İSRAİL UÇAĞINA ANTALYA’DA YAKIT VERİLMEDİ!
İsrail’in ulusal havayolu EL AL’e ait 4X-EKA tescilli Boeing 737-800, Polonya’nın başkenti Varşova’da bulunan Chopin Havalimanı’ndan (WAW) Tel Aviv Ben Gurion Havalimanı’na (TLV) gerçekleştireceği LY5102 sefer sayılı uçuş için havalandı.
Uçak, Türk hava sahasında seyrini sürdürürken, yolculardan biri rahatsızlandı. Kokpit ekibi, tıbbi acil durum ihtiyacı nedeniyle, uçağı Antalya Havalimanı’na (AYT) indirdi. Rahatsızlanan yolcu tedavi edilmek için, sağlık görevlileri tarafından uçaktan alındı.
Kokpit ekibi, Tel Aviv’e devam etmek üzere kalkış için hazırlanırken, Antalya Havalimanı’ndaki yer hizmetleri çalışanları, uçağa yakıt ikmali yapmayı reddetti. İsrailli yetkililer, acil iniş yapılmadan önce, kendilerine yakıt ikmali konusunda güvence verildiğini iddia etti. Türkiye’nin diplomatik kaynakları ise “İnsani nedenlerden dolayı acil iniş yapıldığı için uçağa yakıt verileceğini, ancak prosedür tamamlanmak üzereyken kaptan pilotun kendi isteğiyle ayrılmaya karar verdiğini söyledi. Kokpit ekibi, Tel Aviv’e ulaşabilmeleri için ihtiyaç duydukları yakıtı temin etmek üzere, yaklaşık 40 dakikalık uçuş mesafesinde bulunan Yunanistan’ın Rodos Havalimanı’na (RHO) uçma kararı aldı. Uçak, planlanan takvimden bir gün sonra Tel Aviv’e ulaşabildi.
İsrail ile Hamas arasında 7 Ekim 2023’te patlak veren ve on binlerce sivilin hayatını kaybettiği savaş nedeniyle, İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkiler oldukça gergin.
Türkiye Ticaret Bakanlığı’ndan, 9 Nisan’da yapılan açıklama ile 54 farklı ürün grubunun İsrail’e ihracatı için kısıtlama getirildi. Ayrıca uçak yakıtının da içinde yer aldığı stratejik ürünlerin satışı da tamamen yasaklandı. Bu kararın, İsrail’in uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, Gazze’de derhal ateşkes ilan ettiğini, Gazze Şeridi’ne yeterli ve kesintisiz insani yardım akışına izin verme kararı aldığını açıklayana kadar yürürlükte kalacağı bilgisi paylaşıldı.
Öte yandan Türkiye ve İsrail arasında gerçekleştirilen uçuşlar, Ekim 2023’ten bu yana büyük ölçüde durduruldu. Bazı havayolları, İsrail’den Türkiye’ye Kasım ve Aralık 2023’ün yanı sıra Ocak ve Mart 2024 döneminde da uçuş planladı. Çok uzun süre sonra İsrailli havayolları Şubat 2023’te Türkiye’ye doğrudan uçuşlara yeniden başlamıştı.
Ekim 2023’te Türk Hava Yolları, Pegasus Havayolları, EL AL, Arkia ve İsrair iki ülke arasında tarifeli seferler yaparken, takip eden iki ayda İsrail’den Türkiye’ye yalnızca EL AL ve İsrair uçuş gerçekleştirdi. Ocak ayına gelindiğinde yalnızca İsrair haftalık iki uçuş yapıyordu. Ancak bu uçuşlar da Nisan ayında tamamen sona erdi.
Tüm bu negatif ortama rağmen EL AL Havayolları, 2024 yılının ilk çeyreğinde arz edilen koltuk kilometre miktarını, uçuşlarındaki doluluk oranlarını ve toplam gelirlerini önemli ölçüde artırdı. 2023’ün ilk çeyreğini 26 milyon Dolar zararla kapatan şirket, 2024’ün ilk çeyreğinde 100 milyon Dolar kar açıkladı. Havayolu, geçtiğimiz haftalarda Boeing’e liste fiyatı 2.5 milyar Dolar’ı bulan 30 adet 737 MAX siparişi verdi.
