Uçuşlarında üzerinde oturduğunuz koltuğun, göründüğünden çok daha karmaşık olabileceğini hiç düşündünüz mü?
Bir uçuş deneyiminden memnun kalmamamız için pek çok sebep olabilir. Ancak bunlar arasında koltuk konforu ve bacak mesafesindeki eksiklikler listenin bir numaralı adayı. Peki bunun ana sorumlusunun Boeing veya Airbus gibi uçak üreticileri olmadığını biliyor muydunuz? Zannedilenin aksine bu konu hakkında aklımızdaki soruları B/E Aerospace ve Zodiac gibi pek bilinmeyen ama her yıl binlerce koltuk üreten firmalara yöneltmemiz daha doğru olur.
Koltuklardaki Karmaşa
Uçak koltukları göründüğünden daha karmaşıktır ve yeni bir modelin piyasaya çıkması yıllar alabilir. Havayolları da doğal olarak bu koltukları test etmek istiyor ve aylarca sürebilen bu testler şirketin işe aldığı gönüllü çalışanlar tarafından yapılıyor. Koltuklar, genişlik, uzunluk, diz mesafesi gibi 8 farklı kritere göre hassas ölçümlerin yanında diğer konfor ve eğlence sistemleri de dahil edilerek değerlendiriliyor ve bu analiz sonucunda ortalama bir aralığın tutturulması hedefleniyor. Tabi ki tüm bu deneyler bile her zaman doğru sonuç vermiyor. Bunu en iyi bilen firmalardan biri 2010 yılında şikayetlerin artması üzerine B/E Aerospace’den satın aldığı binlerce koltuğu değiştirmek zorunda kalan Cathay Pacific Havayolları oldu.
İlgili Haber | Uçakta En İyi Koltuk Hangisi?
Koltukların Evrimi
Sivil havacılığın ilk yıllarında koltuklar için kullanılan malzeme hasırdı. Bunlar daha sonra koltukların yapımında hasırın yerini deri aldı. Hatta 70’li yıllara kadar uçuşlarda yatak bile kullanılıyordu. Uçakların dolmasıyla birlikte bu yataklar yerini standart koltuklara bıraktı. Gökyüzüne rahat uykuların geri gelmesi ise first class koltuklar ile mümkün oldu. Temel alüminyum çerçeveli yolcu koltukları ise 1950’lerde piyasaya sürüldü ve o günden bu yana koltukların temel tasarımında büyük bir değişiklik olmadı.
İlgili Haber | Uçak Koltuğundaki Gizli Buton
Koltuklar Giderek Küçülüyor mu?
Ölçülerin gösterdiğine göre 1980’lerden bugüne, koltuk mesafesi yaklaşık 10 cm daraldı. Ama havayollarının buna verdiği mantıklı bir cevap var. Yeni koltukların ince olduklarını ve daha az yer kapladığını, bu sebeple yeterli mesafeyi geri kazandırdıklarını söylüyorlar.
İlgili Haber | Uçakta Koltuk Mesafesi Daha Ne Kadar Daralacak?
Uçaklar daha uzun mesafelere uçmaya başladıkça, havayolları, koltuklarını iyileştirme konusunda daha güçlü sebeplere sahip durumda. Bazı otoritelere göre koltuğun gerçekten önemli olmaya başladığı süre yaklaşık altı saat. Yapılan araştırmalar, on saatten uzun uçuşlarda, yolcuların daha iyi bir koltuk için yüzlerce, hatta binlerce dolar daha fazla ödeyebileceklerini gösteriyor.
Koltuğa Ödediğiniz Ücreti Fazla mı Buluyorsunuz?
Tipik bir havayolu koltuğunun üretim maliyeti, en mütevazı modeli için 2.000 ila 3.000 Dolar arasında fiyatlandırılır ve kalitesine göre daha da yükselir. Uçakların ön bölümündeki koltukların (first-business class) maliyeti olarak 30.000 ila 80.000 dolar arasında değişebilir. Son dönemde THY, Emirates, Etihad veya Qatar’da gördüğümüz kapalı kabinler altı haneli sayılara kadar ulaşan fiyatlara çıkabiliyor. Gramların bile önemli olduğu işletme giderlerini de hesaba katarsak bu fiyatlar maliyetin yalnızca başlangıcı. Eski bir Lufthansa yetkilisi bu konuda: “Eğer uçağın her kalkışında yaktığı yakıt miktarını görseniz bunu asla unutamazsınız.” diyor.
Yine de bu ücretlerin fazla olup olmadığı sorusunun cevabı, biz yolcular için elbette çok net.
İlgili Haber | Uçakta Tüm Koltuklar Neden Öne Bakıyor?
Son Derece Dayanıklı
Uçak koltukları, tıpkı otomobillerdeki gibi, uçmaya uygun oldukları ilan edilmeden önce sıkı çarpışma testlerinden geçmek zorunda. Aslında havayollarının sürekli yenilikler yapmaktan kaçınma sebeplerinden biri de bu. Havacılık sektöründe yenilikçi olan her şey beraberinde çok fazla incelemeyi getiriyor.
FAA (ABD Federal Havacılık İdaresi) kurallarına göre tüm koltukların 16 G’lik çarpma kuvvetine veya 16 kat yerçekimi kuvvetine dayanabilmesi gerekiyor. Daha önce 9 G olan gereksinim, koltukların demir bağlantılarından kopmasıyla sonuçlanan birkaç çarpışmadan sonra neredeyse iki katına çıkarıldı. Ayrıca koridorlar için minimum genişlikleri ve acil çıkışların etrafındaki boşlukları da FAA belirliyor.
İbrahim Can TAŞ
