Yolcularına göz alıcı uçak içi deneyimler sunarak, havacılık medyasının gösterişli manşetlerine konu olmak Katar’ın ulusal havayolu Qatar Airways için oldukça sıradan bir durum. Oneworld ittifakının üyesi olan Qatar Airways, yolcuların bir havayolu şirketinden tüm beklentileri fazlasıyla karşılayan ve giderek büyüyen küresel bir taşıyıcı durumunda. Şirketin vizyonu, son derece mütevazı şekilde pazara giren bir havayolunu, küresel bir dev haline getiren CEO’su Akbar Al Baker’den geliyor.
Şu anda Oneworld ittifakının başkanı da olan Al Baker, havayolunun pandemi sonrası hedeflerini; A380 uçaklarının geleceğini, uçak içinde yeni hayata geçirmeyi planladıkları Business class ürünler ve dünya yeniden seyahat etmeye başlamışken karşılarındaki engel ve fırsatları Forbes ile yaptığı röportajda paylaştı.
Pandemi sonrası bir havayolu için en büyük zorluk nedir?
Her şey sıfırdan yeniden başlıyor. Neyse ki pandemi sürecinde herkesi dinlemedik ve personelimizi kapının önüne koyup, uçaklarımızı yere indirmedik. Bu kararımız, Qatar Airways markasının yükselmesine yardımcı oldu. Şirketin çok daha hızlı toparlanabilmesine olanak sağladı. Ülkelerine geri dönmelerine yardım ettiğimiz kişiler, daha önce hiç Qatar Airways ile seyahat etmemişti. Pek çok kişi, o dönemde Orta Doğu‘da tek bir havayolu şirketi olduğunu düşünüyordu. Operasyonlarını yavaşlatan favori havayolları tarafından terk edildiklerinde, başka bir havayolu şirketinin daha mevcut olduğunu keşfettiler.
Bu durum, Qatar Airways’in sektörde daha güçlü bir profile sahip olmasına ve tanınmasına yol açtı. Pandemi sırasında üst üste iki yıl boyunca Qatar Airways, uçurduğu yolcu sayısı açısından dünyanın en büyük uluslararası havayolu şirketi oldu. Ayrıca bu süre zarfında Qatar Airways kargo sektöründe de güçlenerek uçaklarını çok iyi şekilde kullandı. Pandemiden önce kargoda bölgenin 2 numarası olan havayolu, daha sonra kargoda 1 numaralı taşıyıcı konumuna geldi.
Pandeminin etkileri azalmaya başladığında ve uçakların hızlı bir şekilde gökyüzü ile buluşması gerektiğinde, o havayolları, oluşan talebi karşılamak konusunda hazırlıksız ve yeteneksiz kaldı. Bu büyük bir hataydı ve uçak teslimatlarının gecikmesinin nedeni de bu. Bu uçaklar teslim edilse bile personel ve yedek parça yetersizliğinden dolayı gecikiyor. Bu durum tıpkı tavuk-yumurta döngüsüne benziyor.
Qatar Airways’in uçuş ağı son birkaç yılda nasıl değişti?
Havayollarının çoğu bazı uçaklarını yere indirdi ve bazı istasyonlarını kapattı. Ancak biz yoğun bir şekilde uçmaya devam ettik. Bu kadar güçlü bir seviyede uçmaya devam eden tek havayoluyduk. Daha sonra hızla yeniden büyümeye ve pandemi öncesinde uçuş ağımızda olmayan yeni destinasyonları da eklemeye başladık. Bunlar arasında Fransa’da Lyon ve Toulouse; Türkiye’de Trabzon; Güney Sudan’da Juba ve Bangladeş’te Chittagong var.
Qatar Airways’in Boeing 737 MAX’a yönelik stratejisi nedir?
