UNITED HAVAYOLLARI’NA 1 HAFTADA 3 FARKLI ŞOK!
ABD’li United Havayolları için korkunç geçen haftanın ilk olayı, 4 Mart’ta yaşandı. Houston George Bush Havalimanı’ndan havalanan Boeing 737-900 uçağının sol motorunda, kalkıştan kısa bir süre sonra yangın çıktı ve alevler uçağın kanadına sıçradı.
Kokpit ekibi, şiddetli titreşim yaşayan motora yakıt beslemesini kesip, havada motoru devre dışı bıraktı ve acil iniş kararı aldı.
Yaklaşık iki saat sonra Fort Myers’daki Southwestern Havalimanı’na inmesi planlanan uçak, bir süre sonra kalkış yaptığı havalimanına sorunsuz şekilde geri indi. Yolcular, başka bir uçakla Fort Myers’e gönderildi. Olayın, motor kompresöründeki hava akışında yaşanan arıza nedeniyle yaşandığı tahmin ediliyor.
7 Mart’ta havayolunun San Francisco-Osaka seferini gerçekleştirecek 22 yaşındaki Boeing 777-200ER uçağının, kalkıştan çok kısa süre sonra, sol ana iniş takımındaki 6 tekerleğinden biri, bulunduğu yerden çıkıp, yere düştü.
Pilotlar, kokpitte herhangi bir uyarı almadıkları için, kalkış sırasında tekerleklerden birini kaybettiklerini fark etmedi ve planladıkları gibi tırmanışı sürdürdü.
Hava trafik kontrolörleri, yerdeki görevlilerden gelen bildirimler sayesinde durumu fark etti ve havaalanındaki gerekli kontrollerin yapılabilmesi için pistler tamamen kapatıldı.
777’nin kopan tekerleği, pistin yakınlarında bir otoparkta araçların üzerine düştü. 777’nin 14 tekerleğinden biri olan düşen tekerlek, 132 X 51 cm ölçülerinde ve 120 kg ağırlığındaydı. Bu kadar büyük bir kütlenin yüzlerce metre yukarıdan düştüğü olayda hiç kimsenin yaralanmaması büyük bir mucize olarak yorumlanıyor.
Kuleden gelen uyarılar üzerine 777’nin pilotları divet kararı aldı ve kalkıştan yaklaşık 2 saat sonra Los Angeles’a indi. Uçak, push back aracıyla pistten alındı. Uçakta başka herhangi bir hasar tespit edilmedi. Yolcular birkaç saat gecikmeyle başka bir uçakla Japonya’ya gönderildi.
8 Mart’ta ise United’ın Memphis-Houston seferi yapan Boeing 737 MAX-8 uçağı, Houston’a inişte pistten çıktı. Çimlerin arasına sürüklenen uçağın, sol ana iniş takımı dikmesi çöktü. Uçağın pistten çıktığı için mi iniş takımının çöktüğü, yoksa iniş takımı çöktüğü için mi pistten çıktığı şimdilik bilinmiyor.
Yolcular, bir merdiven aracılığıyla uçaktan indirildi. Uçağın iniş yaptığı Houston’un 27 numaralı pisti, 10.000 ft uzunluğunda. Yani 737’nin iniş için ihtiyaç duyduğu pist mesafesinin çok üzerinde. Pilotlar piste çok mu geç teker koydu; iniş sonrası yavaşlamakta mı zorlandı ya da olayın hangi sebeple gerçekleştiği, yapılacak kapsamlı soruşturma sonunda belli olacak.
Kule ile kokpit arasındaki konuşmalarda, pilotların “sonuna kadar ilerleme” talebinde bulunduğu duyuluyor. Bu talep, hava trafik kontrolörü tarafından onaylanıyor. Ancak pilotlara “hızlı olmaları ” söyleniyor. Pilotların, pist sonuna kadar gitmek istemelerinin nedeninin, taksi yolunun varış kapısına daha kısa sürede ulaşmasını sağlaması olabileceği tahmin ediliyor. Kulenin pilotlara hızlı olmalarını söylemesinin nedeni ise arkalarında inen başka bir uçağın olması olabilir.
