BURSA’DA EĞİTİM UÇAĞI SOKAĞA DÜŞTÜ!
Eğitim uçuşu için, Yunuseli Havaalimanı’ndan kalkışını yapan YBS Havacılık şirketine ait TC-UPT tescilli Tecnam T2002JF model eğitim uçağı, kalkıştan çok kısa bir süre sonra, Bursa’nın Osmangazi ilçesi, Bağlarbaşı Mahallesi, Sarıgül Sokak’ta evlerin arasına düştü ve alev aldı. Uçakta bulunan eğitmen pilot Furkan Otkum ile öğrenci pilot Murat Avşar hayatını kaybetti. Uçağın düştüğü anlar, çevredeki bir iş yerinin güvenlik kamerasına yansıdı. Şans eseri uçağın düştüğü yerleşim bölgesinde ölen ya da yaralanan olmadı.
Pilotlar kuleye, Yunuseli Havalimanının batı tarafında, 500 metre yükseklikte motor acil durum (emergency) uçuş eğitimi yapacaklarını bildirdi. Ancak kalkıştan kısa bir süre sonra diğer piste iniş yapmak için talepte bulundu. Uçağın teknik bir arıza sebebiyle düştüğü sanılıyor.
Düşen uçak, Bursa Yunuseli Havalimanı’nda faaliyet gösteren uçuş okulunun filosunda bulunan iki uçaktan biriydi. İtalyan uçak üreticisi Tecnam tarafından tasarlanan ve üretilen, tek motorlu iki koltuklu, alçak kanatlı, hafif bir eğitim uçağı olan P2002 Sierra, 2012 yılında Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı EASA’dan tip sertifikasını aldı.
Kazanın ardından, eğitim uçuşunun yapıldığı havalimanının, yerleşim yerlerine yakınlığı ve etrafındaki yapıların uçuşlar için mania teşkil edil edip etmediği; uçuş eğitimi veren kurumların, bu eğitimleri, hangi koşullarda, nasıl ve ne şekilde verdiği, uçakların bakımlarının ne derece sağlıklı yapıldığı, SHGM tarafından bu kurumların yeterince denetlenip denetlenmediği gibi sorunlar yeniden gündeme geldi.
Eğitmen pilotun cenazesinde anne Sevgi Otkum’un, oğlunun görev yaptığı uçuş okuluna yönelik iddiaları, bütün bu sorunları doğrular nitelikteydi. Kazanın nedeninin aydınlatılması için, Ankara’dan gönderilen özel bir kaza-kırım ekibi çalışmalara başlarken, kaza ile ilgili geniş çaplı bir soruşturma da başlatıldı.
Öte yandan eğitim uçuşunda hayatını kaybeden Furkan Otkum’un 3 ay önce kız arkadaşı Aslı Yüce’ye uçakta evlenme teklifi ettiği anın görüntüleri de ortaya çıktı. Oktum ve Yüce’nin Ramazan Bayramı sonrası nişanlanacakları öğrenildi.
BOEING 777X’İN TESLİMATI 2025’E ERTELENDİ!
ABD’li Boeing’in geniş gövde uçak pazarındaki yeni amiral gemisi olmasını planladığı 777X’in ilk teslimat tarihi yine ertelendi. Uçağın ilk olarak 2020’de aktif hizmete başlayacağı açıklanmıştı. Ardından 2021 ve daha sonra 2022’ye ertelenen ilk teslimatın 2025’e kadar yapılmasının beklenmediği açıklandı. Boeing’in ilk çeyrek raporlarında da bu bilgi doğrulandı.
Boeing 777X, ABD’li imalatçının en popüler geniş gövde uçağı 777’nin en yeni versiyonu olarak düşünüldü. 777-8 ve 777-9 olmak üzere iki ayrı modeli belirlenen uçaklar, hem daha uzun menzilli hem de mevcut 777’lerden daha büyük olarak tasarlandı.
Airbus A380 ve Boeing 747-8 gibi dev Jumbo jetlerin artık küresel pazarda bir karşılığı olmadığı düşünüldüğünde, 777X’in önümüzdeki on yılda üretilecek en büyük yeni uçak olacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Boeing 777X’in hizmete girişi, üretim sorunlarından motor problemlerine, sertifikasyon süreçlerinden pandemiye kadar çeşitli nedenlerle pek çok kez ertelendi.
İlk test uçuşunu 2019’un ortalarında tamamlaması gereken Boeing 777X, ancak 2020’nin başında gökyüzü ile buluşabildi. Bu gecikmenin nedeni, uçağa güç verecek olan General Electric GE9X motorlarındaki dayanıklılık sorunlarıydı. Uçağın sertifikasyon sürecinde gecikmeye neden olan bu motorlar, ticari bir uçağa güç veren dünyanın en büyük ve en güçlü uçak motoru gibi ünvanları elinde bulunduruyor.