Bu konu, yeni rotalara uçmaya başlamakla ilgili değil. Şimdilik bu durum, pandemi sırasında kısıtlama yapılan rotalara yeni frekanslar eklenmesiyle ilgili. Ayrıca Qatar Airways’in karşı karşıya olduğu uçak sıkıntısı da bu durumu yakından ilgilendiriyor. Normalde MAX uçaklarının yerini alacağı dar gövdeli Airbus uçaklarına sahibiz. Ancak uçak teslimatlarındaki gecikmeler nedeniyle, bu uçakları şimdilik elde tutacağız. MAX uçakları, frekansların artmasına yardımcı olacak. Kısacası Qatar Airways’in elindeki Airbus’ın dar gövdeli uçakları, beklenen MAX uçakları teslim edilene kadar uçmaya devam edecek.
- Ek Bilgi: Qatar Airways’in toplam 50 adet Airbus A321neo siparişi de bulunuyor. Başlangıçta bu uçakların 2023 yılında teslim edilmesi planlanıyordu. Ancak Airbus ile Qatar Airways arasında A350 uçaklarının boya konusundaki anlaşmazlık nedeniyle, siparişlerin teslimat tarihleri de çok ciddi şekilde ötelendi.
Cathay Pacific ve Oman Air gibi havayollarından uçak kiralamaya devam edecek misiniz?
Hayır. Bu durum yalnızca kendi uçaklarımızı teslim alana kadar başvurduğumuz geçici bir konu. Piyasadaki kapasiteyi karşılamak için başka alternatifimiz yoktu. Yani yine bu sorun, uçak tedariki ile ilgili konuya dayanıyor.
Qatar Airways’in Airbus A380’e yönelik stratejisi ne?
Filomuzda sadece 10 adet vardı ama finansal açıdan umutsuz bir uçak. Yine de yolcular için harika bir seyahat deneyimi sunuyor ve çok beğeniliyor. Airbus ile yaşadığımız anlaşmazlık ve diğer uçak teslimatlarının yetersizliği nedeniyle, bir daha uçurmamaya karar verdiğimiz uçakları yeniden hizmete sokmak zorunda kaldık. Filodaki on adet A380’den sekizi, yeniden gökyüzüne döndü.
Boeing 777X ve Airbus A350-1000 gibi uçakların yenileri filoya katılana kadar A380 uçakları hizmet vermeye devam edecek. A380’ler, koltuk sayısının fazla olması ve yolcuya sunulan kapasitedeki yetersizliği karşılaması nedeniyle uçmayı sürdürecek.
First Class kabinler, Qatar Airways’in filo stratejisinin bir parçası olmaya devam edecek mi?
First Class, filoya yeni gelecek uçakların bir parçası değil. Bunun yerine, gelecek yıl tanıtılması planlanan, dar gövdeli uçaklar için yeni bir Business class ürün geliştiriliyor. Qsuite-2 adı verilen bu konsept ile ilgili olarak yeni bir Qsuite ürünü için çalışmalar yoğun şekilde sürüyor. Ürün tasarımı devam ediyor. Yeni ürünlerle donatılmış geniş gövdeli uçaklar filoya katılana kadar bu konseptin detayları açıklanmayacak. İnsanların business class’ta seyahat etme biçiminde bir devrim yaratmayı planlıyoruz. Bu tasarım dar gövde uçaklarda değil, yalnızca geniş gövdelerde olacak.
- Ek Bilgi: QSuite-2 konseptinin, Qatar Airways’in Boeing 777-9 uçaklarında yer alacağı kesin. Ancak bu uçakların ne zaman hizmete gireceği ise meçhul. Şu ana kadar Boeing tarafından yapılan açıklamalar doğrultusunda, 2025’ten önce uçakların teslimatına başlanmayacağı biliniyor. Daha da sarkabileceği iddia ediliyor.
Boeing 787 Dreamliner uçaklarına Qsuite ekleyecek misiniz?
Bu uçaklar için Business class ürününe yönelik bir değişiklik ile yolculara tam mahremiyet sunacağız. Şu anda bu uçaklar, tüm koltukları koridor erişimine sahip olmalarına rağmen, tam bir mahremiyete veya QSuite konseptine sahip değil. Yeni 787 uçaklarımızın kabin tasarımı da Airbus A350 ve Boeing 777 ile aynı kullanım alanına izin vermediğinden, QSuite’e sahip olmayacak. Qsuite ile ilgili olarak Dreamliner için zorluk oluşturan çok sayıda fiziksel sorun var.