737 MAX UÇAKLARINDA RUDDER PROBLEMİ VAR MI?
Öte yandan, 6 Şubat 2024’te Newark Liberty Havalimanı’na (EWR) inen United Havayolları’na ait Boeing 737 MAX-8’in kokpitinde görev yapan kaptan pilot, iniş esnasında rudder pedallarının çalışmadığı ve uçağın kumanda edilemediğini raporlamış ve NTSB tarafından Boeing 737 MAX 8 uçaklarında yaşanan rudder arızalarıyla ilgili soruşturma başlatılmasını talep etmişti.
Yaşanan rudder sıkışması olayının ardından yürütülen soruşturma sonrası hazırlanan ön raporda, pilotların pist merkez çizgisini korumaya çalışırken pedalların nötr konumda kaldığı ve uçak güvenli bir taksi hızına yavaşlayana kadar burun tekerleği yönlendirme kolunun kullanıldığı bilgisi yer aldı.
Pedalların 30 saniye boyunca kullanılamaz durumda kaldığı belirlenirken; daha sonra normal şekilde çalıştığı anlaşıldı.
NTSB’nin ön raporunda, rudder kontrol sisteminin incelendiği, test uçuşu yapıldığı ve sistemin kendisi veya herhangi bir bileşeninde, hareket kısıtlılığına yol açabilecek bariz bir arıza tespit edilmediği bilgisi yer aldı.
THY’NİN YENİ BUSINESS CLASS KABİNİ: KRİSTAL
Gökyüzünde, yolcularına en iyi business class seyahat deneyimlerinden birini sunan ve bu konuda pek çok kuruluş tarafından ödüllendirilen Türk Hava Yolları, filosundaki uçak tipleri arasında Business class standartizasyonu sağlayamaması nedeniyle de ciddi şekilde eleştiriliyor. Ancak bu durum gelecek yıl değişebilir.
THY’nin uçaklarındaki yeni Business class kabinlerin nasıl olacağı ile ilgili yeni ayrıntılar ortaya çıktı.
Executive Traveller’ın THY’nin yönetim kurulu başkanı ile yaptığı röportaja dayandırdığı haberde, “Kristal-Crystal” markalı yeni business class kabinlerin, 28 Mayıs’ta Hamburg’daki Aircraft Interiors Expo’da ilk kez gösterilmesi ve 2025’te de gökyüzü ile buluşturulması hedeflendiği aktarıldı.
Yeni Business class kabinler, başlangıçta mevcut tüm Boeing 777-300ER uçaklarına uyarlanacak. THY filosunda bu uçaklardan 33 adet bulunuyor ve bu uçakların ortalama yaşı dokuz. Bu nedenle uçakların oldukça uzun bir uçuş ömürleri olduğu düşünülüyor.
THY’nin Airbus’a verdiği dev uçak siparişinin bir parçası olarak, 2026 yılı itibarıyla teslim edilmeye başlanacak A350-1000 uçaklarına da yeni business class kabinlerin kurulumunun yapılması planlanıyor. Ancak Kristal kabinlerin, mevcut Boeing 787-9 veya Airbus A350-900 uçaklarına da uyarlanmasına yönelik kesin bir plan yok. Çünkü bu uçaklardaki mevcut business sınıfı koltukların tamamı, doğrudan koridor erişimi imkanı sunabiliyor.
Yeni business class kabinlerin, 1-2-1 konfigürasyonunda olması, her koltuğun sürgülü bir kapı ve modern uçak içi eğlence sistemi ve teknolojiye sahip olması bekleniyor. 777-300ER uçaklarında business class kabinde toplam 44 koltuğun yer alması bekleniyor. THY’nin Boeing 777 uçaklarındakiki mevcut business class kabini, 2-3-2 konfigürasyonunda yerleştirilen ve tamamı düz yatak olabilen toplam 49 koltuktan oluşuyor.