Ancak 777X ile ilgili tek sorun bu değildi. 777X’in sertifikasyon sürecinde, uçağa uygulanan bir gerilim testi sırasında, maruz kaldığı basınca dayanamayan kargo kapısı patladı. Ama bu da aslında sorunların başlangıcıydı. Zira 737 MAX uçakları ile yaşanan trajik süreç sonrası Boeing, FAA tarafından 777X için çok daha sıkı bir sertifikasyon süreciyle karşı karşıya kalmış durumda
Filo ve network planlamaları için Boeing’in teslimat çizelgesine güvendikleri için 777X için sipariş veren çok sayıda havayolu da elbette yaşanan bu sorun ve gecikmelerden hiç memnun değil. İlk teslimatın beş yıl gecikmesi ve bu sürenin artmaya devam etmesi, havayollarının alışık olduğu bir durum değil.
Boeing şimdi 777X’in sertifikasyonu için 2024’ün sonunu hedefliyor ve ilk teslimatın 2025’in başında yapılması bekleniyor.
Boeing’in şu anda içinde bulunduğu durum oldukça karmaşık. Önce 737 MAX uçaklarının arka arkaya yaşadığı iki kaza ve uçakların 20 ay boyunca tüm dünyada yere indirilmesi; ardından 787 Dreamliner uçaklarında birbiri ardına tespit edilen kusurlar ve yaklaşık 1 yıldır 787 teslimatlarının devam edemiyor olması ve şimdi 777X için hedeflenen teslimat tarihinin en az beş yıl ertelenmesi. Arada tüm havacılık dünyasını derinden sarsan Covid-19’un yarattığı olumsuz etkiler de düşünüldüğünde Boeing’in çok acil derin bir nefese ihtiyaç duyduğu kesin.
Boeing 777X’in teslimat gecikmeleri sadece havayollarını değil, yolcuları da etkileyen bir konu. Çok sayıda hava yolu şirketi, filosunda yeni amiral gemisi olarak 777X’i kullanmaya başlayacak ve bu uçaklarda yeni kabin konseptlerini hayata geçirmenin hesaplarını yapıyordu.
Emirates, şu an çok az sayıdaki 777-300ER uçağında bulunan yeni first class sınıfını 777X uçaklarına entegre edecek. Cathay Pacific, 777X’te tamamen yeni bir first ve business class’ı tanıtacak. Singapur Havayolları’nın 777X’te yeni bir first class kabini kurması bekleniyor. Lufthansa yeni business class sınıfını 777X’te piyasaya sürmeye hazırlanıyordu; ancak 2023’te 787 ve A350’de piyasaya sürülmesi bekleniyor.
AIRBUS-QATAR AIRWAYS DAVASINDA İLK KARAR ÇIKTI!
İngiltere yüksek mahkemesi, Avrupalı imalatçı Airbus’ın, Qatar Airways ile yaptığı A321neo sözleşmesini feshetmesini haklı buldu. Geçtiğimiz Ocak ayında Qatar Airways, A350 uçaklarındaki kozmetik boya kusurları nedeniyle teslim alması gereken 2 adet A350’yi almayı reddetmişti. Buna yanıt olarak Airbus, havayolunun daha önce verdiği 6 milyar Dolar’lık 50 adet A321neo siparişine ait sözleşmeyi iptal etmişti. Qatar Airways konuyu mahkemeye taşımıştı.
Qatar Airways’in İngiltere yüksek mahkemesinden, Airbus’ın sözleşmeyi feshetmesini engelleme talebi reddedildi. Bu ön kararının ardından Airbus’ın, Qatar Airways için üretilmesi planlanan bu uçakları diğer potansiyel müşterilere satmasının önünde bir engel kalmadı.
İptal edilen sipariş kapsamında Qatar Airways’e ilk A321neo teslimatının 2023’ün 4. çeyreğinde yapılması bekleniyordu. Qatar Airways’in bu uçakların yerine başka uçak kiralayabileceği veya açığı kapatmak için başka uçak siparişi verebileceği, Airbus’ın siparişleri iptal kararının havayolunu ekonomik olarak zora sokmayacağına hükmedildi. Qatar Airways zaten bu süreçte, Airbus’ın iptal kararının üzerine 737 MAX 10 uçağı için 25’i kesin 25’i opsiyonlu toplam 50 uçak siparişi için Mutabakat Zaptı imzaladı.
Mahkeme ayrıca Airbus’ın yasal masraflarının %90’ını Qatar Airways tarafından ödemesine ve önümüzdeki iki hafta içinde 260.000 Sterlinlik bir ara ödeme yapmasına karar verdi.
Bu karar, her iki taraf arasında 16 aydır süren A350 uçaklarındaki boya kusurları ile ilgili anlaşmazlıktan tamamen bağımsız alındı. O konudaki dava süreci ayrıca yürütülüyor. Qatar Airways, uçaktaki boya kusurları nedeniyle, uçaklara yıldırım düşmesi durumunda yakıt tanklarının alev alma ihtimali nedeniyle uçaktaki boya kalitesinin uçuş emniyeti sorunları oluşturduğunu iddia ediyor. Ancak Airbus, bunun bir bakım sorunu olduğunu ve uçuş emniyetini tehlikeye atan bir durum olmadığını savunuyor.
