2023 yılını, toplam 72 kişinin hayatını kaybettiği, yalnızca bir ölümlü uçak kazasının yaşandığı ve hava taşımacılığı tarihinin en emniyetli yılı olarak geride bırakmamız nedeniyle, 2024 yılı için beklentiler çok daha yüksekti. Ancak 2024’ün çok farklı bir yıl olacağını anlamak için çok fazla beklememiz gerekmedi.
2 Ocak’ta Sapporo-Tokyo seferi yapan Japan Airlines’e ait Airbus A350 uçağı Tokyo Haneda Havalimanı’na indikten sonra, pistte bir anda önüne çıkan Japon Sahil Güvenlik Kurumu’na ait DHC-8’e çarptı. Her iki uçağın da infilak ettiği kazadanın tek sevindirici tarafı, küle dönen Airbus A350-900’ün içindeki 367 yolcu ve 12 mürettebatın, uçaktan sorunsuz şekilde tahliye edilebilmiş olmasıydı. Önceki gün Noto Yarımadası’nda meydana gelen deprem nedeniyle Niigata’ya insani yardım götürmeyi amaçlayan Sahil Güvenlik uçağında görev yapan kaptan pilot, ciddi yaralarla sağ kurtulmayı başarsa da uçaktaki diğer beş mürettebat üyesi feci şekilde hayatını kaybetti. 2024 yılı çok büyük bir facianın eşiğinden dönülen bu olayla başladı.
Tüm dünya henüz bu korkunç kazanın şokunu atlatamadan, üç gün sonra, 5 Ocak’ta, Alaska Havayolları’nın Portland-Ontario seferini yapan Boeing 737 MAX-9 uçağının, acil çıkış kapısı yerine kullanılan kapağı havada koptu. Kokpit ekibi yaklaşık 5000 metre irtifada gerçekleşen olayın ardından uçağı, sorunsuz bir şekilde indirmeyi başardı. 177 yolcunun bulunduğu uçağın içinden gelen görüntüler, korkunç bir felaketin yine kıl payı atlatıldığını net bir şekilde ortaya koydu. Olayla ilgili yürütülen soruşturma sonunda havada patlayan kapağı gövdeye bağlayacak parçaların takılmayı unutulduğu anlaşıldı. ABD’li imalatçının üretim ve kalite kontrol süreçleriyle ilgili derin şüpheler ortaya çıktı. FAA, tüm 737 MAX 9 uçaklarının yere indirilmesini emretti. Alaska Havayolları ve United Havayolları’nın bazı uçaklarında da benzer problemler tespit edildi. Devamında yaşanan başka gelişmeler ile birlikte bu olay, Boeing’i tarihinin en ciddi krizlerinden birine sürükledi.
16 Ocak’ta Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanlığı, JetBlue Havayolları’nın Spirit Havayolları’nı 3,8 milyar Dolar’a satın alma teklifini, düşük maliyetli taşıyıcılar arasında rekabet problemi yaratacağı gerekçesiyle engelledi.
23 Ocak Kanada’da maden işçilerini taşımak üzere charter uçuş yapan British Aerospace Jetstream tipi uçak, Fort Smith Havalimanı’ndan kalkışından kısa süre sonra düştü. Uçaktaki toplam yedi yolcu ve mürettebattan altısı yaşamını yitirdi.
24 Ocak’ta Moskova yakınlarındaki Chkalovsky Hava Üssü’nden kalkış yapan, 65 Ukraynalı savaş esiri, üç gardiyan ve altı mürettebat taşıyan, Rusya Hava Kuvvetleri’ne ait Ilyushin Il-76M nakliye uçağı, Rusya’nın Belgorod bölgesinde düştü. Kazada kurtulan olmadı. Uçak inseydi, esirler takas edilecekti. Uçağın, Ukrayna ordusu tarafından ateşlenen bir Patriot füzesi ile vurulduğu iddia edilse de bu iddia doğrulanmadı.