BOEING SPIRIT AEROSYSTEMS’İ SATIN ALDI!
ABD’li imalatçı Boeing, hisse başına 37,25 Dolar toplamda yaklaşık 4,7 milyar Dolar ödeyerek, uçaklarının gövdesini üreten, en büyük tedarikçisi Spirit AeroSystems şirketini satın almak için kesin anlaşma yapıldığını duyurdu. Satın alma işleminin tamamı hisse senedi ile gerçekleştirilecek. Spirit’in net borcu da anlaşmaya dahil edildiğinde, satın alınma işleminin Boeing’e toplam maliyeti yaklaşık 8,3 milyar Dolar olacak.
Boeing CEO’su Dave Calhoun, Spirit’i yeniden kendi bünyelerine entegre etmelerinin, Emniyet ve Kalite Yönetim Sistemleri başta olmak üzere, tüm ticari uçak üretim süreçleri ve iş gücüne değer katacağını vurguladı.
Satın alma kararı, Spirit’in Boeing ile ilgili tüm ticari operasyonlarının yanı sıra savunma ve satış sonrası operasyonlarını da kapsıyor.
Boeing, giderlerini azaltmak ve verimliliği artırmak amacıyla, 2005 yılında bazı üretim operasyonlarını çeşitli taşeron şirketlere devretmişti. Wichita organizasyonunun satış kararı da 737 ve 787’nin gövdelerini üreten Spirit AeroSystems isimli yeni bir şirketin kurulmasının yolunu açmıştı. Yaşanan son gelişmelerle, Boeing’in kendi bünyesinden çıkardığı bu şirket, yaklaşık 20 yıl sonra yeniden Boeing’in bünyesine katılmış oldu.
Spirit AeroSystems’in satın alınma kararı, 5 Ocak 2024’te Alaska Havayolları’na ait Boeing 737 MAX 9 uçağının, acil çıkış kapısı yerine kullanılan kapağın, havada patlayarak uçaktan ayrılması olayının ardından gündeme geldi. Boeing, son birkaç yılda, 2 ölümlü 737 MAX kazası da dahil olmak üzere, çok büyük üretim kusurlarıyla adından söz ettiriyor. Devam eden emniyet ve kalite sorunları nedeniyle şirketin CEO’su Calhoun, 2024 yılı sonuna kadar görevden ayrılacağını duyurdu.
Öte yandan Boeing’in Spirit Aerosystems’ı satın alma hamlesi, Avrupalı rakibi Airbus’ı harekete geçirdi. Zira Spirit, Airbus’ın da en büyük tedarikçilerinden biri durumunda. Yaşanan son gelişmelerin ardından Airbus, Spirit AeroSystems’in kendisi için çalışan kısmını 559 milyon Dolar’a satın almak için bağlayıcı bir ön protokol anlaşması imzaladı.
Airbus, Spirit’in Kuzey İrlanda’nın başkenti Belfast, İskoçya’da Prestwick ve Malezya’da Subang bölgelerindeki, Airbus ile ilgili operasyonların gerçekleştiği tesisleri satın almayı planlıyor. Spirit, A350’nin gövde parçaları, A220’nin kanat, orta gövde ve pylon üretimlerini gerçekleştiriyor.
Avrupalı üretici, yapılan bu anlaşmayla, Spirit AeroSystems’in sorumlu olduğu çeşitli Airbus iş paketleri için, hem operasyonel hem de finansal açıdan daha sürdürülebilir bir ilerleme yoluyla, ticari uçak programlarına yönelik tedarik istikrarını sağlamayı hedefliyor.
Satın alma işlemlerinin, otoritelerin ve Spirit hissedarlarının onayının alınmasının ardından 2025 yılı ortalarında tamamlanması bekleniyor.
