Havacılık endüstrisinde eşine az rastlanır bir tartışma yaşanıyor. The Sydney Morning Herald tarafından paylaşılan bir habere göre, Avustralya’nın ulusal havayolu Qantas, filodaki Airbus A380 uçaklarını kimin uçuracağı konusunda, kendi pilotları ile davalık oldu.
Dünyanın dört bir yanında pek çok havayolu, kokpit ekibi için, katı bir kıdem (sinyorite) sistemine sahip. Pilotun kıdemi, hangi uçağı uçurduğu, kokpitteki pozisyonu (Kaptan, First Officer vb.) ve base olarak nerede konuşlanacağı gibi kritik detayları belirliyor.
Pandemi gibi olağanüstü durumlar nedeniyle, aktif olarak uçmaya devam eden pilot sayısında ani bir artış veya azalma olmadığı durumlarda, bu sistem sorunsuz bir şekilde işliyor. Pilotların görev yaptığı uçak tipini veya uçtuğu pozisyonu değiştirmek, pahalı ve zaman alan kapsamlı bir eğitim gerektiriyor.
Eğitim İçin Yer ve Zaman Yok!
Pandemi sırasında pek çok pilot, görev yaptığı uçak tipinde değişiklik yaptı. Bu nedenle havayolu şirketlerinin eğitim tesisleri hep doluydu. Bu durum, Qantas’ın bugünlerde yaşadığı sorunların temel nedeni olarak karşımıza çıkıyor.
Qantas’ın uzun mesafeli uçuşlarında, Kaptan ve First Officer’lara ek olarak, kokpit ekibinin dinlenebilmesi için, Second Officer olarak adlandırılan, yardımcı pilotlar da görev yapıyor. Havayolu, şu anda tahmin ettiğinden daha fazla Airbus A380’i yeniden hizmete başlattığı için, bu uçaklarda görev yapacak daha fazla Second Officer (yardımcı pilot) ihtiyacı duyuyor. Havayolunun bugünlerde yaşadığı en büyük sorun, bu pilotların nasıl tedarik edileceği.
Qantas, dünyanın en büyük yolcu uçağında yardımcı pilot olarak görev yapmak üzere, şirket dışından 20 pilot kiralamak istiyor. Bu fikre, havayolundaki pilotları temsil eden Avustralya Uluslararası Pilotlar Derneği karşı çıkıyor.
Dernek, yardımcı pilotların, şirket filosunda bulunan diğer iki geniş gövde uçak olan Airbus A330 ve Boeing 787’de görev yapan pilotlar arasından terfi yöntemi ile seçilmesi; ardından bu uçaklarda açılan pozisyonları doldurmak için, dışarıdan yeni pilotların işe alınması gerektiğini savunuyor. Kıdeme dayalı sistemin işlerliğini sürdürebilmesi için, işleyişin böyle olması gerektiğine dikkat çekiyor. Dışarıdan alınacak pilotların, sinyoritenin en alt basamağından başlaması gerektiği söyleniyor.
Ancak Qantas, eğitim gereksinimlerini ikiye katlayacağı için, bunu yapmanın çok daha karmaşık bir süreç olacağını ve uzun süreceğini iddia ederek, reddediyor. A380 için 20 dahili pilot yetiştirmek yerine, A380’de lisansı bulunan 20 harici pilotun işe alınmasını çok daha mantıklı görüyor.
Havayolu, içeriden terfi yöntemini tercih etmeleri durumunda, mevcut pilot kadrosunda yeterince hızlı doldurulamayacak bir boşluk oluşacağını ve uluslararası uçuşlara yönelik karşı konulamaz yolcu talebine, bu şartlarda karşılık verilemeyeceğini savunuyor.
Dernek, Qantas’ın izlediği yöntemin, pilotlarla yapılan sözleşmeleri ihlal ettiğini savunuyor:
Pilotlar derneği, Qantas yönetimini, şirketin geleneklerini bozmakla ve havayolunun en büyük uçağında kaptan olmayı hayal eden pilotlar için kariyer fırsatlarını yok etmekle suçluyor.
