Havacılık Bülteni-184

ÇİN’DE DÜŞEN UÇAĞIN KARA KUTUSU BULUNDU!

21 Mart’ta Çin’de düşen China Eastern Havayolları’na ait Boeing 737-800’ün kara kutusuna ait her iki parçaya da ulaşıldı.

Uçuş veri kayıt cihazı FDR, kazadan günler sonra, uçağın yere çarpığı noktadan 40 metre uzaklıktaki bir dağ yamacında, toprağın 1,5 metre altında gömülü halde bulundu. 

Kara kutuya ait hem FDR hem de CVR parçalarının yapısal olarak ciddi şekilde hasar gördüğü, ancak veri depolama kısımlarının iyi durumda olduğu söyleniyor. Her iki parçanın da içindeki bilgilerin çözülmesi için Pekin’de olduğu açıklandı.

Uçak kazalarının ardından başlatılan soruşturma sürecinin ilk aşaması, uçuştaki verileri ve kokpitteki tüm sesleri kaydeden kara kutuların yerini belirlemek. Buradan elde edilen bilgiler, kazadan önceki son anlarda yaşananları ortaya çıkarırken, kazanın neden gerçekleştiğinin aydınlatılabilmesi için en değerli bilgileri sağlıyor.

Kazanın terörist bir saldırı nedeniyle gerçekleşmiş olabileceğine dair korkuların ortaya çıkmasından sonra, enkaz alanında herhangi bir patlayıcı kanıtı bulunamadığı da doğrulandı. 66 farklı numuneden alınan laboratuvar testlerinde, yaygın bir organik veya inorganik patlayıcı maddeye rastlanmadı. Korkunç kazaya dair tüm detayları videomuzda anlatmıştık.

DEVLET BAŞKANININ UÇAĞI DÜĞÜN SALONU OLACAK!

Meksika Devlet Başkanı’na ait ultra lüks Boeing 787 Dreamliner uçağının akıbeti belli oldu…

Andres Manuel Lopez Obrador, göreve geldiği dönemde bütçeye katkıda bulunmak için devlet başkanlığına ait uçağı satma vaadinde bulunmuş ve tarifeli uçuşlarla seyahat etmeye karar vermişti. 2018’den beri uçmayan uçak için 131 milyon Dolar fiyat biçildikten sonra, hiç indirime gidilmeyince lüks uçak satılamamış ve potansiyel alıcılar da uzaklaşmıştı.

787’nin düğün salonuna dönüştürülmesine karar verildi. Ülke ekonomisine katkı sağlamak için uçağın düğün ve doğum günü partileri gibi etkinlikler için kiralanacak. Uçağın kiralanabilmesi için işletme hakları, Meksika ordusu bünyesindeki Omelca-Maya-Mexica isimli şirkete verildi.

Anlaşma uyarınca Santa Lucia’daki Mexico City Havalimanı’nda tutulmasına karar verilen uçağın, şirketler tarafından düzenlenen geziler için de kullanılabileceği belirtiliyor.

A350’NİN BOYA KUSURU NE KADAR TEHLİKELİ?

Qatar Airways, Airbus A350’nin yüzeyindeki boya kusurlarının yakıt tanklarının alev alma riskine yol açtığını ve Avrupalı imalatçı ile yaşanan şiddetli yasal anlaşmazlığın da uçuş emniyetinin tehlikede olduğu iddiasını güçlendirdiğini düşünüyor.

Qatar Airways tarafından kamuoyuna açıklanan belgelerde, sorun yaşanan A350’lerin büyük kısmında boya katmanlarının çok ciddi şekilde hasar gördüğü, tuz veya hidrolik sıvılar gibi kirleticilerin rüzgar etkisiyle uçağın dış kaplamasına nüfuz ederek yıldırım koruma sistemine zarar verebileceği belirtiliyor. Bu durum, özellikle yakıt depolarını da içinde bulunduran kanatlar için endişe uyandırıyor.

2021’in başından bu yana, Airbus ve Qatar Airways arasında, A350 uçaklarının kozmetik boya kusurları nedeniyle başlayan sorunlar, ciddi bir yasal anlaşmazlığa dönüştü. Qatar Airways dışında birçok havayolu da geçmişte benzer sorunları bildirdi. Airbus sorunu kabul ediyor ancak havayolunun bunu bir uçuş emniyeti sorunu olarak nitelendirmesine itiraz ediyor. Federal Havacılık İdaresi FAA ve Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı EASA da kozmetik hasarın herhangi bir uçuş emniyeti tehdidi oluşturmadığı görüşünde. 

