2020 yılında, Covid-19 salgınıyla birlikte ortaya çıkan seyahat kısıtlamaları, ülkelerin karantina uygulamaları ve sınırlarını kapatmaları gibi nedenlerle, uçuş sayısındaki keskin düşüşe rağmen, uçak kazaları ve bu kazalarda hayatını kaybeden insanların sayısı maalesef sıfırlanmadı.
Hollanda merkezli havacılık danışmanlık şirketi To70’e göre, COVID-19 salgını nedeniyle uçuşlarda yaşanan büyük düşüşe rağmen, 2020 yılında ticari yolcu uçağı kazalarında hayatını kaybeden kişi sayısı arttı. 2020 yılında ticari yolcu uçuşlarında 5’i ölümlü olmak üzere toplam 40 kaza meydana geldi. Bu kazalarda 299 kişi yaşamını yitirdi. Ticari hava yolu faaliyetlerinin normal düzeyde olduğu 2019’da, sekizi ölümlü olmak üzere toplam 86 kazada 257 kişi hayatını kaybetmişti.
Uçak kazalarında yaşanan ölüm sayılarındaki artış, FlightRadar24 tarafından bir önceki yıla göre dünya genelinde ticari uçuşlarda yüzde 42 gibi keskin bir düşüş yaşandığı bilgisine rağmen gerçekleşti.
İlgili Haber | Havacılıkta Son 21 Yılın En Kötü Performansı
Genel olarak, son 10 yılda, büyük ticari uçaklar için ölümcül kaza oranı, milyon uçuş başına 0,27 veya her 3,7 milyon uçuş için bir ölümlü kaza şeklinde. 2020’nin ortalaması da bu son 10 yıllık istatistiği doğrular nitelikte.
2020’de uçak kazasında hayatını kaybedenlerin yaklaşık yüzde 60’ı tek bir kazada yaşamını yitirdi. 8 Ocak 2020’de Kiev’e gitmek üzere Tahran’dan havalanan Ukrayna Havayolları’na ait Boeing 737’nin, İran Devrim Muhafızları tarafından yanlışlıkla füzeyle düşürülmesi sonucu, uçaktaki 176 yolcu ve mürettebatın tamamı hayatını kaybetmişti. İranlı yetkililer, başlangıçta kaza ile ilgileri olmadığını iddia etse de daha sonra uçağı bir seyir füzesiyle karıştırdıklarını itiraf etti.
Somali’nin Baardale şehrine tıbbi yardım getiren bir charter uçuşunu icra eden East African Express Havayolları’nın, Embraer EMB uçağı da yine ironik bir şekilde barışı koruma birimi tarafından yanlışlıkla vuruldu. Her iki kazada da, hava trafik kontrolü ile uçağı düşüren ekipler arasındaki etkili iletişim, bu kazaları önleyebilirdi.
Her iki olayın da meydana geldiği siyasi açıdan istikrarsız koşullar muhtemelen devam edecek ve sadece Orta Doğu ve Afrika’da değil, diğer ülkelerde olası kazalar olabilir.
Yıl boyunca yaşanan diğer ölümcül ticari kazalardan üçü, ‘pistten çıkma’ şeklinde meydana geldi. Pistten çıkma şeklinde yaşanan bu kazalara, uçuşun son yaklaşma safhası ve iniş süreçlerinde etki eden çok sayıda başka detay katkıda bulundu.
Şubat ayındaki Pegasus ve Ağustos ayındaki Air India Express kazaları, şiddetli yağış koşullarında meydana geldi. Her iki kazada da limit üstü bir kuyruk rüzgarı olduğu raporlandı.
İlgili Haber | Sabiha Gökçen’de Yaşanan Pegasus Kazasının Bilirkişi Raporu Hazırlandı
Pakistan’da Mayıs ayında meydana gelen kaza ise ilk iniş denemesinde motorlara zarar veren bir hard landing ve pas geçişin ardından ikinci deneme sırasında motor problemine bağlı olarak, uçağın yerleşim merkezine düşmesi şeklinde gerçekleşti.
Yaklaşmadan önce yapılan uçuş performans hesaplamaları ve pas geçme kararının zamanlaması gibi durumlar, yaşanan uçak kazalarında kilit faktörler olmaya devam ediyor. Yani insan faktörlerinin kazalar üzerindeki etkisi kendisini belli etmeye devam ediyor.
İstikrarlı yaklaşımlar, sorunsuz inişlerde kilit bir başarı faktörü olmaya devam ediyor. Kokpit, kule ve havalimanı personellerinin, uçuşun bu önemli aşamasında işbirliği yapmasının ne kadar önemli olduğu ve daha da geliştirilmesi gerektiği 2020’deki kazaların çoğunda da karşımıza çıkıyor.
| Tarih (2020) | Uçak Tipi | Operatör | Ait Olduğu Ülke | Kazanın Yaşandığı Ülke | Ölü Sayısı |
| 8 Ocak | Boeing 737-800 | Ukraine Intl. Airlines | Ukrayna | Iran | 176 |
| 5 Şubat | Boeing 737-800 | Pegasus Airlines | Türkiye | Türkiye | 3 |
| 7 Mayıs | Boeing 737-700 | Southwest Airlines | ABD | ABD | 1 |
| 22 Mayıs | Airbus A320-200 | Pakistan Intl. Airlines | Pakistan | Pakistan | 98 |
| 7 Ağustos | Boeing 737-800 | Air India Express | Hindistan | Hindistan | 21 |
2020 Yılında Yaşanan Ölümlü Ticari Uçak Kazaları
2020’de yaşanan uçak kazaları ile ilgili yapılan değerlendirmelere göre “uçuş trafiğindeki dramatik düşüşün” insan performansı üzerinde aynı derecede “önemli” bir etkiye neden olduğu düşünülüyor. “Uçuş ekiplerinde oluşan beceri zayıflaması, normal operasyon yoğunluğuna dönüldüğünde, sektör için kritik bir potansiyel sorun olarak kabul ediliyor.
İlgili Haber | Pilotlar Uçmadıkça Körelir mi?
Bu durumun, uçuş güvenliği üzerinde olumsuz bir etki oluşturmasının önüne geçebilmek için, tüm sektörün çaba göstermesi gerektiğine yönelik çağrı yapılıyor. Uçuş operasyonlarında görevli tüm personelin eğitimleri ve normal operasyonlara dönüş için uygun beceri tazelemelerinin sürekli olarak sağlanması ihtiyacı uçuş emniyeti için dikkat edilmesi gereken bir öncelik olarak vurgulanıyor.
2013-2020 Yılları Arasında Dünya Genelinde Ticari Yolcu Uçağı Kazaları
Havacılık tarihinde, her ikisi de bölgesel turboprop uçakların karıştığı sadece iki ölümlü kaza ve 13 can kaybı yaşanan 2017 yılı en güvenli yıl olarak kabul ediliyor.