Pilotlar Derneği: “Pilot kıdem ve tahsis sistemi, kendini adamış ve uzun süredir hizmet veren pilotlara, net bir kariyer yolculuğu sağlamak için, Qantas’ta yarım yüzyıldan fazla süredir uygulanıyor. Ne yazık ki Qantas, uzun süredir uçuş operasyonlarının ayrılmaz bir parçası olan eğitim gerekliliklerini azaltmak için, kıdem ve tahsis sistemini çiğniyor” şeklindeki açıklamasıyla, tepkisini ortaya koydu.
Qantas yönetimi ise havacılık sektöründe beklenenden daha hızlı bir toparlanma yaşanıyor olmasının ışığında, herkesin hızla terfi ettiğini iddia ediyor:
Qantas yönetimi: “COVID’den sonra pilotları geri çağırdığımız, yüzlerce yeni pilotu işe aldığımız ve mevcut pilotları daha kıdemli pozisyonlara terfi ettirdiğimiz için, rekor miktarda eğitim gerekliliğimiz var. Eğitim tesislerimizde neredeyse full kapasite çalışıyoruz. Bu nedenle sınırlı eğitim pozisyonlarını en iyi şekilde nasıl kullanabileceğimiz ve bir yandan da mümkün olduğunca çok uçuş yapabileceğimiz şartları sağlamaya çalışıyoruz.” açıklamasıyla kendini savunuyor.
Dernek, Qantas’ın, A380’i uçurmak için doğrudan havayolu dışından pilotlar kiralamak isterse, şirketin pilotlarla yaptığı anlaşmasındaki bir maddeyi çiğneyerek, pilotlara tazminat ödemek zorunda kalacağını iddia ediyor. Yaklaşık dokuz aydır devam eden tartışmaların ardından havayolunun yönetimi ise iddia edilen maddelerin bu durumda geçerli olmadığını belirterek, pilotlar derneğini mahkemeye verdi.
Alan Joyce Yönetiminin Klasik Yaklaşımı
Geçtiğimiz hafta, Qantas’ın 15 yıldır CEO koltuğunda oturan Alan Joyce’nin Kasım ayı itibariyle emekliye ayrılarak, yerini Vanessa Hudson’a bırakacağı açıklanmıştı. Bu kararın arkasından, şirket içinde Joyce’nin yönetim anlayışını beğenmeyen çok ciddi bir kesim olduğu da ortaya çıkmıştı.
A380 pilotları ile ilgili yaşanan bu tartışmada, çalışma koşullarının, iyi ilişkiler çerçevesinde yönetilmesi konusundaki ilgisiz yaklaşım, Alan Joyce’nin, havayolunun CEO’su olarak görev yaptığı sürenin bir özeti şeklinde yorumlanıyor. Bu, Qantas yönetiminin, çalışanların taleplerine karşı böylesine tepkisiz bir tutum gösterdiği ilk olay değil. Joyce yönetiminin, çalışanların karşı tavrının hep böyle olduğu iddia ediliyor.
Qantas Kan Kaybediyor!
Pandemi önlemlerinin hafifletilmesinden bu yana, hızla artan uçak bileti fiyatları, yanlış taşınan bagajlar, personel sıkıntısından kaynaklı şikayetler ve sıklıkla çalışanların eylem tehditleriyle karşı karşıya kalınması gibi nedenlerle, havayolunun itibarı büyük darbe aldı.
Önümüzdeki günlerde, Yüksek Mahkeme, havayolunun pandemi sırasında 1700 yer personelini, yasadışı şekilde taşeron şirkete devrettiğine dair bir Federal Mahkeme kararını bozmak için, havayolunun son savunmasını dinleyecek.
Federal Mahkeme, 2021’de havayolunun, çalışanların eylem yapmasını engellemek için, personeli kısmen işten çıkararak Adil Çalışma Yasası’nı ihlal ettiğini tespit etmişti. Qantas yönetimi, alınan kararın ticari nedenlere dayandığını söyledi. Şimdi Yüksek Mahkeme’yi, aldıkları kararın, yılda 100 milyon Dolar’dan fazla tasarruf etmek için olduğuna ikna etmeye çalışacaklar.