Qatar Executive Private Jet programı nedir?
Qatar Airways, sektördeki diğer havayolu şirketleri arasında en büyük business jet operatörü durumunda. Filoda hali hazırda 16 adet Gulfstream G700 özel jet bulunuyor. Bu sayının çok da uzak olmayan bir gelecekte ikiye katlanması planlanıyor. Bu uçaklar müşterinin uçmak istediği her yere uçuyor.
American Airlines ile codeshare anlaşması nasıl gidiyor?
Yolcuların birbirlerinin bireysel ağlarının kapasitesinin ötesindeki destinasyonlara taşınması için çok iyi bir ortaklık. Sadece üç yıl önce, iki taşıyıcı, kanıtlanmamış iddialar nedeniyle birbirleriyle savaşıyordu. Artık iki taraf da yapılacak en iyi şeyin bir araya gelerek, birbirlerinin uçuş ağlarını tamamlamak olduğunun farkına vardı.
Oneworld’ün yönetim kurulu başkanı olarak şu anda ittifaklar için en büyük zorluk nedir?
Oneworld için en büyük zorluk daha agresif olmak. Büyüklüğüne göre bakıldığında ittifaklar arasında üç numara ama yine de içinde çok büyük havayolları var. İttifak neden bir numara olma konusunda daha iyi durumda değil? Bu benim görevim. Qatar Airways olarak Oman Air ve Rwandair’e destek veriyoruz. Royal Air Maroc’a zaten destek veriyorduk. Başkalarına da sponsor olmaya çalışıyoruz.
Yeni Oneworld üyelerinin kim olacağı hakkında ipucu verebilir misiniz?
Şu anda değil.
Kanada ve Avustralya’da yaptığınız ortak uçuş anlaşmalarına ne oldu?
Kanada’da ulusal havayolu tarafından engelleniyoruz. Onlar için karlı bir yol olmasına rağmen, bir ortak tarafından Doha’dan uçmamak konusunda ikna edildiler. Bu onlar için iyi olabilir. Sonuç olarak kaybettiğimiz trafiği geri kazanmak için Kanada’da yeni ortaklıklar arayacağız.
Kanadalı yetkililerin komşularımıza verdikleri trafik haklarını adil bir şekilde bize sağlamamaları beni üzüyor. Pandemi sırasında ülke, Kanada halkına hizmet etmek, pandemi sırasında Kanadalıları hükümetleri adına ülkelerine geri göndermek için Kanada’da faaliyet göstermeye devam eden Qatar Airways dışında tamamen izole edilmişti. Çünkü dünyanın farklı yerlerinde mahsur kalan yüzbinlerce Kanadalı’nın ülkeye geri dönmelerine yardımcı olmak için kapasite sunmamızı talep ettiler. Bu talepler, onların iş birliği yaptığı havayolları tarafından reddedildi. Şimdi onları zor durumda bırakan havayollarına çeşitli haklar veriliyor, biz ise reddediliyoruz.
Sadece bu da değil, Afganistan’daki olaylar sırasında, orada kalan Kanadalıların geri getirilmesine yardımcı olmak için de oradaydık. Bu sadece iyi günde değil, kötü günde de orada olduğumuzu gösteriyor.
Aynısını Avustralya için de yaptık. Avustralya’nın ulusal havayolu şirketi ve en büyük yabancı ortağı, iki yıl boyunca ülkeyi tamamen terk etti. Qatar Airways olarak, kapasitemiz kısıtlı olmasına rağmen, bazı büyük kayıpları göze alarak, Avustralya’yı dünyayla bağlantıda tutmaya devam ettik. Sadece sınırlı sayıda yolcu ve kargo ile seyahate izin veriyorlardı. Bu da 16-17 saatlik bir uçuştan kar elde edilmesini neredeyse imkansız hale getiriyordu.