THY, bu konseptte mevcut büyük bir üreticinin popüler koltuklarından birini kullanmayacak. Bunun yerine koltuklar, Turkish Seat Industry şirketi tarafından üretilecek.
Kristal kabinlerin, Aeroflot için üretilen ve THY tarafından teslim alınan A350 uçaklarının business class sınıfından ne kadar farklı olacağı büyük bir soru işareti. Çünkü bu uçaklarda da yolcuya mahremiyet alanı sağlayan sürgülü kapılar ve son teknoloji uçak içi eğlence sistemleri bulunuyor. 1-2-1 konfigürasyonunda yerleştirilen Horizon modeli koltukların üreticisi ise Collins Aerospace. Yani bu kabinler ile tek fark, koltukların kendisi olacak gibi görünüyor.
Geçtiğimiz Temmuz ayında Executive Traveller, yine Türk Hava Yolları’nın yeni business class kabinleri bir habere yer vermişti. O dönemde, yönetim kurulu başkanı bugünkünden tamamen farklı bir konsept geliştirileceğini aktarmıştı.
Yeni Business class kabindeki koltukların 2-3-2 konfigürasyonunda yerleştirileceği ama aynı zamanda tüm koltukların doğrudan koridor erişimi ve tam mahremiyet imkanı sunacağı belirtilmişti. Bunun sebebinin, kabindeki yolcu yoğunluğundan vazgeçilmek istememesi olduğu söylenmiş, THY’nin geliştirilecek özel bir ürünle bu ekstra kolaylıkları sunarken; aynı zamanda kabinde 49 koltuk bulundurabileceği iddia edilmişti.
Havayolunun Business class kabinlerinde kullanılacak yeni koltuğunun sertifikasyon sürecinde olduğunu iddia edilerek, tasarım aşamasının bittiği öne sürülmüştü.
O röportajın yayımlandığı dönemde, paylaştığımız içeriğimizde, bu konudaki şüphelerimizi dile getirmiştik. THY’nin uçaklarındaki Business class kabinlerde mevcut yolcu yoğunluğunu korurken, tamamı doğrudan koridor erişimine sahip 2-3-2 konfigürasyonunda dizilmiş koltuklarla böyle bir kabin yaratmanın hiçbir yolu olmadığını belirtmiştik. Bu düzene en yakın seçeneğin Apex Suite kabinler olabileceğini; ancak bu konseptin de piyasadaki en az yoğun Business class ürünlerden biri olduğunu aktarmıştık.
Türk Hava Yolları, bu yanlışları fark edip, yeni kabin tasarımında yolcu yoğunluğu azaltılmış 1-2-1 konfigürasyonuna gitmeye karar vermiş gibi görünüyor. Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı’nın kısa süre içinde bu kadar keskin dönüşler içeren açıklamalar yapması da oldukça şaşırtıcı görünüyor.
BOEING NTSB’DEN BİLGİ Mİ SAKLIYOR?
5 Ocak 2024’te Alaska Havayolları’nın Portland-Ontario seferi yapan Boeing 737 MAX-9 uçağının, yaklaşık 16.000 feet irtifada sol arka tarafındaki acil çıkış kapısı patladı ve uçaktan ayrıldı. Yaşanan korkunç olayla ilgili kapsamlı soruşturma çalışmaları sürüyor.
Hafta içinde ABD Ulusal Ulaşım Emniyeti Kurulu (NTSB) Başkanı Jennifer Homendy, ABD Senatosu Ticaret Komitesi’nde yaptığı konuşmada, Boeing’in olayla ilgili önemli belgeleri temin etmediğini söyledi.