AVRUPA BİRLİĞİ LUFTHANSA’NIN ITA AIRWAYS’İ SATIN ALMASINA ONAY VERDİ!
AB Komisyonu, yaptığı derinlemesine incelemelerin ardından, İtalya’nın ulusal havayolu ITA Airways’in yüzde 41’lik hissesini Lufthansa’nın satın almasına onay verdi. Komisyonun rekabet gözlemcisi, Alman şirketin bir dizi koşul ve çözüm önerisini kabul etmesinin ardından 3 Temmuz’da gerekli imzayı attı. Mayıs 2023’te mutabakata varılan 325 milyon Euroluk sermaye katkısının ardında, ITA hisseleri Lufthansa Grubu’na geçecek.
Lufthansa Grubu İcra Kurulu Başkanı Carsten Spohr: “Brüksel’den gelen onayın, ITA Airways, Lufthansa ve İtalya’daki seyahat severler için mükemmel bir haber olduğunu söyledi. Çok yakında Lufthansa Grubu’nun yeni üyesi olacak ITA Airways’i ve seçkin çalışanlarını ağırlamayı sabırsızlıkla beklediklerini duyurdu.
AB, bu satın alma işlemine onay vermeden önce, AB dışındaki diğer rekabet otoriteleri tarafından önerilen çözüm yolları ve onaylara da “tam uyum” sağlanması gerektiğini duyurmuştu. Yapılan anlaşma, İtalya Ekonomi ve Maliye Bakanlığı (MEF) ve ITA Airways tarafından da memnuniyetle karşılanırken, satın alma işlemin yılın son aylarında tamamlanması bekleniyor.
ITA Airways’in kalan hisselerinin de Lufthansa Grubu tarfından satın alınması için de anlaşma yapıldı. Bu planın en erken 2025 yılında uygulamaya konulabileceği duyuruldu.
AB’nin onay raporunda, Lufthansa ve ITA’nın, faaliyetlerini farklı merkezlerden yürütüyor olmalarının, tamamlayıcı nitelikte olduğuna vurgu yapıldı. Değerlendirme sürecinde, bilgi toplamak için, rakip havayollarına, havalimanlarına, ticari müşterilere, tüketici ve yolcu temsilcilerine danışıldı.
Komisyon, Lufthansa ve ITA’nın hâlihazırda rakip olduğu veya gelecekte rakip olabileceği Orta Avrupa ülkelerine yapılan çok sayıda kısa mesafeli rotada rekabetin azalmasından endişeliydi. Ayrıca İtalya ile ABD ve Kanada arasındaki uzun mesafeli rotalarda da rekabetin zayıflayacağı konusunda endişeler vardı.
Komisyon ayrıca, anlaşmanın ITA’nın Milan Linate Havalimanı’ndaki (LIN) rakip havayollarına karşı dominasyonunu güçlendirebileceği yönündeki endişelerini de dile getirdi.
Lufthansa ile İtalya Ekonomi ve Maliye Bakanlığı, komisyonun endişelerini gidermek için AB’ye kapsamlı bir çözüm paketi sundu.
Buna göre bir veya iki rakip havayolu şirketine, Roma veya Milano ile Orta Avrupa’daki belirli havalimanları arasında aktarmasız uçuşlar başlatmalarını sağlamak üzere gerekli desteğin verilmesi için düğmeye basıldı.
Aynı zamanda rakip bir havayolunun, Orta Avrupa’daki belirli havalimanları ile Roma ve Milano dışındaki bazı İtalyan şehirleri arasında dolaylı bağlantılar sunması için ITA’nın yurt içi ağına erişim sağlaması gerekecek.
Uzun mesafeli uçuşlardaki endişeleri gidermek ve rekabet koşullarını sağlamak için, rakip havayollarıyla interline anlaşmaları veya slot takasları yapılacak.
Lufthansa, Milano Linea Havalimanı’ndan kısa mesafeli rotalardaki kalkış ve iniş slotlarını bir rakibine devredecek.
