Su altındaki mercan tepeciklerinin genel adı resif. Dalgıçların çok sevdiği, su altı yaşamı açısından gerçek bir hazine olan resifler, milyonlarca küçük mercanın zamanla üst üste yerleşmesi ile meydana geliyor.
Dalış sporunu öne çıkarmak ve turizmi canlandırmak için dünyanın her yerinde, su altında çeşitli yapay resifler oluşturuluyor.
Yapay resif oluşturmak konusunda uçak batırmak da oldukça popüler bir uygulama. Aydın Büyükşehir Belediyesi, Kuşadası’nda dalış turizmini cazip hale getirmek için geçtiğimiz yıl harekete geçti. İstanbul’dan 270 bin Türk Lirası’na özel bir havayolundan Airbus A300 tipi uçak satın aldı. Uzunluğu 54 metre, kanat açıklığı 44 metre olan uçak, parçalara ayrılarak 5 tır ile Kuşadası’na getirildi. Yeniden montajlanarak batırıldı.
UÇAK NASIL BATIRILIYOR?
Kuyruk, flap gibi parçaları çıkarılan uçak, denize dev vinçlerle indiriliyor. Vinçlerle ön tarafından tutulan uçağın yerdeki kontrolünde bir büyük iş makinesi daha kullanılıyor. Altına yüzer balonlar bağlanan uçak, büyük bir römorko ile batırılacağı bölgeye getiriliyor. İstenilen derinliğe gövdesinin üzerine profesyonel dalgıçlar tarafından indiriliyor.
BATIRILAN İLK UÇAK DEĞİL
Türkiye’de dalış turizmi için batırılan çok sayıda uçak var. Antalya, Kaş ve Kemer’de 2009’dan bu yana, 2 kişilik Türk Hava Kurumu, askeri nakliye uçağı ve 10 kişilik pervaneli bir uçak batırıldı. Düzce Akçakoca’da ve İzmir Mordoğan açıklarında da C47 tipi uçaklar resif amaçlı batırıldı.
DÜNYANIN EN BÜYÜK BATIK UÇAKLARI
1-Dünyanın en büyük batık uçağı Kuşadası’ndaki Airbus A300.
2- 1948’de Hawaii Oahu’da motor arızası nedeniyle suya iniş yaptıktan sonra batan ve 35 metre derinlikte bulunan F4U Corsair
3- 1988 yılında yakıt arızası nedeniyle okyanusa düşen 4 koltuklu Piper tipi uçak, Yunanistan’ın Makronisos Adası açıklarında 18 metre derinlikte
4- Temmuz 1943’te Japonlara karşı düzenlenen saldırıda görev alan ABD bombacısı Blackjack B17, bugün Papua Yeni Gine’de Milne Körfezi’nde 50 m derinlikte.
5- Yukarıdaki fotoğrafta gördüğünüz, 2009’da Kaş’ta 17-26 metre aralığında derinliğe batırılan DC-3 Dakota
6- Ocak 2006’da, British Columbia Yapay Resif Derneği (ARSBC) tarafından Kanada’da batırılan Boeing 737, Kuzey Amerika’nın ilk yapay uçak batığı oldu. Uçak 30 m derinlikte
7- Malta Delimara açıklarındaki batık Bristol Blenheim bombardıman uçağı, 42 metre derinlikte. Aralık 1941’de, düşman ateşi ile büyük zarar gören uçağın pilotu, yakındaki piste inerek tehlikeyi oraya da sıçratmak yerine çareyi uçağı denize düşürmekte buluyor. Neyse ki, tüm mürettebat kurtuluyor.
8- Bir batık uçakla yetinmeyen dalgıçların Aruba’ya gitmelerini öneriyoruz. Burada, tek bir dalışta hem DC-3 hem de S-11’in batıklarını keşfedebilirler. Lenny Kasırgası DC-3 uçağını iki parçaya ayırmış. Daha yeni bir batık olan S-11’in henüz tamamen bozulmadığını söylemek mümkün. Uçaklar yaklaşık 25 m derinlikte. Bu yüzden yeni başlayanlar için iyi bir dalış opsiyonu.
9- Mikronezya’da bulunan Mitsubishi G4M, nam-ı diğer Betty bombacısının batığı, en az bozulan uçaklardan biri olması ile birlikte en ilginç hikayeye sahip olanlarından. Tarihçiler 1944 yılında Etten Adası’nda bulunan havaalanına (airstrip) inmeye çalışırken kendi kendine mi düştü yoksa ABD kuvvetleri tarafından vurularak mı indirildiğine henüz karar veremedi. Bildiğimiz tek şey 15 metre derinlikte dalgıçları beklediği.
