Kanadalı yetkililer, İran sivil havacılık teşkilatı tarafından 8 Ocak 2020’de, Tahran’da ‘yanlışlıkla’ düşürülen Ukrayna Hava Yolları’na ait yolcu uçağına ilişkin hazırlanan nihai raporu eleştirdi.
Ukrayna Hava Yolları’nın PS752 sefer sayılı uçuşunu gerçekleştiren Boeing 737, İran ile ABD arasında artan gerilimin ortasında, İranlı yetkililer tarafından “feci bir hata” olarak nitelendirilen bir olayda, Tahran’dan havalandıktan kısa bir süre sonra İran Devrim Muhafızları tarafından düşürüldü. Uçaktaki 176 kişinin tamamı yaşamını yitirdi.
Geçtiğimiz günlerde kamuoyu ile paylaşılan kazanın nihai raporunda, trajik olayın nedeni olarak yanlış hizalanmış bir radarın yanı sıra bir hava savunma operatörünün kişisel hatası gösterildi.
İran’ın kazayla ilgili nihai soruşturma raporunda: “Uçak, hava savunma operatörünün yaptığı bir hata nedeniyle düşman hedef olarak belirlendi. Kalkıştan kısa süre sonra da iki füze ateşlendi. Uçuş operasyonunun ve hava savunma bataryasının, yaşanan olayda herhangi bir rolü yoktu” ifadeleri yer alıyor.
İran sivil havacılık otoritesi tarafından geçtiğimiz yıl Haziran ayında yayınlanan ön raporda ise olayın, bir batarya radarının yanlış hizalanması ve hava savunma operatörü ile komutanları arasındaki iletişim eksikliğinden kaynaklandığı belirtilmişti.
Kazanın son yayımlanan nihai raporunda: “Taktiksel bir yer değiştirmenin ardından, insan hatası nedeniyle sistem yönü doğru ayarlanamadı. Tahran Havalimanı’ndan (IKA) kalkışını yapan ve henüz alçak irtifada batıya doğru uçan uçak, Tahran’a güneybatıdan yaklaşan bir hedef olarak algılandı. Komuta merkezinden bir onay veya yanıt almadan, operatör, hedefin düşmanca tanımlanması nedeniyle, prosedürler gereği uçağa karşı füze(ler)i ateşledi.” şeklinde olay özetleniyor.
Kaza mağdurlarının çoğunun Kanadalı olması nedeniyle soruşturmaya büyük ilgi gösteren Kanada hükümeti, İran’ın nihai soruşturma raporunun “gerçekte ne olduğuna dair kritik sorulara cevap vermeye çalışmadığını” ve raporun “göstermelik şekilde ve eksik bilgilerle” hazırlandığını belirtti.
Kanada Başbakanı danışmanlarından Ralph Goodale, “bu rapor aileler için bir teselli bile olmayacak. Çünkü anlatılan hikaye, onu destekleyecek somut kanıtlarla birlikte bütünlük oluşturmuyor” görüşünde.
Kanada hükümeti, geçtiğimiz aylarda aldığı bir kararla, kazada hayatını kaybedenlerin yakınlarına kalıcı oturum izni verileceği haberleriyle gündeme gelmişti.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba: “Yayımlanan raporda gördüğümüz şey, uçağımızın düşmesinin gerçek nedenlerini gizlemeye yönelik alaycı bir girişimden başka bir şey değil” ifadeleriyle nihai soruşturma raporunu sert bir şekilde eleştirdi.
Ukrayna uzun zamandır kazanın kasıtlı şekilde gerçekleştiğinden şüpheleniyor ve raporun sadece İran İslam Cumhuriyeti yetkililerinin bu gerçeği örtbas etme girişimi olduğunu düşünüyor. Bakan Kuleba ayrıca İran’ın soruşturmasının uluslararası uygulamaları takip etmediği, Ukrayna tarafından sağlanan kanıtları görmezden geldiği ve kendi işlerine yarayan asılsız sonuçlar çıkardığı görüşünde.
İlgili Haber | Füzeyle Düşürülen Yolcu Uçakları
Ukrayna ve bağımsız bir Birleşmiş Milletler müfettişi, daha önce İran’ın uçağı düşürmesinin tesadüfi değil kasıtlı olup olmadığı konusunda sorular yöneltti ve BM, geçtiğimiz ay, İran’ın olayla ilgili açıklamasının tutarsızlıklar içerdiğine kanaat getirdi.
Ukraynalı savcıların da kazayla ilgili kendi bağımsız soruşturmalarını başlattıkları bildirildi. Kanada tarafında yürütülen bağımsız soruşturmasının da sonuna yaklaşılıyor.