6 Şubat’ta Eski Şili Devlet Başkanı Sebastián Piñera tarafından kullanılan bir Robinson R44 Raven II helikopteri, Şili’deki Ranco Gölü’ne düştü. Piñera hayatını kaybederken, helikopterdeki diğer üç kişi kurtuldu.
9 Şubat’ta Bombardier Challenger 600, acil iniş yapmak isterken, Florida’da bir otoyolda seyir halindeki otomobile çarptı. Uçaktaki beş kişiden ikisi yaşamını yitirdi.
18 Şubat’ta Air Serbia adına uçan, Marathon Havayolları’na ait Embraer 195, Belgrad Nikola Tesla Havalimanı’ndan kalkış sırasında aydınlatma direklerine çarptı. Gövdesinde büyük bir delik açılan uçak, yaklaşık bir saat sonra kalktığı meydana geri indi. 105 yolcu ve 6 mürettebat uçağı sorunsuz şekilde terk etti.
21 Şubat’ta Türkiye’nin milli imkanlarla geliştirdiği beşinci nesil savaş uçağı KAAN ilk kez gökyüzü ile buluştu. Mürted Hava Meydanı’ndan kalkış yaptığı ilk uçuşunda, KAAN’a bir F-16 Fighting Falcon savaş uçağı eskortluk etti. 11 dakika süren ilk uçuşta KAAN, 8.000 feet (2.400 metre) yüksekliğe çıkarken; 230 knot (saatte 425 kilometre) hıza ulaştı.
26 Şubat’ta Kanadalı düşük maliyetli havayolu Lynx Air, mali sorunlar nedeniyle faaliyetlerini durdurdu.
5 Mart’ta Mombasa yakınlarındaki Diani’ye gitmek üzere, Nairobi’nin Wilson Havalimanı’ndan kalkış yapan Safarilink Aviation şirketine ait Dash 8-300, yerel bir uçuş okuluna ait Cessna 172 eğitim uçağı ile havada çarpıştı. 39 yolcu ve 5 mürettebat taşıyan Dash-8, güvenli bir şekilde indi. Nairobi Ulusal Parkı’na düşen Cessna’daki iki kişi yaşamını yitirdi.
12 Mart’ta Rusya Hava Kuvvetleri’ne ait Ilyushin Il-76 askeri nakliye uçağının motoru yandı ve Belgorod yakınlarında düştü. Uçaktaki 15 kişi hayatını kaybetti.
22 Mart’ta sesten hızlı yolculuklar için yola çıkan Boom şirketi tarafından geliştirilen Overture isimli süpersonik uçağın prototipi olan Boom XB-1, ilk uçuşunu gerçekleştirdi. 12 dakikalık uçuşta 2.170 m irtifaya ve saatte 456 km hıza ulaşıldı.
Anadolu Jet’in özelleştirilmesiyle, Türk Hava Yolları’nın yeni markası haline gelen ve AJet adını alan havayolu, 31 Mart’ta ilk tarifeli seferini gerçekleştirdi.
4 Nisan’da, ABD’li Skydweller Aero tarafından geliştirilen büyük güneş enerjili uçağıyla, ilk insansız uçuşunu tamamladı.
23 Nisan’da Malezya Donanması’na ait iki helikopter, geçit töreni provası kapsamında gerçekleştirilen formasyon uçuşu sırasında çarpıştı. Leonardo AW139 ve Eurocopter Fennec helikopterlerindeki toplam 10 kişi de hayatını kaybetti.
Ocak 2023’te faaliyetlerine başlayan Avustralyalı düşük maliyetli havayolu Bonza, 30 Nisan’da tüm hizmetlerini askıya aldı.
1986’da Voyager uçağıyla gerçekleştirilen, ilk non-stop dünya turu uçuşunun pilotu olan, Dick Rutan, 3 Mayıs’ta 85 yaşında hayatını kaybetti.
Eastern Air Lines ve American Airlines’da toplam 67 yıl boyunca kabin görevlisi olarak çalışan, dünyanın en uzun süre görev yapan kabin görevlisi Bette Nash, 17 Mayıs’ta, 88 yaşında hayatını kaybetti.