Lufthansa, tüm bu taahhütlerini yerine getirmek için uygun havayolları önerecek. Bu öneriler komisyon tarafından onaylandıktan sonra devir işlemleri gerçekleştirilecek. Anlaşma sonuçlanana kadar Lufthansa ve ITA rakip olmaya devam edecek.
Lufthansa CEO’su Spohr, verdikleri geniş kapsamlı imtiyazlara rağmen, ITA Airways’e yapılan yatırımın, küresel rekabette kendilerini güçlendireceği düşüncesinde. ITA Airways’i Lufthansa Grubu’nun güçlü ve başarılı bir parçası haline getirerek, tam anlamıyla uluslararası bir havayolu ve güçlü bir marka olma durumunun perçinlenmesi hedefleniyor.
AB Komisyon’un rekabetten sorumlu başkan yardımcısı Margrethe Vestager ise, yolcuların İtalya içinde ve dışındaki belirli rotalarda uçak biletine daha fazla ücret ödemesi, seyahat alternatifleri olmaması veya daha düşük kalitede hava taşımacılığı hizmeti almasını önlememiz gerekiyordu. Lufthansa ve İtalya Ekonomi Bakanlığı tarafından kabul edilen çözüm paketi, ilgili tüm rotalarda yeterli düzeyde rekabet ortamının kalmasını sağlayarak kaygılarımızı giderdi şeklinde konuştu.
SKYTRAX 2024’ÜN EN İYİ HAVAYOLLARINI AÇIKLADI!
İngiltere merkezli Skytrax tarafından her yıl verilen ve küresel havacılık sektörü için ciddi bir referans değeri taşıyan, Havacılığın Oscarları olarak tanımlanan ödüllerin, 2024 yılındaki sahipleri belli oldu. Ödüllerin sahipleri, 100 farklı ülkeden yaklaşık 350 havayolu şirketiyle seyahat eden 21 milyondan fazla yolcu ile yapılan birebir anketlerden elde edilen sonuçlara göre belirlendi.
Skytrax, tam 25 yıldır, dünyanın en iyi havayollarını seçiyor. Katar’ın ulusal havayolu Qatar Airways, modern filosu ile yolcularına sunduğu hizmet kalitesi nedeniyle, sekizinci kez Skytrax tarafından Dünyanın En İyi Havayolu seçildi.
Orta Doğulu taşıyıcı, özellikle son on yılda itibarını çok ciddi şekilde artırdı. Bu süre içinde Katar’ın başkenti Doha’da bulunan ve Qatar Airways’in merkezi olan Hamad Uluslararası Havalimanı da çok önemli ödüller toplayarak, bölgesel rakipleri Dubai ve Abu Dabi’ye meydan okuyabilecek küresel bir havacılık merkezi haline geldi. Skytrax’in 2024 yılının en iyi havalimanları listesinin zirvesinde de Doha Havalimanı yer almıştı.
Qatar Airways’in 230 uçaktan oluşan filosunda, çok sevilen 10 adet Airbus A380 süper jumbodan Boeing 777-300ER’lere; Boeing 787-8 ve 787-9 olmak üzere Dreamliner uçaklarından, Airbus A350-900 ve A350-1000 modellerinde ve daha küçük kapasiteli dar gövdeli uçaklar yer alıyor.
Skytrax tarafından geçtiğimiz yıl, dünyanın en iyi havayolu seçilen Singapur Havayolları ise bu yıl listenin ikinci sırasına geriledi. Listenin üçüncü sırasında Dubai merkezli Emirates yer alırken; dördüncü sırada Japon havayolu ANA (All Nippon Airways) ve beşinci sırada Hong Kong merkezli Cathay Pacific yer aldı.
Japan Airlines’in altıncı, Türk Hava Yolları’nın yedinci, Tayvanlı EVA Air’in sekizinci, Air France’nin dokuzuncu olduğu listenin 10’uncu sırasında ise İsviçre’nin ulusal havayolu Swiss kendine yer buldu.