Havayolu, mahkeme başvurusunda, Nisan 2021 tarihli bir EASA emniyet değerlendirme belgesine atıfta bulundu. Bu belgede uçakların yakıt tanklarına yıldırım çarpması tehdidinin uçuş emniyetini tehlikeye atabileceği ibaresi yer alıyor.

Qatar Airways kanadı yere indirdikleri tüm uçaklara yaptıkları incelemelerin ardından A350’nin mevcut tasarım ve üretiminin “kusurlu” olduğunu düşünüyor. Uçakta örümcek çatlakları, pencere çerçeveleri üzerinde ve çevresinde ciddi çatlamalar, yıldırımdan korunma sisteminin, boya altındaki kompozit yüzeyin yıldırım etkisine maruz kalması sonucunu doğurabilecek hasarlar yaşadığı kanıtlarıyla iddia ediliyor. 

Her iki taraf da birbirinden yüz milyonlarca Dolarlık tazminat talebinde bulunuyor. Dava Nisan ayında Londra mahkemesinde görülecek. Qatar Airways bugüne kadar 22 adet A350’yi yere indirdi, Airbus ise iki A350 teslimatını ve Qatar Airways’in daha önce verdiği 50 adet A321 siparişlerini iptal etti. Bu kararlar için de ayrıca yasal süreç devam ediyor.

A321 iptallerinin kendilerini ticari olarak zarara uğrattığını iddia eden Qatar Airways, bu uçaklarla sefer yapmayı planladığı Toulouse, Lyon, Bergen, Bilbao gibi destinasyonlara uçuş planlarını askıya almak zorunda kaldı. Havayolu, mahkeme kararları ile sipariş iptali kararları iptal edilse bile A321 uçaklarının teslimatlarında yaşanabilecek herhangi bir gecikmenin de Airbus kaynaklı olacağı görüşünde.

Airbus, havayolunun A350’leri boya sorunları nedeniyle değil, pandemi nedeniyle uçuş sayısının azalması ve ticari nedenlerle yere indirdiğini iddia ediyor. Qatar Airways bu iddiaları da şiddetle reddediyor. Havayolu, şu anda pandemi öncesi kapasitesinin üzerinde uçtuklarını ve pandemi sürecinde uçak kiralamalar da dahil olmak üzere farklı alternatiflere yönelmek zorunda kaldıklarını belirtiyor. Havayolu ayrıca A350’deki sorunlar nedeniyle, daha önce emekliye ayrılmasına karar verilen Airbus A380’leri tekrar hizmete sokmak zorunda kaldıklarını ve bu hamlenin oldukça maliyetli olduğunu ve hizmetle ilgili şikayetlere yol açtığını söylüyor.

İki dev şirket arasındaki ukuki mücadele tüm hızıyla devam ederken, Airbus kanadından, 20 yıldan uzun süredir birlikte çalıştıkları Qatar Airways ile ilişkilerinin güçlü kalacağına inandıklarına yönelik açıklamalar geliyor. Bu da imalatçının en büyük müşterilerinden birini karşısına almak istemediği şeklinde yorumlanıyor.

EMIRATES’TEN QATAR AIRWAYS’E SÜRPRİZ DESTEK!

Dubai merkezli havayolu Emirates, Mart ayındaki mali yıl kapanışının ardından; 2023’te tam kârlılığa geri dönebilmenin hesaplarını yapıyor.

Havacılık endüstrisindeki tüm şirketler gibi, son birkaç yılda büyük kayıplar yaşayan Emirates, yolcu ve kargo kapasitesinin yüzde 80’e kadar düştüğünü açıkladı. Şirketin patronu Tim Clark, kötü tabloyu tamamen tersine çevirememiş olsalar da büyük oranda rahatladıklarını söyledi.

Finansal tabloyu kârlılığa doğru döndürdüklerini, nakit olarak pozitif durumda olduklarını ve yeniden inşa ettikleri çok güçlü bir bilançoya kavuştuklarını anlatan Clark, gelecek yılı kar ile kapatacaklarını tahmin ediyor. Emirates gelecek yıl hissedarlara temettü vermeyi ve hükümetin öz sermaye desteğinin bir kısmını geri ödemeyi hedefliyor.