Katar’ın ulusal havayolu, filosundaki 23 adet A350’yi yere indirdi ve Airbus’tan 1 milyar Dolar’ın üzerinde tazminat talep ediyor.
Airbus, Qatar Airways’in, A350’nin uçuşa elverişliliği konusunda bir itibarsızlaştırma politikası yürüttüğünü ve pandemi sürecinde uğradığı ekonomik zararın bir kısmını telafi etmek için bu haksız iddiaları ve yanlış beyanları iddia ettiğine inanıyor.
THY’NİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ADIMLARI BÜYÜYOR!
Türk Hava Yolları, çevre dostu biyoyakıt kullandığı Airbus 321 tipi TC-JSU kuyruk tescilli uçağına, yaprak desenlerinden oluşan özel bir tasarım uyguladı. Uçak boyandıktan sonra ilk uçuşunu TK1795 sefer sayılı İstanbul-Stockholm rotasında gerçekleştirdi. Çevre dostu yakıt kullanımının yaygınlaştırılması projesi kapsamında, biyoyakıt kullanılan bu uçuş, sıfır atık prensibine uygun olarak yapıldı.
THY, ilk uçuşa özel düzenlediği “Green Class” konsepti çerçevesinde uyguladığı sürdürülebilirlik faaliyetleri ile ilgili bilgilendirmenin yanı sıra, bu sefere özel yeni çevreci uygulamaları da hayata geçirdi. Uçuşta kraft peçete, karton bardak, ahşap tuzluk ve karabiberlik kullanılırken, tüm yolculara sağlıklı yeşil içecek ikram edildi. Ayrıca, üretim aşamasında yüzde 100 geri dönüştürülmüş sertifikalı iplikler kullanılarak su tasarrufu sağlanan doğa dostu battaniye ve yastık kılıfları da yolculara sunuldu. Çocuk misafirlere ise doğal malzemelerden üretilmiş FSC sertifikalı ahşap oyuncaklar hediye edildi.
THY, yeni nesil uçaklar ve sürdürülebilir havacılık yakıtı ile gerçekleştirdiği Stockholm, Oslo, Göteborg, Kopenhag, Paris ve Londra şehirlerine zamanla yenilerini ekleyerek karbon emisyonu azaltma çalışmalarına devam edecek.
HAVAYOLLARININ DİJİTAL TEKNOLOJİ SAVAŞLARI!
Geleceğin dijital dünyasındaki fırsatlar hakkında çok heyecanlı olan havayolları, marka deneyimi ve verimlilik için ileri teknolojileri kullanarak ürün ve hizmetlerini geliştirmek konusunda yaptıkları yatırımlarda da birbirleriyle yarışıyor.
Katar’ın ulusal havayolu Qatar Airways, web sitesini ziyaret eden yolcuları için ‘QVerse’ ismini verdiği yeni bir sanal gerçeklik (VR) deneyimini piyasaya sürerek metaverse evrenine giriş yaptı. Havayolu ayrıca ‘Sama’ isimli dünyanın ilk metahuman kabin ekibi ile fark yaratan bir adım daha attı.
Bu kapsamda havayolunun web sitesini ziyaret eden kullanıcılar, artık Doha Hamad Havalimanı’ndaki Premium Check-in alanında, ödüllü Business Class – Qsuite ve havayolunun uçağının kabin içinde, kendi kişisel elektronik cihazlarıyla sanal olarak gezinebiliyor. Havayolu, aynı zamanda dijital interaktif müşteri deneyimi sunan MetaHuman kabin ekibini tanıtan ilk küresel havayolu şirketi oldu.
Bu teknolojik deneyim, dünyanın en gelişmiş gerçek zamanlı 3D oluşturma aracı Unreal Engine ve yüksek kaliteli dijital insanlar oluşturmak için bulut tabanlı bir uygulama olan MetaHuman Creator kullanılarak geliştirildi. Arapça kökenli ve ‘gökyüzü’ anlamına gelen ‘Sama’ isimli dijital olarak oluşturulmuş yüksek kaliteli 3D insan modeline sahip MetaHuman kabin ekibi, etkileşimli bir müşteri deneyimi sunuyor. Kullanıcıyı sanal bir keşif yolculuğuna çıkarırken hem Business hem de Ekonomi Sınıfı kabinlerdeki benzersiz özellikleri tanıtıyor.
Yenilikçi ürünleri ve müşteri odaklı hizmetleri ile bilinen Dubai merkezli Emirates de yakın gelecekte, yolcuları ve çalışanları için Metaverse’de heyecan verici deneyimler sunmanın yanı sıra hem fayda esaslı hem de tahsilat değeri olan NFT lansmanını yapmaya hazırlanıyor.
Expo 2020’deki Emirates sergi alanını bir inovasyon merkezi olarak yeniden tasarlanacağını duyuran havayolu, dünyanın her köşesinden yetenekli insanların, Metaverse, NFT ve Web3 gibi havayolu şirketinin geleceğe odaklı projelerine hayat vermek üzere burada bir araya geleceğini açıkladı.
