbul Havalimanı’nda ise 2018’de iç hatlarda 487 seferde 65 bin 124, dış hatlarda ise 231 seferde 30 bin 206 yolcuya hizmet verildi.
EN DAKİK HAVAYOLLARI
İngiliz merkezli araştırma şirketi OAG ise her yıl olduğu gibi 2018’de havayollarının zamanında kalkış performanslarını inceleyerek yılın en iyilerini açıkladı. Havayollarının zamanla yarıştığı rekabet alanındaki çalışma için 58 milyon uçuş verisi incelendi ve operasyonel anlamda 2018’in en dakik havalimanları ve havayolları açıklandı.
Dünyanın en büyük havayolları liginde yer alan şirketlerin dakiklik performansında uzun zamandır zirveyi kimseye kaptırmayan Japonların, ünvanı Brezilyalılara kaptırdığı görülüyor. Listenin zirvesinde yer alan LATAM Havayolları yüzde 85,60 ikinci sıradaki All Nippon Airways yüzde 84.43 zamanında kalkış performansı yakaladı. Üçüncü sırada ise geçen yıl bu listenin zirvesinde oturan Japan Airways yüzde 83,99 ile yer alırken, Türk Hava Yolları yüzde 75,39 zamanında kalkış oranı ile on ikinci sırada kendine yer bulabildi. Bu kategoride ilk 20’de 6 tane Asya Pasifik, 6 Avrupa, 1 Latin Amerika ve 7 Kuzey Amerika havayolu yer aldı.
Tüm havayollarının ortak olarak değerlendirildiği ve dünyanın en dakik havayollarını ortaya koyan sıralamada hiçbir havayolumuz ilk 20’de kendine yer bulamadı. Dünyanın en dakik havayolunun yüzde 89,79’luk zamanında kalkış performansı ile Panamalı Copa Airlines olduğu listenin ikinci sırasında ise; uzun zamandır bu listenin zirvesinde yer alan Letonyalı airBaltic yer aldı. Geçen yıl olağanüstü bir performans artışı göstererek ikinci sıraya kadar yükselen Hong Kong Havayolları ise bu yıl listenin üçüncü sırasında.
Düşük maliyetli (low cost) havayolları arasındaki zamanında kalkış performansı sıralamasında da hiçbir Türk şirketi kendine ilk 20’de yer bulamadı. Listenin zirvesinde yüzde 85.21 zamanında kalkış oranı ile bir başka Brezilyalı Azul Airlines yer alıyor.
Mega Havalimanları arasında yapılan zamanında kalkış performans ölçümü sonunda zirvede Tokyo Haneda Havalimanı yer aldı. Haneda’da operasyonların yüzde 85,62’si zamanında gerçekleşti. İkinci sırada yüzde 82,23 ile Atlanta, üçüncü sırada ise yüzde 80,70 ile Singapur Changi yer aldı. İstanbul Atatürk Havalimanı ise yüzde 76 zamanında kalkış performansı ile 11. Sırada kendine yer buldu.
TÜRK HAVA YOLLARI’NDA HAFTANIN ÖNE ÇIKAN GELİŞMELERİ
Türk Hava Yolları için oldukça fazla gelişmenin öne çıktığı bir haftayı geride bıraktık. 59 yolcu ve 6 mürettebatı ile Lviv-İstanbul seferine hazırlanan Boeing 737-800 kalkış için pist başına doğru ilerlerken yoğun kar yağışı ve buzlanma nedeniyle pistten çıktı ve kara saplandı. Uçağı kurtarmak için çalışmalar sürdüğü sırada havalimanında iniş ve kalkışlar durduruldu, uçaklar başka havalimanlarına yönlendirildi.
THY’nin İstanbul-Boston seferi yolcularından 102 yaşındaki Tibetli Ang Phurba Sherpini havayolunun tarihindeki “en yaşlı yolcusu” olarak tarihe geçti. Sherpini, 102’nci yaşını uçakta, ailesi ve uçuş ekibiyle pasta keserek kutladı.
THY 21 Ağustos itibariyle haftada 3 gün Mexico City ve Cancun’a uçuşlara başlayacağını duyurdu. Uçuşlar İstanbul-Mexico City, Mexico City-Cancun ve Cancun-İstanbul şeklinde icra edilecek ve yaklaşık 16 saat 15 dakika sürecek. THY bu uçuşları haziran ayında filoya girmeye başlayacak olan Boeing 787 Dreamliner uçakları ile icra edilecek.
THY dış hat uçuş noktalarını genişletmeyi sürdürüyor. Hafta içinde 2 yeni destinasyona daha uçuşların başlayacağı duyuruldu. Buna göre 27 mart’tan itibaren Fas’ın Marakeş şehrine hafta 5 gün uçulacak. 23 Eylül itibariyle ise haftada 4 gün Mısır’ın Luksor şehrine uçuşlar başlıyor. Uçuşlarda Airbus A321 ve Boeing 737-800 uçakları kullanılacak.
2018 yılında 2017’ye göre yolcu sayısında yaklaşık yüzde 10 artış sağlayan havayolu 75,2 milyon yolcu taşıdı. 2018’deki yolcu doluluk oranı, 3 puanlık artış ile yüzde 82 olarak gerçekleşti. 2018’de toplam taşınan kargo ve posta, geçen seneye göre yüzde 25 artarak 1,4 milyon tona ulaştı.
Türk Hava Yolları, İstanbul Havalimanı’ndan yurt dışında Paris, Frankfurt, Münih, Tiflis, Aşkabat, Moskova ve Kuveyt’e, yurt içinde ise Diyarbakır, Hatay ve Kayseri noktalarına uçuş başlattı. Böylece İstanbul Havalimanı’ndan uçulan nokta sayısı 18 oldu. Ayrıca İstanbul Havalimanı’ndan Ankara’ya günde 1 olan uçuş sayısı 2’ye çıkarıldı.
THY Ankara’dan direkt yurt dışı seferlerinin sayısını artırmayı sürdürüyor. İlk olarak 1959 yılında gerçekleştirilen ve sonradan durdurulan Ankara-Roma uçuşları hafta içinde yeniden başladı. THY ayrıca Ankara’dan Londra’nın Gatwick Havalimanı’na da ilk uçuşunu yaptı. Ankara’dan hem Roma hem de Londra’ya haftada iki gün uçulacak.