19 Mayıs’ta İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahian ve beraberindekileri taşıyan Bell 212 helikopteri, Varzaqan yakınlarında düştü. Helikopterdeki 9 kişiden urtulan olmadı.
21 Mayıs’ta Londra’dan Singapur’a uçan Singapur Havayolları’na ait Boeing 777-300ER, şiddetli türbülansa girdi. Tayland’ın başkenti Bangkok’a acil iniş yapan uçaktaki yolculardan biri yaşamını yitirdi. 104 kişi de yaralandı. Uçakta kalp krizi geçirerek hayatını kaybeden, 73 yaşındaki İngiliz vatandaşı Geoffrey Kitchen, havacılıkta uzun süre sonra türbülans kaynaklı ölen ilk kişi oldu.
10 Haziran’da Malawi Devlet Başkan Yardımcısı Saulos Chilima, eski First Lady Patricia Shanil Muluzi ve yedi yolcuyu taşıyan, Malawi Hava Kuvvetleri’ne ait Dornier 228, Mzimba Bölgesi’ndeki ormanlık alana düştü. Uçaktaki dokuz yolcunun hepsi yaşamını yitirdi.
30 Haziran’da ABD’li imalatçı Boeing, uçaklarının gövdelerini ve çok sayıda bileşenini üreten ana tedarikçisi Spirit AeroSystems’ı 4,7 milyar Dolar’a satın aldı.
12 Temmuz’da Gazpromavia şirketine ait Rusya’nın yerli bölgesel uçağı Sukhoi Superjet 100-95LR, Lukhovitsy ile Moskova arasında gerçekleştirdiği ferry uçuş sırasında, acil iniş yapmaya çalışırken düştü. Uçaktaki üç görevli de hayatını kaybetti.
19 Temmuz’ta Microsoft kaynaklı CrowdStrike krizi havacılığı durdurdu. Havayolları ve havalimanlarının sistemlerini kullanılamaz hale getiren kriz nedeniyle, dünya genelinde 5.078 uçuş iptal edildi.
24 Temmuz’ta Nepal’in başkenti Katmandu ile Pokhara arasında, bakım sonrası test uçuşu gerçekleştirmek üzere havalanan Saurya Havayolları’na ait Bombardier CRJ200ER, kalkıştan kısa süre sonra düştü. Uçakta bulunan 3 uçucu mürettebat ile 16 teknik personel arasından, sadece uçağın kaptan pilotu hayatta kaldı.
30 Temmuz’da Avustralya’nın üçüncü büyük havayolu şirketi olan Rex Airlines, tüm uçuşlarını durdurdu.
9 Ağustos’ta Brezilya’da faaliyet gösteren bölgesel havayolu Voepass Linhas Aereas’a ait bir ATR 72-500, Cascavel -Guarulhos seferi sırasında, Sao Paulo yakınlarında yerleşim merkezine düştü. Uçaktaki 58 yolcu ve 4 mürettebatın tamamı yaşamını yitirdi.
10 Ağustos’ta Mersin’in Tarsus ilçesinde yapımı tamamlanan Çukurova Havalimanı hizmete başladı.
22 Ağustos’ta Suvarnabhumi’den Tayland’ın Trat şehrine uçmak üzere havalanan Thai Flying Service şirketine ait Cessna Grand Caravan 208B, kalkıştan kısa bir süre sonra ormanlık alana düştü düştü. Uçaktaki 7 yolcu ve 2 mürettebattan kurtulan olmadı.
13 Eylül’de 33.000’den fazla Boeing çalışanı, kendilerine önerilen sözleşme koşullarını kabul etmeyerek grev kararı aldı. Boeing 737, 767 ve 777 uçaklarının üretimi durduruldu. Grev, tam 7 hafta sürdü.