Dubai hükümeti, 2020-21 mali yılında 5,5 milyar Dolar zarar açıklayan havayoluna yaklaşık 2 milyar Dolarlık destek paketi sağladı. Tim Clark, Rusya – Ukrayna savaşı nedeniyle artan yakıt fiyatlarına rağmen havayolunun iyi durumda olduğu düşüncesinde. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA’ya göre, jet yakıtı fiyatı şu anda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 141,5 daha yüksek. Varil başına ortalama fiyat şu anda 115 Dolar’ın üzerinde. Clark, uçak bileti fiyatlarının, artan yakıt maliyeti nedeniyle çok yüksek olduğunu söylerken, pandemi kısıtlamaları gevşemeye devam ederse, bilet fiyatlarındaki artışa rağmen küresel seyahat talebinin güçlü kalacağından emin.

Öte yandan Dubai’deki Dünya Hükümet Zirvesi’nde konuşan Clark, ilginç bir açıklama yaptı ve Airbus A350 uçaklarını teslim almayarak Qatar Airways’i destekleyeceklerini duyurdu.

Emirates, 2019’da 50 adet A350 için 16 milyar dolarlık sipariş verdi ve 2023’te teslimatların başlaması bekleniyor. Ancak Clark, A350’deki boya kusuru tamamen çözülene kadar uçakları teslim almayacaklarını, Airbus yetkililerine açıkça belirttiklerini duyurdu. 

RUS HAVAYOLLARI UÇAK KİRALARINI RUBLE İLE ÖDEYECEK!

Başbakan Yardımcısı Yuri Borisov, Rus havayollarının filosundaki kiralık uçakların, kiralama sözleşmeleri sona erdikten sonra da Rusya’da kalacağını açıkladı.

Batılı ülkeler tarafından Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesine yanıt olarak uygulanan yaptırımlar, Batılı kiralama şirketlerini, Rus havayolları ile 500’den fazla uçak için yaptığı kiralama sözleşmelerini feshetmeye zorladı. Rusya, bu uçaklardan 78’ine yurtdışında sahipleri tarafından el konulduğunu, 400’ün üzerinde uçağın Rusya’da kaldığını açıkladı.

Moskova yönetimi, uluslararası kurallara aykırı olarak, yaklaşık 10 milyar dolar değerindeki uçağın kendi sicillerine girmesine izin veren bir yasa çıkardı. Ülkedeki uçakların çoğunun kayıtlı olduğu Bermuda ve İrlanda, uçakların uçuşa elverişlilik sertifikalarını askıya aldı. Uçakların yere indirilmesini gerektiren bu adım sonrası Ruslar uçakları kendi tesciline aldı. Rus havayolları, yabancı ortaklarla bağlarını tehlikeye atabileceğinden korkarak bu adımı atmakta tereddüt etse de hükümet kiralık tüm yabancı uçakları Rus siciline kaydetti. 

Rusların, ulusal ulaşım sisteminin istikrarlı işleyişini sağlamak için aldığı ülkedeki yabancı uçakları millileştirme hamlesinin, havacılık tarihindeki en büyük sigortası kaybı olacağı düşünülüyor. Piyasanın reasürans sonrasında 1 milyar ila 4 milyar dolar arasında bir nihai kayıp yaşaması bekleniyor.

Yaptırımlar, Rus havayollarının Avrupa veya Amerika Birleşik Devletleri’nden yedek parça ve bakım hizmetleri almasını da önlüyor. Kuzey Amerika ve Avrupa hava sahasını kullanma yasağı da buna eklendiğinde, dünyanın 11. en büyük havacılık pazarı olan Rusya giderek köşeye sıkışıyor.

Devlet Başkanı Vladimir Putin, hükümete Rus havayollarının leasing ödemelerinin yükünü hafifletmek için önlemler alması talimatı verdi. Uçak imalatçısı ve kiralama şirketlerinin sözleşmeden doğan yükümlülükleri ihlal ediyor olsa da uçakların kira ödemelerinin yapılması gerektiğini söyleyen Putin, havayollarına yaptırımların sonuçlarıyla başa çıkmalarına yardımcı olmak için 100 milyar ruble (1.25 milyar dolar) destek sağlayacaklarını ve iç hat uçuşları için 2022’de devlet sübvansiyonu verileceğini duyurdu.

Putin, Rus havayollarının yabancı şirketlere leasing ödemelerini Ruble olarak aktarabilmelerine de izin verdi. Yaptırımlar kapsamı dışında bırakılan Rus bankaları aracılığıyla yapılacak ödemeler, yükümlülüklerin yerine getirildiği tarihte Rusya Merkez Bankası’nın belirlediği döviz kuru üzerinden hesaplanacak. Ülkede döviz cinsinden ödemeler yalnızca özel bir hükümet komisyonu tarafından onaylanabiliyor. 