Dünyanın En İyi Kabin Personeli Ödülü’nü Singapur Havayolları, beşinci kez kazandı. Şirketin Kıdemli Başkan Yardımcısı Tan Pee Teck, bu başarıyı kabin ekiplerinin “sarsılmaz bağlılığı ve profesyonelliğine” bağladı. Singapur Havayolları aynı zamanda En İyi First Class Kabin ve Asya’nın En İyi Havayolu Ödülü’nü de kazandı.
Japon havayolu ANA, Dünyanın En İyi Havaalanı Hizmeti Veren Havayolu ve Asya’da En İyi Havayolu Personeli Hizmeti ödüllerini aldı. Saudia ise Tayvanlı Starlux ve İzlandalı Play’i geride bırakarak Dünyanın En Çok Gelişim Kateden Havayolu seçildi.
Dünyanın En Aile Dostu Havayolu Ödülü’nü British Airways kazandı. Düşük maliyetli havayolları sıralamasının zirvesinde, 2010’dan bu yana her yıl olduğu gibi bu yıl da AirAsia yer aldı.
Singapur Havayolları’nın yan şirketi olan Scoot ise Dünyanın En İyi Uzun Mesafeli Uçuş Yapan Düşük Maliyet Havayolu seçildi.
Bangkok Airways, üst üste sekizinci kez Dünyanın En İyi Bölgesel Havayolu Ödülü’nü alırken, Hindistan/Güney Asya’nın en iyi havayolu Vistara; Avustralya/Pasifik’in En İyi Havayolu ise Fiji Airways seçildi.
Etiyopya Havayolları üst üste altıncı kez Afrika’nın En İyi Havayolu Ödülü’ne layık görüldü. Avrupa’nın En İyi Havayolu Ödülü Türk Hava Yolları’na verilirken, Doğu Avrupa’nın En İyi Havayolu airBaltic, Çin’in En İyi Havayolu ise Hainan oldu.
Delta Air Lines, Kuzey Amerika’nın En İyi Havayolu şirketi ilan edildi ve bölgedeki En İyi Havayolu Personeli Hizmeti ödülünü de aldı.
Tüm dünyayı sarsan pandemi süreci sonrası, Dünyanın En Temiz Havayolu şirketleri listesinin ilk 10 sırasında çoğunlukla Asyalı havayolları bulunuyor. Bu listede Cathay Pacific zirvede yer alırken, onu ANA, EVA Air, Qatar Airways ve Singapur Havayolları takip etti.
Kanadalı Air Transat ise Dünyanın En İyi Tatil Havayolu Ödülü’ne layık görüldü. Bu kategoride SunExpress ikinci sırada kaldı.
Ulusal havayolumuz Türk Hava Yolları, dünyanın en iyi havayolları listesinin 7’nci sırasında kendine yer bulmasının yanında, Avrupa’nın En İyi Havayolu Ödülü’nü almayı başardı. THY, bunun yanı sıra, Güney Avrupa’nın En İyi Havayolu, En İyi Business Class İkram, Güney Avrupa’nın En İyi Business Class Kabini, Avrupa’nın En İyi Business Class İkram, Avrupa’nın En İyi Ekonomi Kabini ve Avrupa’nın En İyi Ekonomi Sınıfı İkram ödüllerini de almayı başardı.
Pegasus Havayolları, Türkiye’nin En İyi Düşük Maliyetli Havayolu Ödülü’ne layık görüldü.
SunExpress ise Avrupa’nın En İyi Tatil Havayolu Ödülü’nü kazanmayı başardı. SunExpress ayrıca dünyanın en iyi havayolları listesinin de 72’nci sırasında kendine yer buldu.
Öte yandan İGA İstanbul Havalimanı, hafta içinde Avrupa’daki havalimanlarının operasyonel mükemmelliği için çalışan ACI Europe (Avrupa Havalimanları Konseyi) tarafından “40 milyon yolcu” üzeri kategorisinde “Avrupa’nın En İyi Havalimanı” ödülüne layık görüldü. İstanbul Havalimanı ödülü, geçen yılın birincisi olan Roma Fiumicino Havalimanı ile paylaştı.
EFSANEVİ PAN AM HAVAYOLLARI GERİ DÖNÜYOR!