18 Eylül’de ABD’li Alaska Havayolları, 1.9 milyar Dolar’a Hawaiian Airlines’i satın aldı.
19 Eylül’de Hitit, kuruluşunun 30. Yılını kutladı. İki Türk kadın mühendisin girişimcilik öyküsü olarak başlayan maceranın, havacılık ve seyahat yazılımı alanında dünyanın en büyük üç şirketinden biri haline getirildiği, olağanüstü bir başarı öyküsü olan Hitit, kuruluşunun 30’uncu yılında, 6 kıtada 70’in üzerinde havayolu ve seyahat şirketi partnere hizmet veren küresel bir şirket durumunda.
2 Ekim’de II. Dünya Savaşı sırasında ABD Kuvvetleri tarafından gömülen bir bomba, Japonya’nın Miyazaki Havaalanı’ndaki bir taksi yolunun altında patladı. Birkaç dakika önce Japan Airlines uçağının oradan geçmesi nedeniyle, bir facianın eşiğinden dönüldü.
26 Ekim’de 101 yıldır faaliyetlerine devam eden dünyanın en eski beşinci havayolu durumundaki Czech Airlines son uçuşunu yaptı ve Smartwings Havayolları bünyesine katıldı.
29 Ekim’de faaliyete başlamasının 6’ncı yılını kutlayan İGA İstanbul Havalimanı, İspanyol Vueling Havayolları’nın Barcelona-İstanbul uçuşlarına başlamasıyla, hizmet verdiği havayolu sayısını 109’a yükseltti. İstanbul Havalimanı 2024 yılı içinde, “Air Transport Awards” kapsamında son 5 yıl içinde 4’üncü kez “Yılın Havalimanı” ödülünü aldı. Skytrax Ödülleri kapsamında dünyanın en iyi Yeme&İçme Alanlarına Sahip Havalimanı seçilen İstanbul Havalimanı, “Güney Avrupa’nın En İyi Havalimanı” ünvanına da layık görüldü. New York merkezli, uluslararası seyahat ve lifestyle dergisi Travel and Leisure okurları da Dünyanın En İyi 10 Uluslararası Havalimanı anketinde İGA İstanbul Havalimanı’nı birinci seçti.
30 Ekim’de İspanya’nın ulusal havayolu Iberia, dünyanın en uzun menzilli dar gövdeli uçağı Airbus A321XLR’nin ilkini teslim aldı. Uçağın lansman müşterisi olan Iberia, 14 Kasım’da, bu uçakla Madrid’den Boston’a yaptığı uçuşla, Airbus A321XLR’nin ilk transatlantik uçuşunu gerçekleştirdi.
25 Kasım’da lojistik devi DHL adına Almanya’nın Leipzig şehrinden, Litvanya’nın başkenti Vilnius’a uçan İspanya merkezli Swiftair’e ait Boeing 737-400(SF) kargo uçağı, Vilnius’a yaklaşırken bir evin çatısına düştü. Uçaktaki 4 mürettebat üyesinden yalnızca biri yaşamını yitirdi. Uçağın düştüğü yerde can kaybı bildirilmedi.
Aynı gün Dubai merkezli Emirates, ilk Airbus A350-900 uçağını teslim aldı. Bu uçak, uzun süredir Airbus A380 ve Boeing 777 ile operasyonlarını sürdüren havayolunun filosuna 16 yıl sonra katılan ilk yeni uçak modeli oldu.
29 Kasım’da Pakistan Sivil Havacılık Otoritesi’nin (PCAA) denetim yeteneklerine duyulan güvenin ardından, Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), Pakistan Uluslararası Havayolları’nın (PIA) Avrupa’da faaliyet göstermesine yönelik dört yıldır devam eden yasağı kaldırdı.
13 Aralık’ta ise EASA, ciddi uçuş emniyeti endişelerinin belirlenmesi nedeniyle, Air Tanzania’yı Avrupa Birliği hava sahası içinde faaliyet göstermesi yasaklanan havayolları listesine aldı.