Homendy,19 Eylül 2023’te Boeing tesislerinde 737 MAX-9’a yapılan onarım çalışmaları sırasında, havada kopan acil çıkış kapısının sökülüp yeniden takıldığını kaydeden belgelerin sağlanmadığını aktardı.
Homendy ayrıca, kapının sökülüp takılması sırasında çalışmış olabilecek 25 Boeing çalışanının isimlerini alma girişimlerinin de şu ana kadar sonuçsuz kaldığını söyledi.
“Yaşananlara ilişkin kayıtları istedik. Hangi vardiyada kapının değiştiğini sorduk. Hiçbirine yanıt alamadık” diyen Homendy, senatörlere “Önemli belgeler, Boeing tarafından alıkonuluyor ve iki aydır bu basit bilgilere sahip olamamamız çok saçma” şeklinde seslendi.
NTSB Başkanı: “Bu bilgiler olmadığı için, Boeing’de kalite güvencesi, kalite yönetimi ve emniyet yönetim sistemleriyle ilgili endişeler ortaya çıkıyor” ifadelerini kullandı.
Kapıyı kimin söküp taktığını kanıtlayabilecek güvenlik kamerası görüntülerinin de 30 gün sonra silindiği söyleniyor.
Bu gelişmeler üzerine Boeing, NTSB’nin istediği önemli belgelerin mevcut olmayabileceğini belirten bir açıklama yayımladı. Açıklamada “Soruşturmanın başlarında NTSB’ye, ilgili bilgilere sahip olacağına inandığımız kapı uzmanları da dahil olmak üzere Boeing çalışanlarının isimlerini verdik. Yakın zamanda gelen bir talebe yanıt olarak, 737 kapı ekibindeki kişilerin tam listesini şimdi sunduk. Dokümantasyon kısmına gelince, kapının sökülüp takıldığı raporlanmadıysa; bu durumda paylaşılacak herhangi bir belge de olamıyor.” ifadeleri kullanıldı. Boeing’in açıklamasında ayrıca, NTSB’nin yürüttüğü soruşturma sürecinde tam ve şeffaf bir şekilde işbirliği yapmaya devam edileceği de belirtildi.
Boeing’in açıklamasında, NTSB’ye ve havacılık emniyetinde oynadıkları kritik role derin saygı duydukları belirtildi. Alaska Havayolları uçuşunda meydana gelen olaydan bu yana, NTSB’nin soruşturmasını tam olarak desteklemek için proaktif ve şeffaf bir şekilde çalıştıklarına vurgu yapıldı. Boeing ekiplerinin, tüm NTSB bilgi taleplerine kapsamlı bir şekilde yanıt vermek ve soruşturmayla ilgili bilgileri onlara ulaştırmak için yorulmadan çalıştıkları da aktarıldı.
Şubat 2024’te NTSB, uçakta meydana gelen olayına ilişkin, acil çıkış kapısını yerinde tutmak için tasarlanan dört kritik cıvatanın eksik olduğunu doğrulayan bir ön rapor yayımladı.
Ön rapora göre, Spirit AeroSystems tarafından üretilen uçağın gövdesi üzerindeki beş perçin üzerinde küçük bir tamirat işlemi gerekiyordu. 19 Eylül 2023’te Boeing tesislerinde bu tamirat işleminin yapılabilmesi için, acil çıkış kapısı söküldü. Aynı günün ilerleyen saatlerinde Boeing çalışanları tarafından yerine takılan kapağa ait fotoğraflarda, üç cıvatanın yerine takılmadığı, dördüncüsünün ise yalıtım malzemesi ile kaplı olduğu görülüyordu.
AIRBUS eVTOL UÇAĞININ PROTOTİPİNİ TANITTI!
Avrupalı imalatçı Airbus, elektrikli, dikey kalkış ve iniş yapabilen (eVTOL) uçağı CityAirbus NextGen’in prototipini, çarpıcı fotoğraflardan oluşan bir koleksiyonla tanıttı. Prototipin, bu yılın sonlarında ilk uçuşunu gerçekleştirmesi planlanıyor.