ABD merkezli Centurion Travel isimli seyahat acentesi, 2025 yılında, Boeing 757 uçağı ile havacılık tarihine nostaljik bir yolculuk gerçekleştirmek üzere harekete geçti. Plan kapsamında, efsanevi Pan American (Pan Am) markası yeniden canlandırılacak. Şirketin amacı, ABD’li ikonik havayolunun klasik uçuş rotalarında, özel bir deneyim sunmak. Sadece 50 business class koltuğa sahip dar gövdeli uçakla yapılacak bu uçuşlar için her türlü lüks detay düşünüldü.
1927 yılında kurulan Pan Am, ünlü ‘Clipper’ uçaklarıyla gerçekleştirdiği uçuşlarla, uluslararası hava yolculuğunun zirvesi olarak anılıyordu. Jet çağının öncüsü olan havayolu, 1960’larda Boeing 707’yi ve 1970’lerde Boeing 747 jumbo jeti piyasaya tanıttı.
Sonraki yıllarda, uçuş rotalarının çoğunda artan rekabete yenik düşen Pan Am, 1991’de iflas etti. Havayolunu yeniden canlandırmak için yapılan iki farklı girişim de başarısız oldu.
Pan Am markasını ve logosunu kendi lisansı altında kullanmak için gerekli ödemeyi yapan Centurion Travel, 27 Haziran – 9 Temmuz 2025 tarihleri arasında, Atlantik’in her iki yakasındaki bazı şehirleri kapsayan bir tur programını satışa çıkardı. İki haftalık tur programının ücreti, kişi başı 65.500 Dolar olarak belirlendi. Bu ücrete uçuşlar haricinde konaklama ve çoğu yemek ücreti de dahil.
Tarihi yolculuk New York’tan başlayacak ve ilk durak Pan Am Clippers uçaklarının uğrak noktası Bermuda olacak. Portekiz’in başkenti Lizbon ile devam edecek programda bir sonraki nokta Fransa’nın Marsilya şehri olacak. Pan Am’ın uçuş programlarında her zaman yoğun bir şekilde yer alan Londra ile devam edecek olan tur, New York’a dönüş yolunda, İrlanda’nın batı kıyısındaki Foynes ile devam edecek. Foynes transatlantik uçuş yapan Pan am uçaklarının düzenli olarak uğradığı ara noktalardan biriydi. Havacılık tutkunları için Pan Am’ın hatıralarını yad etmesini amaçlayan, lüks bir kabin içi donanıma sahip Boeing 757 ile yapılacak tur, 9 Temmuz 2025’te yine başladığı nokta olan New York’ta sona erecek.
Bu özel tur, orijinal Pan Am logosu ve markasının tüm haklarına sahip olan, Pan American World Airways LLC’nin şu anki CEO’su Craig Carter tarafından yönetilecek.
Centurion’un web sitesinde, “Seyahatin bir meta haline gelmesi, genellikle A noktasından B noktasına en ucuz şekilde ulaşmanın bir yolu olduğu gerçeğine daha fazla alıştığımız için, seyahatin Altın Çağı’nı hatırlatmak istiyoruz” şeklinde bir ifade yer alıyor. Seyahatin başlı başına muhteşem bir deneyim olduğu, yolculuğun da varış noktası kadar önemli ve özel olduğu bir dönemin izlerini yeniden canlandırmanın amaçlandığı belirtiliyor.
Tur için kullanılacak Boeing 757-200 ile ilgili ve yolculuk süresince görevlilerin Pan Am üniforması giyip giymeyeceğine dair resmi bir açıklama yapılmadı. Seçilen uçak tipi de ilginç. Çünkü Pan Am, tarihinde 757 ile hiç uçuş yapmadı.
Filosunda üç adet 757-200 bulunan ABD’li charter havayolu New Pacific Airlines’ın bu turu gerçekleştirmek üzere seçilen havayolu olduğu söyleniyor. Ancak Centurion veya havayolunun kendisi tarafından bu haber doğrulanmadı.