18 Aralık’ta Uruguay’ın Punta del Este şehrinden kalkış yapan, River Plate futbol kulübünün başkanına ait Bombardier Challenger 300, Arjantin’in San Fernando Havalimanı’na inişte pistten çıktı ve bir eve çarptı. Uçaktaki iki pilot da hayatını kaybetti.
19 Aralık’ta Pegasus Havayolları, 100’ü kesin 100’ü opsiyonlu olmak üzere toplam 200 adet Boeing 737 MAX-10 siparişi vererek büyük bir sürprize imza attı. Sipariş edilen uçakların liste fiyatı 36 milyar Dolar olarak biliniyor.
20 Aralık’ta Türk Hava Yolları, 2012’den beri elinde tuttuğu, dünyanın en fazla ülkesine uçan havayolu rekorunu, Guinness Rekorlar Kitabı’na girerek tescilledi. Havayolunun ödülü, Şili’nin başkenti Santiago’ya yaptığı ilk uçuşun ardından Arturo Merino Benítez Havalimanı’nda verildi. Türk Hava Yolları şu anda 131 ülkeye uçuyor.
22 Aralık’ta bir Piper PA-42 Cheyenne tipi uçak, Brezilya’daki Canela Havaalanı’ndan kalkışından kısa bir süre sonra düştü. Uçaktaki 10 yolcunun tamamı yaşamını yitirirken, yerde de 17 kişi yaralandı.
23 Aralık’ta İsviçreli SWISS Havayolları’nın Bükreş-Zürih seferini yapan Airbus A220 uçağının kokpit ve kabini bir anda dumanla doldu. Uçak, Avustrya’nın Graz şehrine acil iniş yaptı. Uçaktaki 74 yolcu ve 5 mürettebat uçağı acil durum tahliye kaydırakları ile terk etti. Durumu ağır olan kabin görevlilerinden biri, birkaç gün sonra hastanede yaşamını yitirdi.
25 Aralık’ta, 62 yolcu ve 5 mürettebatıyla, Rusya’nın Grozni şehrine gitmek üzere Bakü’den havalanan Azerbaycan Havayolları’na ait Embraer ERJ190 tipi yolcu uçağı, Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düştü. Uçağın Rusya’ya ait Pantsir-S hava savunma sistemi tarafından fırlatılan uçaksavar füzesi nedeniyle düştüğü doğrulandı. Uçaktaki 67 kişiden 38’i hayatını kaybetti.
29 Aralık’ta, 175 yolcu ve 6 mürettebat ile Tayland’ın başkenti Bangkok’tan havalanan Güney Koreli Jeju Air’e ait Boeing 737, Güney Kore’nin Muan Havalimanı’na gövde üstü iniş yaptı. İnişin ardından duramayıp, sürüklenmeye devam eden uçak, pist sonundaki ILS sistemine ait lokalizer antenlerinin bağlı olduğu beton direklere çarptı ve bir alev topuna dönüştü. Uçakta bulunan 181 kişiden, kuyruk kısmında bulunan bir erkek ve bir kadın mürettebat üyesi olmak üzere sadece 2 kişi kurtuldu.
2023’te 37,1 milyon yolcu ağırlayarak rekor kıran, Türkiye’nin 2’nci, Avrupa’nın 10’uncu en yoğun havalimanı olan Sabiha Gökçen Havalimanı, bu yıl Kasım ayı sonunda, geçen yıl ağırladığı toplam yolcu sayısına ulaştı. 29 Aralık’ta ise Sabiha Gökçen Havalimanı’nda yeni bir rekora imza atıldı. Havalimanında dış hatlarda gerçekleşen 424 uçuşta, 37 bin 910 gelen yolcu, 39 bin 742 giden yolcu olmak üzere toplam 77 bin 652 yolcu ağırlandı ve yolcu trafiği rekoru kırıldı. Sabiha Gökçen Havalimanı ayrıca, Avrupa Havalimanları Konseyi (ACI Europe) tarafından 25-40 milyon yolcuya sahip havalimanları kategorisinde Yüksek Övgüye Değer Havalimanı olarak belirlendi.
