Uçak motoru üreticisi Pratt & Whitney (P&W) tespit ettiği bir problem nedeniyle, binin üzerinde PW1100G motorunu geri çağırmak zorunda kaldı. Bu gelişme, dünyanın dört bir yanındaki havayollarını operasyonel kesintilerle karşı karşıya bıraktı. Bir çok havayolu, uçuş programlarını geliştirme ve filolarını büyütme planlarını revize etmek zorunda kaldı.
26 Temmuz’da Pratt & Whitney, şirketin ürettiği 3.000 adet Geared Turbofan (GTF) motorundan yaklaşık 1.200’ünü, yüksek basınç türbin disklerinde kullanılan toz metalde nadir rastlanabilecek bir sorundan kaynaklanan mikroskobik çatlakların daha ayrıntılı incelenmesi için geri çağırdığını duyurdu. Financial Times’ta yer alan bir rapora göre, bu motorların, planlanan bakım programından önce mutlaka kontrol edilmesi gerekiyor.
P&W’nin ana şirketi Raytheon Technologies (RTX), yaşanan sorunun şirket için bir tehdit olmadığını ancak sorunun üstesinden gelmenin kendinelerine pahalıya mal olacağını ve havayollarına bu konuda tazminat verileceğini açıkladı. Çatlak oluşma riski, GTF motorlarının daha önce karşılaştığı dayanıklılık sorunları ile birleştiğinde daha korkutucu bir hal alıyor.
Söz konusu motor tipi, ilk olarak 2016 yılında, Airbus A320neo uçağı operatörleri için, iki motor seçeneğinden biri olarak tanıtıldı. A320neo ailesi uçaklarının, dünya genelinde havayolları arasında çok popüler olduğu düşünüldüğünde, motorlarla ilgili yaşanan sorunun şu anda dünya genelinde 57 havayolunu etkiliyor olması şaşırtıcı değil.
Konuyla ilgili hazırlanan raporlar, GTF motorlarından güç alan A320 uçaklarının %11’inin şu anda park halinde olduğunu gösteriyor. Park halindeki uçakların üçte biri Hintli havayolu Go First’e ait. Havayolunun uçuş operasyonları, devam eden iflas davası nedeniyle askıya alınmış durumda. Ancak havayolu uçuşlarına devam ettiği dönemde, motor sorunları yaşadı ve bu sorunları da Pratt & Whitney’e raporladı.
Pratt & Whitney, Eylül ayı ortasına kadar, geri çağrılan motorların yaklaşık 200’ünü detaylı incelemeye almayı hedefliyor. Tüm motorların gözden geçirilmesi bir seneyi bulabilir.
57 farklı havayolunun, motor sorunundan etkilendiği ve filolarının bir kısmını yere indirmek zorunda kaldığı düşünüldüğünde, önümüzdeki günlerde bu durumun operasyonel etkileri olacağı söylenebilir.
Motorlarla ilgili yaşanan bu beklenmedik gelişme, operatörlerin, seyahat talebinin en yoğun olduğu yaz sezonunda, uçuş kesintilerini önlemek için yedek parça ve motor tedarik etmek zorunda kalmasına neden oldu.
ABD’li Spirit Airlines’ın, önümüzdeki ay yedi adet A320neo uçağını hizmetten çekmesi bekleniyor. Ancak Spirit, GTF motorlarının ABD’deki en büyük operatörü durumunda. Havayolunun. filosunda 79 adet A320neo uçağı olduğu gerçeği, şirketin gelecekte daha büyük aksaklıklarla karşılaşma ihtimalini yükseltiyor.
Macaristan merkezli düşük maliyetli havayolu Wizz Air, yaz sezonu için büyüme hedefini %30’dan %25’e düşürdü. Havayolu, Eylül ve Ekim aylarında Londra Luton Havalimanı (LTN) ve Londra Gatwick Havalimanı’ndan (LGW) yapılan uçuşları azaltmak zorunda kalacağını açıkladı. Wizz Air, devam eden motor sorunları nedeniyle, yedek motor eksikliği ve yoğun bakım programları nedeniyle uçak müsaitliğinin de olumsuz etkileneceğini duyurdu.
Bir başka ABD’li Hawaii Havayolları, Pratt & Whitney’in motorları geri çağırması nedeniyle karşılaşılan operasyonel zorlukları gerekçe göstererek uçuş ağındaki beş rotada, operasyonlarını askıya aldı. Havayolunun filosunda PW1100G motorlarından güç alan 18 adet Airbus A321neo uçağı bulunuyor.
Türk Hava Yolları’nın da ilk olarak Mayıs ayında kamuoyunda konuşulmaya başlanan 600 uçaklık dev sipariş fikrini, yaşanan motor sorunları nedeniyle ertelediği biliniyor.
Son olarak, RTX’in kendisi de yaşanan motor sorunlarından kaynaklanan etkilerle karşı karşıya. Geri çağırma kararı sonucunda RTX hisse fiyatları %11’den fazla düştü ve şirket, yıl sonu hedeflediği kar miktarında 500 milyon Dolar’lık düşüş bekliyor.