TÜRK HAVACILIĞINDA HAFTANIN ÖNE ÇIKAN HABERLERİ

Türkiye’nin ses hızını aşan ilk Süpersonik İnsansız Hava Aracı, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii TUSAŞ tarafından geliştirildi. Milli imkanlarla geliştirilen Süpersonik İHA, TUSAŞ’ın bir diğer ürünü olan ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçak Sistemi’nden elde edilen tecrübelerle geliştirildi. Birden fazla prototipinin üretimini tamamlanan Süpersonik İHA’nin çeşitli testleri de icra ediliyor. Süpersonik İHA; elektronik-taarruz, elektronik-destek, hedef uçak ve sahte hedef gibi birçok kritik görevi icra edebilecek. En önemli görevi ise ‘Sahte Hedef’ olacak. Bu doğrultuda Süpersonik İHA için özel algoritmalar ve faydalı yükler geliştiriliyor.

Cenk Özöztürk, Denetleme Kurulu tarafından Köln/Bonn Havalimanı’nın Genel Müdürü olarak atandı. 43 yaşındaki Cenk Özöztürk, dokuz yıldır havalimanında çeşitli yöneticilik görevlerinde bulundu. 

Pegasus Hava Yolları CEO’su Mehmet T. Nane, 31 Mart’ta gerçekleştirilen Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda Yönetim Kurulu Başkan Vekili seçildi. 1 Mayıs 2022 tarihi itibarıyla Mehmet T. Nane’den CEO’luk görevini devralacak isim ise Ticaretten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Güliz Öztürk oldu. Güliz Öztürk; Türk sivil havacılık tarihinde, hava yolu taşımacılığı alanındaki ilk kadın CEO olacak. Nane’nin TÖSHİD Başkanlığı görevi devam edecek. Haziran ayında ise IATA Başkanlığı görevini devralacak.

İstanbul Havalimanı’nda, 27 Mart pazar günü, 1100’den fazla uçuş ve 175 bin yolcu ile pandemi döneminin en yüksek verilerine ulaşıldı. İGA Havalimanı İşletmesi İcra Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Kadri Samsunlu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, 2020 ile 2021’de Avrupa’da yolcu sayısında birinci olduklarını belirtirken, pandemi dönemindeki en yüksek hacimlere ulaştıktan sonra, yaz aylarında 2019 hacimlerini yakalayacaklarını belirtti. Ötee yandan İstanbul Havalimanı’nın işletmecisi İGA’nın kuruluşu itibarıyla hissedarları arasında yer alan Limak İnşaat ve Mapa İnşaat, ellerinde bulundurdukları yüzde 20’şer hisselerini Kalyon Havacılık ve Cengiz Holding’e eşit oranda devretme kararı aldı. Bu gelişme sonrası ortaklık yapısı Kalyon Havacılık yüzde 55, Cengiz Holding ise yüzde 45 oranında hisseye sahip olacak şekilde belirlendi.

TAV Havalimanları’nda da hafta içinde üst yönetim değişiklikleri yaşandı. Şirketin kurucu ortağı ve kuruluşundan bu yana İcra Kurulu Başkanlığı’nı yürüten Sani Şener, Yönetim Kurulu Başkan Vekili oldu. TAV’da 2016’dan bu yana İcra Kurulu Başkan Yardımcılığı’nı sürdüren Serkan Kaptan’ın, 1 Mayıs 2022 itibariyle İcra Kurulu Başkanı (CEO) olarak atanmasına karar verildi. 

TAV Havalimanları ve Fraport’un oluşturduğu ortak girişim, Antalya Havalimanı’nın 2052’ye kadar işletme hakkı için belirlenen 7 milyar 250 milyon avroluk kira bedelinin yüzde 25’ini ödedi. Ortak girişim, 1 milyar 812,5 milyon Euro’luk ön ödeme için 1 milyar 225 milyon Euro finansman sağladı.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından, uçuş ekiplerinin havayolu şirketi değiştirmesinin önüne geçmek için yayımlanan genelge 1 Nisan’da 7’nci kez yürürlüğe girdi. Son beş yıldır uygulanan transfer yasağı ile uçuş ekiplerinin havayolu değiştirmesi yaz sezonu boyunca engelleniyor. Yasağa rağmen mürettebat transfer eden şirketlere ise idari para cezası uygulanıyor. Uygulama 1 Eylül’e kadar devam edecek.

adbanner