Merakla beklenen CityAirbus NextGen eVTOL uçağının, rakiplerine karşı büyük bir avantaj sunarak, Gelişmiş Hava Hareketliliği (AAM) dünyasında ezber bozacak bir model olması planlanıyor.
Kanat açıklığı yaklaşık 12 metre olan iki ton ağırlığındaki CityAirbus, 80 km menzile sahip ve saatte 120 kilometre seyir hızına ulaşacak şekilde geliştiriliyor. Airbus, geliştirilen tasarımın “büyük şehirlerde, farklı görevlere yönelik operasyonlar için çok uygun” olduğunu düşünüyor.
Airbus, eVTOL uçaklarına yönelik sistemlerin test edilmesi için kurulan, Almanya’nın Donauwörth kentindeki yeni CityAirbus test merkezinin açılışını da duyurdu. Aralık 2023’te faaliyetlerine başlayan tesis, artık prototipin ilk uçuşundan önce gerekli olan testler için kullanılacak. Bu testler, sekiz rotorlu elektrik motorlarının yanı sıra, uçuş kontrol yüzeyleri ve aviyonik gibi diğer sistemler de kapsıyor.
Airbus ayrıca başarılı ve uygulanabilir bir AAM pazarını teşvik edecek benzersiz bir ekosistem yaratmak için küresel ağını ve ortaklıklarını genişletiyor. Bu kapsamda LCI ile strateji, ticarileştirme ve finansman alanlarında iş modellerinin geliştirilmesine odaklanmak üzere bir ortaklık anlaşması imzaladı.
İSTANBUL HAVALİMANINDA TERAPİ KÖPEKLERİ İŞE BAŞLADI!
İnsan ve hayvanlar arasındaki etkileşiminin kan basıncı, stres ve kaygı seviyeleri üzerindeki olumlu etkileri, birçok bilimsel araştırmayla kanıtlanmış durumda. İGA İstanbul Havalimanı, Türkiye’de ilk kez hayata geçirilen “Terapi Köpek Projesi” ile uçuş stresi yaşayan yolculara, patili dostların desteğiyle huzurlu ve keyifli bir seyahat deneyimi sunmaya başladı. Pilot proje kapsamında, özel eğitim almış terapi köpekleri, havalimanında yolcularla etkileşime girerek, onlara, pozitif enerjileriyle destek oluyor. Köpekler, gün içinde özellikle uçuşların yoğun olduğu zamanlarda, dış hatlar giden yolcu alanında görev alıyor. İlk etapta 5 köpek bu projede görev alıyor.
İGA İstanbul Havalimanı’nda hayvan dostu havalimanı olmanın bir gereği olarak, giden yolcu katı check-in adaları bölgesinde bir, pasaport kontrol sonrasında iki, gelen yolcu karşılama katında bir adet olmak üzere toplam dört adet evcil hayvan odası bulunuyor. Bu odalarda kedi-köpek mamaları, kum, kedi tırmalama tahtası gibi temel ihtiyaçları karşılayacak ürünler yer alıyor.
PEGASUS’TAN 8 MART’A ÖZEL UÇUŞ!
Pegasus Hava Yolları, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde, “Cumhuriyet” isimli uçağıyla, kokpit ve kabin ekibinin tamamının kadınlardan oluştuğu özel iki uçuş gerçekleştirdi.
PC 2208 sefer sayılı uçuşla İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan İzmir Adnan Menderes Havalimanı’na giden “Cumhuriyet” uçağı, PC 2209 sefer sayılı uçuşla İzmir Adnan Menderes Havalimanı’ndan yeniden İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’na döndü. Pegasus yolcuları iki uçuşta da Kaptan pilot Leyal Semerci’nin özel anonsuyla karşılandı.
